Ανεβαίνοντας κανείς στον βράχο της Ακρόπολης, προσπερνώντας τα Προπύλαια, θα δει να ορθώνεται μπροστά του το κολοσσιαίο άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς. Μπροστά του σκύβουν ευλαβικά αρκετοί πολίτες οι οποίοι πυρώνονται από τη διπλανή εστία που καίει διαρκώς. Βαδίζοντας προς το βάθος ανάμεσα σε διερχόμενους Αθηναίους, ο Παρθενώνας στέκει επιβλητικός, κρύβοντας με τους κίονές του το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς στο εσωτερικό του που σκορπίζει τη λάμψη του ακόμα κι εκτός του ναού. Συνεχίζοντας πιο βόρεια θα μαγευτεί από την ομορφιά των έξι Καρυατίδων που στολίζουν το Ερέχθειο με τους χιτώνες τους βαμμένους με τερακότα και τη μελαχρινή κόμη τους. Αν μάλιστα θέλει να μάθει την ιστορία τους, μπορεί να πατήσει με το ειδικό χειριστήριο που κρατάει στα χέρια του το πλαίσιο το οποίο εμφανίζεται πάνω τους. Αν όμως βγάλει τα ειδικά γυαλιά που φοράει, τότε ο συναρπαστικός κόσμος της Ακρόπολης στην εποχή του Περικλή εξαφανίζεται απότομα. Γιατί, στην πραγματικότητα, βρίσκεται μόνο στο Chronoscope VR, τη νέα εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας που φιλοδοξεί να μετατρέψει μικρούς και μεγάλους από παθητικούς δέκτες της ιστορίας σε αυτόπτες μάρτυρές της.
«Το Chronoscope VR είναι μια πρωτοποριακή εμπειρία εικονικής πραγματικότητας που λειτουργεί ως πύλη στην αρχαιότητα, προσφέροντας ένα καθηλωτικό ταξίδι σε ιστορικές στιγμές που έχουν χαθεί προ πολλού. Σε αντίθεση με άλλες εφαρμογές εικονικού τουρισμού, το Chronoscope εστιάζει στη βαθιά εμβάθυνση, επιτρέποντας στους επισκέπτες να αισθάνονται σαν να είναι πραγματικά παρόντες στο παρελθόν» αναφέρει στα «Πρόσωπα» ο Γιώργος Ζεστανάκης, συνιδρυτής, σχεδιαστής και παραγωγός της εφαρμογής. Μαζί με τον ολλανδό συνεργάτη του Κοέν Κόουπμαν, λάτρεις της Ιστορίας αμφότεροι και φανατικοί gamers, αναγνώρισαν την ανάγκη που υπάρχει, κυρίως από τους νέους οι οποίοι θέλουν να εξερευνήσουν το ιστορικό παρελθόν με καινοτόμους τρόπους, και θέλησαν να γεμίσουν αυτό το κενό. Για το πρώτο πιλοτικό τους έργο επέλεξαν την Ακρόπολη του 385 π.Χ., σχεδιάζοντας μια ζωντανή εμπειρία της αρχαίας Αθήνας.
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΑΥΣΑΝΙΑ. «Ξεκινήσαμε με τη διεξαγωγή της δικής μας έρευνας, χρησιμοποιώντας αρχιτεκτονικά στοιχεία της Ακρόπολης για να μοντελοποιήσουμε τον χώρο με ακρίβεια. Για να συμπληρώσουμε τις απαραίτητες λεπτομέρειες, χαρτογραφήσαμε τη διαδρομή που περιγράφει ο Παυσανίας, ο αρχαίος έλληνας ταξιδιώτης και γεωγράφος. Ταυτίσαμε σχολαστικά τις περιγραφές του κειμένου του με τον χάρτη Top-down, συνεργαζόμενοι στενά με αρχαιολόγους για να εντοπίσουμε πού πιθανότατα αντιστοιχεί κάθε παράγραφος. Αυτή η προσέγγιση μας επέτρεψε να κατασκευάσουμε ένα ιστορικά τεκμηριωμένο εικονικό περιβάλλον της Ακρόπολης» τονίζει ο συνεμπνευστής του Chronoscope, ο οποίος είναι επίσης δημιουργικός διευθυντής του καναλιού Armchair Historian στο YouTube, το οποίο ετοιμάζει animated ιστορικά ντοκιμαντέρ και μετρά 2,3 εκατομμύρια συνδρομητές.
