Η νέα ταινία του Κώστα Γαβρά «Τελευταία πνοή» θα είναι ανάμεσα στις πολλές πανελλήνιες πρεμιέρες που θα φιλοξενήσει κατά την διάρκεια διεξαγωγής του, 5 – 18 Δεκεμβρίου, το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου Αθήνας του οποίου το πρόγραμμα ανακοινώθηκε τη Δευτέρα το μεσημέρι από την πρόεδρο του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, Μαρία Κομνηνού και τους συνεργάτες της. Ολες οι προβολές θα διεξαχθούν στις δύο αίθουσες της Ταινιοθήκης (Ιερά Οδός 48, μετρό Κεραμεικός), ενώ παράλληλα επιλεγμένα προγράμματά του θα παρουσιαστούν και online στη διεύθυνση online.tainiothiki.gr.
Ο Κώστας Γαβράς θα δώσει το «παρών» στην Ταινιοθήκη και θα μιλήσει για την ταινία του, που εκτός άλλων πραγματεύεται το επίμαχο ζήτημα της ευθανασίας.
Θα προβληθούν επίσης τρία επεισόδια από τη σειρά ντοκιμαντέρ δέκα επεισοδίων, με αφορμή το έργο του Κώστα Γαβρά: Επεισόδιο 1: Ολες οι ταινίες είναι πολιτικές – Ζ (52′, Γαλλικά, Ελληνικά), Επεισόδιο 2: Καταγωγή – Κλωτσιά στην ατυχία – Βαγόνι δολοφόνων και Μακί, τα λιοντάρια της Κολάσεως (56′, Γαλλικά, Ελληνικά) και Επεισόδιο 3: Η αλήθεια είναι επαναστατική – H εξομολόγηση (61′, Γαλλικά, Αγγλικά, Σλοβακικά).
Στο Διεθνές Διαγωνιστικό παρουσιάζονται σε ελληνική πρεμιέρα δέκα ταινίες, οι οποίες προέρχονται από μεγάλα διεθνή φεστιβάλ και «πραγματεύονται τις επιπτώσεις της πολυκρίσης, υιοθετώντας διαφορετικές τροπικότητες της κινηματογραφικής αφήγησης, από την εθνογραφική έως την ποιητική, για να αφηγηθούν νέες μορφές πολιτικού αγώνα, πτυχές της πολιτικής των ταυτοτήτων, αρχεία συλλογικών αναμνήσεων και την επιστροφή του απωθημένου» όπως σημείωσε η Μ. Κομνηνού. Ανάμεσά τους τα ντοκιμαντέρ «Μια ταινία Φιντάι» του Καμάλ Ατζαφάρι (Παλαιστίνη / Κατάρ / Γαλλία / Γερμανία / Βραζιλία) και «Ο ουρανός που πέφτει έξω» των Ερικ Ροσά, Γκαμπριέλ Καρνέιρο Ντα Κούνα (Βραζιλία / Γαλλία / Ιταλία), η αυστριακή ταινία μυθοπλασίας «Κυανό» των Λίλιτ Κράξνερ και Μιλένα Τσερνόφσκι και η ταινία μυθοπλασίας «Φωτιά του ανέμου» της Μάρτα Ματέους (Πορτογαλία / Ελβετία / Γαλλία). Ατραξιόν του τμήματος η ταινία «Πέπε» (Δομινικανή Δημοκρατία / Ναμίμπια / Γερμανία / Γαλλία) για την οποία ο σκηνοθέτης της Νέλσον Κάρλο Ντε Λος Σάντος Αρίας κέρδισε την Αργυρή Αρκτο Σκηνοθεσίας στο φετινό Φεστιβάλ Βερολίνου.
Ενα νέο διαγωνιστικό τμήμα εγκαινιάζεται φέτος, σε συνεργασία με την ARTWORKS και μέσα από τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (προσφέρει το Bραβείο ARTWORKS Καλύτερης Ταινίας, ύψους 5.000 ευρώ). Λέγεται «Reframing Ιmages» και περιλαμβάνει 26 ταινίες μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους (μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, πειραματικές ταινίες), οι οποίες επανεξετάζουν τη σχέση μεταξύ αισθητικής και πολιτικής από μια νέα οπτική γωνία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ενότητα «Αποκατεστημένες και υπέροχες», όπως και τα αφιερώματα στους αβαν-γκαρντ δημιουργούς Ράντου Ζούντε και Αντουανέττα Αγγελίδη.
Ταινία έναρξης του ΦΠΚΑ θα είναι το «Grand Tour», του διακεκριμένου πορτογάλου σκηνοθέτη Μιγκέλ Γκόμες, μία ασπρόμαυρη, τρυφερή, ουμανιστική ωδή στην περιπλάνηση, για την οποία φέτος κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών. Στην ειδική αυτή προβολή θα παρευρεθούν η πρωταγωνίστρια της ταινίας Κρίστα Αλφαγιάτε και ο σταθερός συνεργάτης του Γκόμες, διευθυντής φωτογραφίας, Ρούι Πόσας. Για να τιμήσει το εντυπωσιακό σώμα δουλειάς του Γκόμες, το Φεστιβάλ έχει ετοιμάσει ένα spotlight σε δύο από τις πιο καταξιωμένες ταινίες του, «Χαμένος Παράδεισος» – «Tabu» (2012) και «Ο αγαπημένος μας μήνας Αύγουστος (2008), κατά την προβολή των οποίων θα είναι παρών και ο Ρούι Πόσας ο οποίος θα μιλήσει για τη δουλειά του πίσω από την κάμερα.
Την κριτική επιτροπή του διεθνούς διαγωνιστικού απαρτίζουν οι Τζάκι Ντέιβις (παραγωγός και επιμελήτρια με έδρα το Λονδίνο, η οποία εργάζεται στη διασταύρωση της τέχνης και του κινηματογράφου), Ρέα Βαλντέν (κινηματογραφίστρια, θεωρητικός κινηματογράφου και επίκουρη καθηγήτρια στη Σκηνοθεσία και στο Μοντάζ στο Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών) και Μαρία Κουρκούτα (κινηματογραφίστρια, μοντέρ και παραγωγός).
Η απονομή βραβείων των δύο διαγωνιστικών τμημάτων του φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί με την πρώτη παρουσίαση του νέου αυτοβιογραφικού φιλμ του Λεός Καράξ «Δεν είμαι εγώ», μια ασπρόμαυρη ταινία – στοχασμός διάρκειας 42 λεπτών, στην οποία ο διακεκριμένος γάλλος δημιουργός ταινιών όπως οι «Εραστές της γέφυρας» και «Holy Motors» κοιτάζει τη 40χρονη καριέρα του.