Υστερα από ένα εξάμηνο στασιμότητας της κυβερνητικής παράταξης σε περιβάλλον κοινωνικής και δημοσκοπικής πίεσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδιώκει μέσω προϋπολογισμού να αφήσει αποτύπωμα τόσο για την κοινωνική στόχευση της κυβέρνησης με ορίζοντα την άνοιξη του 2027, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο τοποθετείται πολιτικά στο αλλαγμένο σκηνικό.
Ο Πρωθυπουργός προσέρχεται την Κυριακή στην κορυφαία κοινοβουλευτική μάχη εστιάζοντας στην κοινωνική προσοχή στους πιο αδύναμους αλλά και επαναφέροντας στην πρώτη γραμμή τη μεσαία τάξη. Από αυτήν, όπως πιστεύει, περνούν τόσο η ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης όσο και η κοινωνική συνοχή.
Η πρόκληση δεν είναι απλώς ένα κλείσιμο ματιού αλλά η κυβέρνηση να «ξανασυστηθεί» με τα μεσοστρώματα.
Εξού και η αποκλειστική επένδυση στο αφήγημα της ενίσχυσης των εισοδημάτων – της αύξησης μισθών και συντάξεων, σε συνδυασμό με φοροελαφρύνσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Κατά πληροφορίες, οι πρωθυπουργικές δεσμεύσεις ότι η «ευημερία» των αριθμών της οικονομίας θα επιστρέφει στην κοινωνία με μόνιμα μέτρα, θα συνοδευτεί με μια κόκκινη γραμμή: την αδιαπραγμάτευτη, όπως θα πει ο Μητσοτάκης, δημοσιονομική σταθερότητα.
Αλλωστε η προβολή της εικόνας μιας νοικοκυρεμένης χώρας συγκριτικά και με το ταραγμένο διεθνές περιβάλλον είναι κάτι που ο ίδιος ελπίζει να λειτουργήσει ως θεμέλιο στις νέες γέφυρες που ρίχνει σε κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες – ελεύθερους επαγγελματίες, μισθωτούς, μικρομεσαίους επιχειρηματίες, οικογενειάρχες.
«Η εμπιστοσύνη γεννά εμπιστοσύνη, θέλουμε η κάθε μέρα να είναι καλύτερη από την προηγούμενη» έλεγε τέτοιες μέρες πέρυσι. «Του χρόνου θα είναι καλύτερα από φέτος και του παραχρόνου καλύτερα από του χρόνου» είπε προ ημερών σε μαθητές από τον Βόλο και προχθές από την Κρήτη.
Ταυτόχρονα το υψηλό κόστος ζωής – ο «συσσωρευμένος πληθωρισμός μιας τριετίας» – αναγκάζει τους κυβερνώντες σε απότομη προσγείωση και γείωσή τους με πιεστικά κοινωνικά αιτήματα, σε παραδοχές και στην αναζήτηση πειστικών λύσεων.
Το Μαξίμου θεωρεί ότι κόντρα στα «πυροτεχνήματα της αντιπολίτευσης» αυτές υπάρχουν μόνο στο δίπτυχο μείωσης φόρων – αύξησης αποδοχών: στις μειώσεις φορολογικών συντελεστών από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, στις δημόσιες επενδύσεις από την υπεραπόδοση της οικονομίας (υγεία, παιδεία, ασφάλεια, πολιτική προστασία) κ.λπ.
Και επιπλέον παλεύει να πετύχει πολιτικές «νίκες» σε δύο άξονες που θα αναδείξει και ο Μητσοτάκης: στεγαστική κρίση και τράπεζες, που αφορούν οριζόντια την κοινωνία.
Μένει να φανεί από τη μία εάν έρθουν χρονικά πιο μπροστά θέματα που περιλαμβάνονται στον μακροπρόθεσμο γαλάζιο σχεδιασμό, από την άλλη εάν η κυβέρνηση είναι έτοιμη να απευθυνθεί με νέες εξαγγελίες σε συγκεκριμένες ομάδες.
Κυρίως σε όσες έχουν απασχολήσει συσκέψεις το προηγούμενο διάστημα: χαμηλοσυνταξιούχοι (ενδεικτικές και οι νεοδημοκρατικές πιέσεις για τη συμμετοχή στα φάρμακα), νοσηλευτές (με πρόσφατες τις αντεγκλήσεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ για τα βαρέα και ανθυγιεινά), ένστολοι (αφού διερευνώνται περιθώρια για στοχευμένες κινήσεις).
Με το ΠΑΣΟΚ και τον Νίκο Ανδρουλάκη στο κάδρο του αντιπάλου, το Μαξίμου δεν περιμένει δυσάρεστους αιφνιδιασμούς στην ονομαστική ψηφοφορία.
Στην «ψήφο εμπιστοσύνης» των 155 βουλευτών της ΝΔ αναμένεται να προστεθεί εκείνη του ανεξάρτητου Λευτέρη Αυγενάκη, αντίθετα, θετική διάθεση δεν έχει ο έτερος διαγραφείς Μάριος Σαλμάς.
