4+1 μεταβλητές που μπορούν να ανατρέψουν τον πολιτικό χάρτη
Το 2026 σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό θα είναι έτος εργασίας για την κυβέρνησή του και επίσης έτος ολοκλήρωσης μεταρρυθμίσεων. Με αυτή τη λογική και αν δεν υπάρξει σοβαρή μεταβολή, το πολιτικό σκηνικό θα παραμείνει πάνω – κάτω αμετάβλητο. Υπάρχουν όμως και πέντε παράγοντες που μπορεί, αν ενεργοποιηθούν, να μεταβάλουν τα δεδομένα και να ανατρέψουν τη σημερινή πολιτική συνθήκη. Τίποτε – όπως λένε οι παλιοί – δεν είναι δεδομένο στην πολιτική και όλα τα σενάρια ανατροπών πρέπει να εξετάζονται από τα πολιτικά επιτελεία.
Εκλογικός νόμος
Μια αλλαγή του εκλογικού νόμου, έστω μερικού τύπου, σήμερα και μέχρι τώρα διαψεύδεται κατηγορηματικά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα επιβεβαίωνε το «άγχος» της κυβέρνησης για την αυτοδυναμία. Θα έστελνε κοινώς λάθος σήμα στο εκλογικό σώμα. Μια αλλαγή όμως του εκλογικού νόμου, είτε με αύξηση του πήχη του 3% για την είσοδο των κομμάτων στην Βουλή ή ακόμη και μια τροποποίηση στο μπόνους, θα άλλαζε το όλο τοπίο και παρότι ο νέος νόμος θα ισχύσει στις μεθεπόμενες κάλπες. Μια άποψη πάντως που καταγράφεται είναι πως ακόμη και αντισυσπειρώσεις θα πυροδοτούσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και επιταχύνσεις συμμαχιών ή και συμπράξεων των αντιπάλων της ΝΔ.
Νέα κόμματα
Τα τρία κόμματα ή φορείς εν αναμονή είναι γνωστοί. Και τα πρόσωπά τους. Μαρία Καρυστιανού, Αντώνης Σαμαράς, Αλέξης Τσίπρας. Εδώ να σημειώσουμε πως και τα τρία μαζί ως ενδεχόμενο δημιουργίας και εκλογικής καθόδους τους θα διαμορφώσουν διαφορετικό τοπίο από το σενάριο καθόδου ενός ή δύο μόνον εξ αυτών. Ενα «κόμμα Τεμπών» (έστω κι αν ο Σύλλογος Πληγέντων Δυστυχήματος δεν έχει κοινή λογική στο θέμα) όπως φάνηκε προσφάτως θα μπορούσε να είναι συνολικός υποδοχέας δυσαρεσκειών. Με την προϋπόθεση πως θα φτιάξει και μια πιο ολική ατζέντα πολιτικής. Ο Αντώνης Σαμαράς που σήμερα είναι αβέβαιο αν θα δρομολογήσει διεργασίες, είναι ένα πρόσωπο επίσης που λόγω και θεσμικότητας και διαδρομής θα ήταν ικανό να μαζέψει μια δεξιά δυσαρέσκεια με εκκινήσεις τα εθνικά ή τα πιο κοινωνικά ζητήματα. Δεν θα διεμβόλιζε μόνο μέρος της κεντροδεξιάς βάσης αλλά και σύμφωνα με δημοσκόπους τους σχηματισμούς τύπου Φωνή Λογικής (Αφρ. Λατινοπούλου). Ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει ένα ελκυστικό πρόσωπο για την κεντροαριστερή βάση και οι κινήσεις του θα καθορίσουν και τον βαθμό επίδρασής του στον πολιτικό χάρτη. Μια επανάληψη πάντως του ΣΥΡΙΖΑ 2015 θα ήταν καταδικασμένη. Ακόμη και η μη ευόδωση κανενός εκ των τριών σεναρίων θα έφτιαχνε μια μεγαλύτερη δεξαμενή αναποφάσιστων.
Εσωκομματικές κρίσεις
Τα περισσότερα κόμματα – μπορεί αυτό σήμερα να μην είναι ακριβώς διακριτό – είναι προ των πυλών για εσωτερικές ρήξεις. Η ΝΔ σε ένα ενδεχόμενο κόμματος Σαμαρά θα χάσει ορισμένους βουλευτές (μια φιλοσαμαρική ανάγνωση εντοπίζει στην περίμετρό της πάνω από δέκα.). Οι δε δημοσκοπήσεις του Φεβρουαρίου θα αποτελέσουν πυξίδα για το κυβερνών κόμμα. Το ΠΑΣΟΚ και η βελόνα του θα είναι επίσης εκ των ενδιαφερόντων δεδομένων και λόγω συνεδρίου του κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά μοιάζουν να ετεροκαθορίζονται από τις κινήσεις Τσίπρα. Η δεύτερη και ενόψει συνεδρίου επίσης κινδυνεύει με διχοτόμηση ή ακόμη και τριχοτόμηση με βλέμμα προς τον πρώην Πρωθυπουργό από τη μία αλλά και προς τα πιο αριστερά του χάρτη από την άλλη.
Δίκη Τεμπών
Στις 23 Μαρτίου του νέου έτους θα αρχίσει η πολύκροτη δίκη των Τεμπών στη Λάρισα. Προφανώς θα προσελκύσει το ενδιαφέρον και λόγω υλικού και καταθέσεων αλλά και λόγω έκβασης. Μια ανάγνωση θέλει την όλη δίκη να επικαθορίζει και τις πολιτικές πρωτοβουλίες της Μαρίας Καρυστιανού. Σίγουρα και λόγω τραγικού γεγονότος και λόγω φόρτισης, οι ισορροπίες εντός αιθούσης και εκτός θα είναι λεπτές ενώ το πολιτικό προσωπικό επίσης θα κριθεί από τον τρόπο που θα σχολιάζει ή θα κινείται σε σχέση με τη δικαστική εξέλιξη. Το ερώτημα είναι: Θα πολιτικοποιηθεί η δίκη ή θα διαμορφωθεί ένα νομικό και θεσμικό πέπλο σε αυτήν;
Κοινωνία
Η ακρίβεια, το αγροτικό, η στέγη, μια φυσική καταστροφή. Ολα αυτά υπάρχουν στο τραπέζι των σεναρίων και με τον δικό τους τρόπο επηρεάζουν την πολιτική. Για παράδειγμα μια ενοποίηση κρίσεων που αφορούν την κοινωνική συνοχή θα μπορούσε να είναι καθοριστική για τις πολιτικές συμπεριφορές των πολιτών και για την εκδήλωση περαιτέρω και πιο δυναμικά της δυσαρέσκειας τους. Αν πριν μερικούς μήνες για παράδειγμα κάποιος μιλούσε για «αγροτική κρίση» και δυναμικές κινητοποιήσεις πιθανώς θα διαψευδόταν. Σήμερα ξέρουμε πως κάτι τέτοιο είναι πια πραγματικότητα. Η δε ακρίβεια που αντικειμενικά διατηρεί όρους υπόκωφης μα όχι αμελητέας κρίσης, είναι εξουθενωτική για το μέσο σπίτι και επικαθορίζει με τη σειρά της και μεταβολές στο εκλογικό σώμα.