Η δολοφονία του John F. Kennedy, 35ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, στις 22 Νοεμβρίου 1963 στο Ντάλας του Τέξας, παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά και πολυσυζητημένα γεγονότα στην ιστορία. Παρότι η Επίσημη Επιτροπή Warren κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Lee Harvey Oswald ενήργησε μόνος του, δεκάδες θεωρίες συνωμοσίας, ιστορικές αναλύσεις και εναλλακτικές εκδοχές έχουν προσφέρει άγνωστες και περίεργες πτυχές αυτής της υπόθεσης.
EPA/CECIL STOUGHTON
Η «μαγική σφαίρα», όπως αποκαλείται, είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της υπόθεσης. Σύμφωνα με την Επιτροπή Warren, μία μόνο σφαίρα τραυμάτισε τον JFK και τον κυβερνήτη του Τέξας, John Connally, προκαλώντας επτά τραύματα. Μία μόνο σφαίρα! Ωστόσο, ειδικοί στη βαλλιστική έχουν υποστηρίξει ότι αυτό θα ήταν αδύνατο βάσει της πορεία της σφαίρας, της γωνίας και των θέσεων των δύο ανδρών στο αυτοκίνητο. Πολλοί ερευνητές προτείνουν ότι υπήρχαν περισσότεροι από ένας σκοπευτές ή ότι τουλάχιστον μια άλλη σφαίρα εμπλέκεται. Μια τέτοια εκδοχή συνεπάγεται συνωμοσία, καθώς αναιρεί την ιδέα του «μοναχικού δράστη» που προωθήθηκε από την Επιτροπή Warren.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Επιτροπή Warren, η σφαίρα που απολύθηκε από το εμβληματικό «Texas School Book Depository» χτύπησε:
– Τον JFK στον λαιμό, μπαίνοντας από την πλάτη.
– Συνέχισε και χτύπησε τον Connally στο δεξί ώμο.
– Έσπασε το πλευρό του Connally και διαπέρασε τον πνεύμονά του.
– Έπειτα, βγήκε από το σώμα του και χτύπησε το δεξί του χέρι, συντρίβοντας το κόκκαλο του καρπού.
– Τέλος, σφήνωσε στον μηρό του.
Αυτή η πορεία απαιτεί εξαιρετικά ασυνήθιστες αλλαγές κατεύθυνσης, οι οποίες φαινομενικά παραβιάζουν τους νόμους της φυσικής. Γι’ αυτό η σφαίρα ονομάστηκε «μαγική» (Magic Bullet Theory).
Μόλις δύο ημέρες μετά τη σύλληψή του, ο Oswald δολοφονήθηκε από τον ιδιοκτήτη νυχτερινών κέντρων Jack Ruby, ενώ μεταφερόταν σε άλλο κρατητήριο. Πιο αναλυτικά, ο Oswald επρόκειτο να μεταφερθεί από την αστυνομική φυλακή του Ντάλας στη φυλακή της κομητείας. Παρά τις ανησυχίες για την ασφάλειά του, η μεταφορά δεν συνοδευόταν από αυξημένα μέτρα προστασίας. Ο Ruby εισήλθε στο υπόγειο της αστυνομικής διοίκησης ανενόχλητος, παρόλο που υποτίθεται ότι υπήρχε αυστηρή αστυνόμευση. Στη συνέχεια, πυροβόλησε τον Oswald εξ επαφής με ένα περίστροφο Colt Cobra .38, προκαλώντας τον θάνατό του μέσα σε λίγα λεπτά.
Αυτό συνέβη μπροστά στις κάμερες, κάτι πρωτόγνωρο για την εποχή και ιδιαίτερα σοκαριστικό για το κοινό. Η πράξη αυτή ενίσχυσε τις θεωρίες συνωμοσίας, καθώς ο Oswald δεν είχε την ευκαιρία να δικαστεί ή να αποκαλύψει λεπτομέρειες για την υπόθεση.
Σε φωτογραφίες και βίντεο της δολοφονίας, φαίνεται ένας άνδρας που κρατά μια μαύρη ομπρέλα, παρά το ηλιόλουστο πρωινό. Ο άνδρας έγινε αντικείμενο έντονων θεωριών, καθώς κάποιοι πίστευαν ότι χρησιμοποίησε την ομπρέλα για να στείλει σήματα ή ακόμα και για να πυροβολήσει. Αργότερα, παρουσιάστηκε ένας άνδρας που ισχυρίστηκε ότι ήταν αυτός και ότι η ομπρέλα ήταν απλώς μια πολιτική διαμαρτυρία κατά του πατέρα του JFK.
