Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι χωρίς να συνεχίσουμε να αλλάζουμε, ως διά μαγείας θα μας αποδοθεί ένας καλύτερος τρόπος ζωής. Το αδιανόητο στην περίπτωσή τους είναι ότι συγκρίνουν τη σημερινή κατάσταση με αυτήν που επικρατούσε στη χώρα πριν από την κρίση, πριν από το 2010. Εχουν αναγάγει σε πρότυπο, με το οποίο συγκρίνουν τη σημερινή ζωή τους, την κατάσταση που μας οδήγησε στη χρεοκοπία. Με την εποχή της απόλυτης στρέβλωσης, της έλλειψης φιλοδοξιών, των ψεύτικων και δανεικών ονείρων. Με αυτή την περίοδο συγκρίνουν εισοδήματα και τρόπο ζωής. Σαν να αναπολούν τον «δρόμο προς τον γκρεμό», στον οποίο έχουμε ήδη «πέσει» στο παρελθόν.
Το είπε εξαιρετικά ο καθηγητής και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας στο πρόσφατο podcast Βαβέλ. «Υπάρχει η αίσθηση σε πολλούς ότι, εντάξει, κάναμε έναν κύκλο αλλά δεν χάθηκε και ο κόσμος. Εγώ θεωρώ ότι η χώρα μας έχασε πάρα πολλά. Και αν δεν στρίψει το τιμόνι πολύ πιο έντονα, θα έχουμε μια μόνο ασθενή βελτίωση τα επόμενα χρόνια, η οποία σε ενδεχόμενη αναταραχή δεν θα φτάνει».
Ο ίδιος είπε και άλλα. Πρώτα από όλα θύμισε ότι «οι φόροι έχουν μειωθεί, αλλά συνεχίζουμε να έχουμε υψηλότερους συντελεστές από αυτούς που σηκώνει η οικονομία» και αυτό φαίνεται και από το κόστος της μισθωτής εργασίας και από το γεγονός ότι συνεχίζουν οι περισσότερες επιχειρήσεις να αποφεύγουν την πληρωμή άμεσων φόρων.
Υπάρχουν όμως και αλλαγές που πρέπει να κάνει ο ιδιωτικός τομέας και συγκεκριμένα οι επιχειρήσεις. Σε αυτές εντοπίζει ο Νίκος Βέττας μια μεγάλη εσωτερική μάχη, από την έκβαση της οποίας θα κριθεί το μέλλον της χώρας. Παρατηρεί ο καθηγητής Οικονομικών ότι μέσα στην κρίση δημιουργήθηκαν επιχειρήσεις που επέζησαν παρά την πίεση, πολλαπλασίασαν το προσωπικό τους, κατάφεραν να προσλάβουν ανθρώπους με υψηλές δεξιότητες με καλές αμοιβές, πωλούν τα προϊόντα τους κυρίως στο εξωτερικό και δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι ο ΦΠΑ στη χώρα. Τους ενδιαφέρει μόνο το κόστος εργασίας ώστε να πληρώνουν σημαντικά εισοδήματα στους εργαζομένους τους.
Υπάρχει και μια άλλη επιχειρηματικότητα, η «παλιά», που λέει ότι δεν την πολυενδιαφέρει η ποιότητα της εργασίας, δεν την ενδιαφέρουν οι διεθνείς αγορές και η καινοτομία, δεν θέλει να πάρει ρίσκο. Αυτή την επιχειρηματικότητα την ενδιαφέρει να εκμεταλλευτεί τα κενά που υπάρχουν στον ανταγωνισμό, που μπορεί να είναι σύμφωνα με τον Βέττα «κάποια αλλαγή που θα γίνει σε μια εγκύκλιο».
Πριν από την κρίση είχαμε πολλές από τη δεύτερη κατηγορία επιχειρήσεις. Το ερώτημα σύμφωνα με τον Νίκο Βέττα για το πού θα πάει η οικονομία τα επόμενα 5-10 χρόνια έχει να κάνει με το ισοζύγιο αυτών των δύο διαφορετικών μορφών επιχειρηματικότητας, τις οποίες ο ίδιος επέλεξε να μην κατονομάσει. Αλλά στην ουσία μιλάει για τις εξωστρεφείς δυναμικές επιχειρήσεις από τη μια και τις αδύναμες και συνήθως παρασιτικές κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις από την άλλη. Τυχαίο ή όχι, οι νοσταλγοί της ζωής πριν από το 2010 θεωρούν τις δεύτερες ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας…
