ابن خلدون تونسی در کتابی به نام «العبر، و دیوان المبتدأ و الخبر فی أیام العرب و العجم و البربر» می‌گوید: «اطرافیان دولت ظاهری خوب و باطنی آکنده از خبث و پلیدی دارند». در چنان شرایطی بود که متملق و چاپلوس نسبت به بالادست، زورگو و متعدی می‌شد نسبت به ضعیف و زیردست. هروقت هم که اتفاقی می‌افتاد، همان بادمجان دورقاب‌چین‌ها به مراتب بدتر از آنانی که روز پیش از آن انتقاد می‌کردند، روی تملق‌شنو‌ها شمشیر می‌کشیدند.
این شرایط اجتماعی چندهزارسال در تاریخ ما دوام داشته است و سخنورانی مانند سعدی در چنان شرایطی به گفتن این جملات وادار می‌شدند: «زبان بریده به کنجی نشسته صم بکم/ به از کسی که نباشد زبانش اندر حکم. ذوالفقار علی در نیامم و زبان سعدی در کام» یا «به دریا در منافع بی‌شمار است و گر خواهی سلامت برکنار است».