Ούτε ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος κλειδώνει την αποχή από την ψηφοφορία (το έκανε και στο νομοσχέδιο για τον κατώτατο μισθό) και ίσως την αποχή συνολικά από τη διαδικασία, αν και μπορεί ως πρώην πρωθυπουργός να μιλήσει, εάν το επιλέξει, ακόμα και τελευταία στιγμή.
Νέες μόνιμες φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη, «ψαλίδι» σε προμήθειες που επιβάλλονται στις τραπεζικές συναλλαγές και αυξήσεις στους μισθούς στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα περιλαμβάνει η κυβερνητική ατζέντα που αναμένεται να ξεδιπλώσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής για την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού.
Το στίγμα των κυβερνητικών προθέσεων έχει δώσει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης προαναγγέλλοντας μειώσεις σε φορολογικούς συντελεστές με όπλο τα έξτρα έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής αφήνοντας ανοιχτό το παράθυρο ανακοίνωσης των μέτρων από το 2025.
n Παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα με επίκεντρο τα εισοδήματα που βρίσκονται στην περιοχή των 20.000 – 40.000 ευρώ. Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι προβλέπουν μείωση του συντελεστή στο κλιμάκιο από 10.001 έως 20.000 ευρώ ο οποίος ανέρχεται σήμερα στο 22%, προσθήκη νέων ενδιάμεσων φορολογικών συντελεστών που θα στοχεύουν στην ελάφρυνση των φορολογούμενων με μεσαία εισοδήματα, αύξηση του εισοδήματος πάνω από το οποίο εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής. Προϋπόθεση για τον νέο κύκλο φορολογικών ελαφρύνσεων είναι να βεβαιωθεί η επίτευξη μόνιμης αύξησης των εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής με τον Κωστή Χατζηδάκη να εκτιμά ότι ο στόχος για μόνιμα έσοδα ύψους 2,5 δισ. ευρώ από την περιστολή της φοροδιαφυγής θα επιτευχθεί πολύ πριν από το 2027.
n Μειώσεις στις χρεώσεις που επιβάλλουν οι τράπεζες στα εμβάσματα (μεταφορά χρημάτων είτε εντός της χώρας είτε και σε λογαριασμούς του εξωτερικού), σε πληρωμές λογαριασμών, αναλήψεις μετρητών από ATM απομακρυσμένων περιοχών αλλά και στις ετήσιες συνδρομές για την έκδοση ή την αντικατάσταση καρτών. Για τα ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες, εξετάζεται η αύξηση του ΕΝΦΙΑ ώστε να ασκηθεί πίεση αξιοποίησής τους είτε για πώληση είτε και για ενοικίαση. Οσο περισσότερα ακίνητα πέσουν στην αγορά, τόσο περισσότερο θα συγκρατηθούν οι ανατιμητικές τάσεις για ενοίκια και πωλήσεις ακινήτων.
n Αυξήσεις μισθών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ο κατώτατος μισθός από 830 ευρώ σήμερα θα αυξηθεί περίπου στα 870 ευρώ το 2025 για να φτάσει στα 950 ευρώ το 2027. Η αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα φέρνει νέα οριζόντια αύξηση στα μισθολογικά κλιμάκια όλων των δημοσίων υπαλλήλων από την 1η Απριλίου 2025 (περίπου 20 ευρώ σε όλους τους υπαλλήλους). Από την Πρωτοχρονιά του 2026 η αύξηση στο Δημόσιο θα είναι ισόποση με του ιδιωτικού τομέα, που σημαίνει ότι όλοι οι μισθοί θα αυξηθούν κατά 40 ευρώ τον μήνα.
Ο νέος προϋπολογισμός σχεδόν μηδενίζει τα ελλείμματα (κάτω από 1% φέτος και το 2025) ενώ προβλέπει νέες μειώσεις φόρων και εισοδηματικές ενισχύσεις 1,1 δισ. ευρώ που θα αρχίσουν να ξετυλίγονται από το τελευταίο δεκαήμερο του 2024 και όλη την επόμενη χρονιά. Για το 2025 προβλέπεται ανάπτυξη 2,3%, μονοψήφια ποσοστά ανεργίας, αύξηση των επενδύσεων, επαναφορά του πληθωρισμού στο επίπεδο του 2%, μείωση δημοσίου χρέους – ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά και σε απόλυτους αριθμούς. «Κλειδί» για να συμβούν αυτά αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής το 2025, σε συνέχεια όσων απέδωσαν ήδη (1,8 δισ. ευρώ το 2024). Ο προϋπολογισμός του 2025 είναι και ο πρώτος που χαράσσεται πλήρως με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και το όριο αύξησης κρατικών δαπανών. Μάλιστα η Ελλάδα είναι μια από τις 8 χώρες της ΕΕ που ο προϋπολογισμός του 2025 εγκρίθηκε χωρίς καμία επιφύλαξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