Δεκάδες μάρτυρες που σχετίζονταν με τη δολοφονία, πέθαναν κάτω από αμφιλεγόμενες συνθήκες μέσα σε λίγα χρόνια μετά το περιστατικό. Οι θάνατοι περιλάμβαναν ατυχήματα, αυτοκτονίες και εγκληματικές ενέργειες, γεγονός που οδήγησε σε θεωρίες ότι κάποιοι «καθάριζαν» άτομα που γνώριζαν κάτι.
Συνολικά, περισσότεροι από 80 μάρτυρες ή άτομα που σχετίζονταν με την υπόθεση πέθαναν μέσα στα πρώτα 15 χρόνια μετά τη δολοφονία. Μεταξύ των νεκρών ήταν οι:
1. Dorothy Kilgallen, μια από τις λίγες δημοσιογράφους που πήραν αποκλειστική συνέντευξη από τον Jack Ruby.
2. David Ferrie, πιλότος που συνδέθηκε με τον Lee Harvey Oswald μέσω του αντικομμουνιστικού κινήματος στη Νέα Ορλεάνη.
3. Rose Cherami, μια γυναίκα που ισχυρίστηκε ότι είχε ακούσει για τη δολοφονία του JFK δύο ημέρες πριν συμβεί.
4. Gary Underhill, ένας πρώην συνεργάτης της CIA που δήλωσε ότι η δολοφονία του JFK ήταν inside job.
Η διάσημη ταινία 26,6 δευτερολέπτων του Abraham Zapruder είναι το πιο σημαντικό οπτικό υλικό της δολοφονίας. Ωστόσο, κάποια καρέ λείπουν, γεγονός που έχει οδηγήσει σε εικασίες για χειραγώγηση ή παραποίηση του φιλμ. Επιπλέον, το φιλμ αποκτήθηκε αρχικά από το περιοδικό Life για 150.000 δολάρια, αλλά δεν δημοσιεύτηκε αμέσως.
Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι η CIA είχε άμεσο ή έμμεσο ρόλο στη δολοφονία. Η επιχείρηση «Mockingbird», ένα πρόγραμμα της CIA για την επιρροή των μέσων ενημέρωσης, λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκε για να κατευθύνει την κοινή γνώμη μακριά από την πιθανή συμμετοχή της Υπηρεσίας στο γεγονός.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 1950 ως μέσο προπαγάνδας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν η CIA συνεργάστηκε με δημοσιογράφους, εκδότες και μεγάλους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης για να επηρεάσει την κοινή γνώμη. Στόχος ήταν η προώθηση αμερικανικών αξιών και η καταπολέμηση της σοβιετικής επιρροής, παρουσιάζοντας μια φιλική εικόνα για τις αμερικανικές κυβερνητικές ενέργειες. Μεγάλοι οργανισμοί, όπως οι New York Times, Time, CBS News, φέρονται να είχαν στενή συνεργασία με τη CIA.
Το πρόγραμμα ήρθε στο φως κατά τη δεκαετία του 1970 μέσω των ακροάσεων της Επιτροπής Church, που εξέταζε τις μυστικές δραστηριότητες της CIA και άλλων υπηρεσιών. Αποκαλύφθηκε ότι περισσότεροι από 400 δημοσιογράφοι είχαν άμεσες ή έμμεσες σχέσεις με τη CIA. Ένα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο της CIA με τίτλο «Countering Criticism of the Warren Report» δίνει ενδείξεις για το πώς η Mockingbird χρησιμοποιήθηκε στη διαχείριση της πληροφόρησης.Το έγγραφο περιλάμβανε οδηγίες για το πώς να αποδομηθούν οι θεωρίες συνωμοσίας και να στιγματιστούν ως παράλογες.
EPA/ABBIE ROWE
Η μαφία φέρεται να είχε λόγους να επιθυμεί τον θάνατο του JFK. Η πολιτική της κυβέρνησής του κατά του οργανωμένου εγκλήματος, ιδιαίτερα από τον αδερφό του και Γενικό Εισαγγελέα Robert F. Kennedy, είχε προκαλέσει την οργή τους. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Jack Ruby είχε σχέσεις με τη μαφία και ότι η δολοφονία του Oswald ήταν μια προσπάθεια να «σιωπήσει» τον δράστη.
