یک مقام حکومت ترکیه گفته که انقره حاضر است تا در گفتوگوهای صلح افغانستان میانجیگری کند.
به گزارش رسانههای ترکیه، عمر چلیک سخنگوی حزب برسراقتدار عدالت و توسعه در ترکیه به روز سه شنبه گفت که افغانستان برایشان یک کشور "بسیار مهم است."
پیش از این اظهارات، رسانهها گزارش دادند که انتونی بلینکن وزیر خارجۀ ایالات متحده در بخشی از نامۀ هشدار آمیزی عنوانی رهبران افغانستان از ترکیه خواسته که ظرف هفتههای آینده اجلاس به سطح بالا را در مورد نهایی ساختن توافق صلح برگزار کند.
هیئتهای جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان از ماه سپتمبر پارسال به گونهای وقفهای در دوحۀ قطر سرگرم گفتوگو و چانهزنی بر سر برقراری صلح در افغانستان بوده اند، اما هنوز به نتیجه نرسیده اند. دروازۀ گفت و گوهای بین افغانان در قطر در دوران ریاست جمهوری دونالد ترمپ رئیس جمهور پیشین ایالات متحده گشوده شد.
حال یکی از پرسشهای اساسی این است که چرا ادارۀ جوبایدن خواستار برگزاری نشست جدید در ترکیه است؟
علی احمد جلالی استاد در اکادمی ملی دفاعی ایالات متحده در واشنگتن است.
او به رادیو آزادی اینگونه پاسخ میدهد: "ترکیه با افغانستان روابط بسیار نزدیک دارد، در مسایل افغانستان دخیل بوده و در چوکات نیروهای آیساف فعالیت داشته و همچنان میزبان نشست قلب آسیا در بارۀ افغانستان بوده. "
جلالی افزود که ترکیه روابط دیرینهای با افغانستان دارد.
آقای جلالی گفت: "بیش از صد سال است که روابط نزدیک بین ترکیه و افغانستان برقرار شده. از سوی دیگر، ترکیه در طول این سالها با افغانستان کمکهای زیادی کرده. علاوه بر آن، ترکیه در منطقۀ وزن بزرگ و روابط خوبی دارد. ترکیه بیشتر از همه کشورها زودتر با افغانستان بعد از استقلال ارتباط برقرار کرد."
ولی آریا تحلیلگر امور بینالمللی مستقر در لندن به این باور است که حزب حاکم اسلامگرای ترکیه میتواند هم برای جمهوری اسلامی افغانستان و هم برای طالبان جذابیت داشته باشد.
آریا چند نکتۀ دیگر را در مورد اهمیت ترکیه برای میزبانی نشست آینده در مورد صلح افغانستان را اینگونه بر میشمرد.
آقای آریا گفت: "قطر در دو سه سال گذشته زمین طالبان محسوب میشده و هیئت دولت هم آنجا نزد طالبان رفته و این یک نوع امتیاز شمرده میشود. اگر این کنفرانس باز هم در قطر برگزار میشد، یک امتیاز دیگر به طالبان بود. اگر ترکیه را با دیگر کشورهای منطقه مقایسه کنیم، پاکستان حامی طالبان است، ایران از دید روابطش با امریکا و روابطِ خصمانۀ روسیه نسبت به ایالات متحده، ترکیه کشور بیطرف است و در چارچوب ناتو نقش و تأثیر گذاری بالای افغانستان داشته."
در حال حاضر، ترکیه ۶۰۰ نیرو در چارچوب مأموریت حمایت قاطع ناتو در افغانستان دارد.
در دو دهۀ گذشته، ترکیه افغانستان را در بخشهای گوناگون از جمله آموزش نیروهای افغان، ساختن مکاتب و توسعۀ زراعت یاری رسانده است.
تلاشهای ترکیه در مورد برقراری امنیت و ثبات در افغانستان به سالهای قبل بر میگردد.
به طور مثال، ترکیه در سال ۲۰۱۱ ابتکار برگزاری نشست منطقهای زیر نام قلب آسیا پروسۀ استانبول را در دست گرفت.
بر بنیاد گزارشها، وزیران خارجه و نمایندگان برخی از کشورهای منطقه و فرا منطقه در آن نشست اشتراک کرده بودند.
کنفرانس بعدی پروسۀ استانبول در سال ۲۰۱۲ در کابل برگزار شد.
ترکیه به حیث یک کشور اسلامی عضو سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، ناتو، از همان آغاز فعالیت نیروهای بینالمللی کمک به امنیت، آیساف، در افغانستان حضور داشته و در سالهای اول مسئولیت فرماندهی آن نیروها را هم به عهده گرفته بود. آیساف نیروی بود که به دنبال برگزاری کنفرانس بن در مورد افغانستان در سال ۲۰۰۱ ایجاد شد.
نشست بن راه را برای ایجاد دولت اسلامی انتقالی افغانستان باز کرد که پس از برگزاری لویۀ جرگۀ سال ۲۰۰۲ روی کار آمد.
حال، بیست سال باز هم صحبت از ایجاد حکومت انتقالی صلح است.
عمر صمد کارشناس امور سیاسی در واشنگتن است.
آقای صمد نشست بیست سال قبل در بن آلمان در بارۀ افغانستان را با نشستی که قرار است در ترکیه برگزار شود این گونه مقایسه میکند.
او افزود: "نشست انقره با نشست بن متفاوت خواهد بود. زیرا اجندای متفاوتی دارد. شرایط روز متفاوت است و بازیگرها در یک موقف متفاوت قرار دارند. اما بُعد بینالمللی قضیۀ افغانستان ایجاب میکند که مذاکرات از قید بینالافغانی آن کشیده شود و در بعد بینالمللی قرار بگیرد. بعد از اتخاذ تصامیم مهم دوباره در چوکات بینافغانی جا داده خواهد شد."
در نشست بن جای طالبان خالی بود.
اما اکنون واشنگتن هم از جمهوری اسلامی افغانستان و هم از طالبان خواسته که در نشستی به میزبانی ترکیه اشتراک کنند.
محمد نعیم سخنگوی دفتر طالبان در قطر به رادیو آزادی گفته که در مورد اشتراک نمایندگان این گروه در نشست انقره هنوز تصمیم نگرفته اند.