Το «κλειδί» του ενδιαφέροντος της κτηματαγοράς για το μέλλον των κτιρίων που έχουν ήδη ανεγερθεί και των οικοδομικών αδειών, οι οποίες έχουν εκδοθεί με βάση τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, καθώς και για το ύψος των μελλοντικών ενεργειακά αναβαθμισμένων κτιρίων, κρατούν στα χέρια τους οι δικαστές της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η απόφαση-ορόσημο, η οποία θα ξεκαθαρίσει με οριστικό και αμετάκλητο τρόπο το τοπίο, εκτιμάται από νομικούς ότι θα εκδοθεί στο τέλος του χρόνου ή στις αρχές του επόμενου έτους, ώστε να γνωρίζουν όλοι οι φορείς και οι εμπλεκόμενοι παράγοντες τι μέλλει γενέσθαι σε σχέση με το μείζον ζήτημα που έχει ανακύψει, το οποίο αφορά όχι μόνο το πεδίο της διοίκησης, αλλά πρωτίστως τον τομέα των επενδύσεων και της οικονομίας.
Εδώ και δέκα ημέρες οι ανώτατοι δικαστές, οι οποίοι συνεδρίασαν στις αρχές Οκτωβρίου υπό τον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχάλη Πικραμένο, έχουν στη διάθεσή τους τα υπομνήματα με την επιχειρηματολογία των πληρεξούσιων δικηγόρων όλων των πλευρών, τα οποία επί της ουσίας αποτελούν την «ακτινογραφία» της υπό κρίση υπόθεσης. Οι εισηγήτριες των τεσσάρων υποθέσεων, σύμβουλοι Επικρατείας Μαρία Σωτηροπούλου και Χριστιάνα Μπολόφη, μελετούν, αξιολογούν και σταθμίζουν τις θέσεις των διαδίκων, καθώς και τις αναφορές υπέρ ή κατά της συνταγματικότητας των επίμαχων διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, οι οποίες – όπως είναι γνωστό – παραπέμφθηκαν ενώπιον της Ολομέλειας από το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ που είχε εξετάσει τις σχετικές προσφυγές.
Ολα αυτά τα κομβικής σημασίας ζητήματα που προκύπτουν μέσω των δικογράφων, αλλά και με τις θέσεις που αναπτύχθηκαν στην προφορική και υποδειγματική συζήτηση που προηγήθηκε στην Ολομέλεια του ΣτΕ, θα βρεθούν στο τραπέζι των διασκέψεων των ανώτατων δικαστών, οι οποίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών, μέχρι την έκδοση της πολυαναμενόμενης απόφασης.
Δεν είναι τυχαίο ότι δήμοι, κατασκευαστικές εταιρείες και ιδιώτες που έχουν επενδύσει στον τομέα αυτόν παρακολουθούν με έντονο ενδιαφέρον την επερχόμενη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Μέχρι τότε εκατοντάδες οικοδομικές άδειες παραμένουν σε εκκρεμότητα, κατασκευές που ξεκίνησαν έχουν μείνει ημιτελείς και συμβόλαια αντιπαροχής έχουν ακυρωθεί ή «παγώσει» μέχρι να ξεκαθαρίσει θεσμικά το ασαφές αυτό τοπίο. Παράλληλα, τοπικές κοινωνίες σε περιοχές με μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον και οικοδομική δραστηριότητα αναμένουν την απόφαση με αγωνία, προκειμένου να αποκτήσουν σαφή εικόνα για το πώς θα διαμορφωθούν οι γειτονιές τους στο άμεσο μέλλον.
Σύμφωνα με νομικούς, η απόφαση του δικαστηρίου για την τύχη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, και κατ’ επέκταση για το ύψος και τον όγκο των λεγόμενων «πράσινων» κτιρίων, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική. Εξίσου σημαντικός είναι και ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε περίπτωση που οι δικαστές κρίνουν τις διατάξεις αντισυνταγματικές.
Το βασικό ερώτημα σε μια τέτοια περίπτωση είναι αν η απόφαση των ανώτατων δικαστών θα έχει αναδρομική ισχύ και τι επιπτώσεις θα επιφέρει για το σύνολο των αδειών που έχουν εκδοθεί. «Η δικαστική απόφαση μπορεί να ερμηνεύσει τις κρίσιμες διατάξεις του ΝΟΚ σύμφωνα με το Σύνταγμα ή ακόμα και να τις κηρύξει αντισυνταγματικές, ορίζοντας όμως τις συνέπειες της απόφασης για το μέλλον ή για άλλο χρονικό σημείο που θα επιλέξει», όπως επισημαίνει ο καθηγητής Διοικητικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών, Παναγιώτης Λαζαράτος, σε άρθρο του στα «ΝΕΑ».
Παράλληλα, όπως έχουν τονίσει νομικοί, το ΣτΕ μπορεί να απαιτήσει από τις αρμόδιες πολεοδομικές αρχές να συνοδεύουν τις οικοδομικές άδειες που θα εκδίδονται στο μέλλον ή έχουν εκδοθεί πρόσφατα με την απαραίτητη ειδική επιστημονική έκθεση, ως αναγκαίο στοιχείο της αιτιολόγησής τους.