Περίπου 25 λεπτά πριν τη δολοφονία, ένας δημοσιογράφος στο Λονδίνο δέχθηκε ένα ανώνυμο τηλεφώνημα που τον συμβούλευε να επικοινωνήσει με την Αμερικανική Πρεσβεία για μια μεγάλη είδηση που επρόκειτο να συμβεί. Το τηλεφώνημα ποτέ δεν εξιχνιάστηκε.
Το τηλεφώνημα στο Λονδίνο δεν είναι το μόνο περιστατικό που υποδηλώνει ότι κάποιοι γνώριζαν εκ των προτέρων για τη δολοφονία του JFK. Υπήρξαν αναφορές για ύποπτη δραστηριότητα στο Ντάλας τις ημέρες πριν από τη δολοφονία, όπως αγνώστους που παρατηρούσαν το Dealey Plaza. Υποστηρίχθηκε ότι ορισμένοι πράκτορες μυστικών υπηρεσιών είχαν λάβει ανεπίσημες πληροφορίες για πιθανή επίθεση, αλλά δεν αντέδρασαν εγκαίρως.
Η Επιτροπή Warren επικρίθηκε ευρέως για την έρευνά της. Το 1976, η Επιτροπή Church του Κογκρέσου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα υπήρξε συνωμοσία πίσω από τη δολοφονία, αλλά δεν μπόρεσε να κατονομάσει τους υπεύθυνους.
Ο Lee Harvey Oswald είχε περάσει ένα διάστημα στη Σοβιετική Ένωση και υποστήριζε το καθεστώς του Fidel Castro στην Κούβα. Κάποιοι εικάζουν ότι είτε η Σοβιετική Ένωση είτε η Κούβα συμμετείχαν στη δολοφονία, ενδεχομένως ως αντίποινα για την αποτυχημένη επιχείρηση στον Κόλπο των Χοίρων.
Ωστόσο, ο ίδιος ο Fidel Castro αρνήθηκε κατηγορηματικά κάθε εμπλοκή, ενώ οι θεωρίες που συνδέουν την Κούβα ή τη Σοβιετική Ένωση με τη δολοφονία εξακολουθούν να αποτελούν θέμα συζήτησης και διαμάχης. Συγκεκριμένα, ο Fidel είχε δηλώσει: «Ήταν ένας άνθρωπος που προσπαθούσε να αναζητήσει δρόμους για τη διαπραγμάτευση και την ειρηνική συνύπαρξη, και αυτό το βλέπαμε εμείς στην Κούβα, παρά τις αντιφάσεις στις πολιτικές του αποφάσεις».
Σε άλλη δήλωσή του είχε υποστηρίξει: «Με την απομάκρυνση του Kennedy, νομίζω ότι οι πιθανότητες για ειρηνική συνύπαρξη και για οποιαδήποτε θετική αλλαγή στις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες μειώνονται δραματικά. Υποψιάζομαι ότι η πολιτική των ΗΠΑ, χωρίς τον Kennedy, θα είναι πιο επιθετική και σκληρή».
Ο Oswald είχε έρθει σε επαφή με την εκκλησία First Unitarian στο Ντάλας, που θεωρούνταν «φιλοκομμουνιστική» κατά τη δεκαετία του 1960. Αυτή η σύνδεση έχει ερμηνευτεί ως ένδειξη ότι συμμετείχε σε μεγαλύτερα δίκτυα πολιτικής δραστηριότητας.
Πληροφορίες δείχνουν ότι ο Oswald σχεδίαζε να φύγει από τη χώρα μετά τη δολοφονία. Είχε βγάλει διαβατήριο και βίζα για το Μεξικό, όπου φέρεται να είχε επαφές με Σοβιετικούς πράκτορες στην πρεσβεία.
Η δολοφονία του JFK δεν είναι απλώς ένα ιστορικό γεγονός· είναι ένας καθρέφτης των πολιτικών εντάσεων, των κοινωνικών συγκρούσεων και των θεσμικών αμφιβολιών της εποχής. Παρόλο που πολλά στοιχεία έχουν αποκαλυφθεί, το πλήρες μυστήριο ίσως δε λυθεί ποτέ.
* Πηγή: Grace