Λόγω του πολύ συγκεκριμένου περιεχομένου του αρχαιολογικού τοπίου που εξερευνάται κάθε φορά, ήταν απαραίτητη η προσοχή στην επιστημονική λεπτομέρεια. Γι’ αυτό τον λόγο επιστρατεύτηκαν ειδικοί σύμβουλοι ώστε να παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες. «Η πολυφωνία της έρευνας είναι κεντρικής σημασίας. Περιλαμβάνει τη συνεργασία με διάφορους εμπειρογνώμονες σε τομείς όπως η αρχαιολογία, η ιστορία και οι κλασικές σπουδές. Κάθε ειδικός παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες και αφηγήσεις για διαφορετικά σημεία ενδιαφέροντος, δημιουργώντας ένα πλούσιο, πολύπλευρο μαθησιακό περιβάλλον. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει ότι οι χρήστες μας λαμβάνουν μια ολοκληρωμένη και διαφορετική οπτική για τα ιστορικά γεγονότα και τις τοποθεσίες» λέει ο συνιδρυτής του Chronoscope VR. «Αν και η απόλυτη ακρίβεια είναι πρόκληση λόγω της περιορισμένης αρχαιολογικής γνώσης της κλασικής περιόδου, ο σκοπός μας είναι να ταξιδέψουμε τον επισκέπτη σε ένα πλήρες, ζωντανό περιβάλλον. Για να καλύψουμε τα κενά της αρχαιολογικής έρευνας, χρησιμοποιούμε ορισμένα αναχρονιστικά αγάλματα, κυρίως ρωμαϊκά αντίτυπα, τα οποία είναι βασισμένα στα πλέον χαμένα κλασικά ελληνικά. Οποιοσδήποτε αναχρονισμός επισημαίνεται με ετικέτες. Αυτές οι προσθήκες βοηθούν στην ολοκλήρωση της οπτικής εμπειρίας, προσφέροντας μια πιο ελκυστική και εκπαιδευτική απεικόνιση του χώρου» συμπληρώνει ο ίδιος.
ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ. Η εφαρμογή ενδείκνυται για χρήστες άνω των 5 ετών. Προκειμένου να μεταφερθεί ο καθένας πίσω στον χρόνο πρέπει να φορέσει το ειδικό headset Meta Quest. Στη συνέχεια παίρνει μια ιδέα της λειτουργίας της όταν παρακολουθεί το σύντομο tutorial και με ένα μικρό τηλεχειριστήριο στα χέρια, στο τέλος μπορεί να ξεκινήσει τη βόλτα του στην Ακρόπολη. Το interface της εφαρμογής είναι σχεδιασμένο για εύκολη πλοήγηση αφού τα πλάνα αλλάζουν κάθε φορά που ο χρήστης θα περιστρέψει το κεφάλι του ή θα αλλάξει θέση στον χώρο. Στοχεύοντας με το τηλεχειριστήριο στα ειδικά πλαίσια που ανοίγονται δίπλα σε σημαντικά στοιχεία του μνημείου, εμφανίζονται περισσότερες πληροφορίες για το καθένα. «Βυθίζοντας τους χρήστες σε ένα διαμορφωμένο εικονικό περιβάλλον, το Chronoscope VR ενισχύει την κατανόηση της αρχαίας ιστορίας μέσω της βιωματικής μάθησης. Τα ρεαλιστικά περιβάλλοντα, σε συνδυασμό με τις αφηγήσεις των ειδικών και τα διαδραστικά στοιχεία, βοηθούν τους χρήστες να δημιουργήσουν μια ισχυρότερη σύνδεση με το παρελθόν. Η μέθοδος αυτή όχι μόνο κάνει τη μάθηση πιο ελκυστική αλλά βοηθά και στη διατήρηση των ιστορικών γνώσεων» επισημαίνει ο Γιώργος Ζεστανάκης και συνεχίζει. «Κατά τη γνώμη μας, η εικονική πραγματικότητα είναι ο μόνος τρόπος για να νιώσει κάποιος ότι πραγματικά ότι έχει επισκεφθεί την αρχαία Ελλάδα. Η καθηλωτική φύση της εικονικής πραγματικότητας παρέχει μια ισχυρή αίσθηση παρουσίας, κάνοντάς τον να αισθάνεται σαν να έχει τηλεμεταφερθεί πίσω στον χρόνο. Αναδημιουργώντας ιστορικά περιβάλλοντα με πλούσιες λεπτομέρειες και επιτρέποντας στους χρήστες να εξερευνήσουν διαδραστικά, η εικονική πραγματικότητα προσφέρει έναν απαράμιλλο τρόπο να βιώσετε και να κατανοήσουμε τον αρχαίο κόσμο, πολύ πέρα από τις δυνατότητες των παραδοσιακών μέσων».
ΟΛΥΜΠΙΑ, ΔΕΛΦΟΙ, ΚΝΩΣΣΟΣ… Στα επόμενα στάδια της ανάπτυξης του Chronoscope VR, εκτός από την Ακρόπολη θα προστεθούν και άλλοι αρχαιολογικοί προορισμοί, όπως η Ολυμπία, οι Δελφοί, η Κνωσσός, ακόμα και η Σαλαμίνα με τις βάσεις του στόλου του Θεμιστοκλή. «Επί του παρόντος, σκοπεύουμε να κυκλοφορήσουμε το Chronoscope VR σε μεγάλες πλατφόρμες όπως το Steam και το MetaStore. Εχουμε κίνητρο να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να διαδράσουν με την ιστορία, την αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία με έναν καινοτόμο τρόπο. Αλλωστε, επιτρέπει στους χρήστες να εξερευνήσουν με τον δικό τους ρυθμό, καθοδηγούμενοι από την περιέργειά τους» καταλήγει ο Γιώργος Ζεστανάκης.
