«Ενα μυστήριο». Αυτή την απάντηση έδωσε χθες ο Μάρτιν Σκορσέζε στην ερώτηση «κύριε Σκορσέζε, πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας με μια μόνο λέξη;». Μπορεί για τον ίδιο ο Μάρτιν Σκορσέζε να είναι ένα μυστήριο, για όλο τον κόσμο όμως είναι ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του αμερικανικού κινηματογράφου από τη δεκαετία του 1970 μέχρι τις μέρες μας. Και χθες ο Μάρτιν Σκορσέζε, υποψήφιος φέτος για δέκατη φορά στην καριέρα του για το Οσκαρ σκηνοθεσίας της ταινίας «Οι δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού», βραβεύτηκε από το Φεστιβάλ Βερολίνου με μια τιμητική Χρυσή Αρκτο για τη συνολική προσφορά του στον κινηματογράφο.
Στη συνέντευξη Τύπου που προηγήθηκε της βράβευσης οι ερωτήσεις είχαν ποικιλία και χαριτωμένα ευτράπελα όταν ένας νεαρός δημοσιογράφος από τη Βουλγαρία ζήτησε και πήρε την άδεια να μιμηθεί τον Τζακ Νίκολσον σε μια σκηνή από τον «Πληροφοριοδότη» προκαλώντας χαμόγελα στον σκηνοθέτη. Κάποια στιγμή ο Σκορσέζε ρωτήθηκε για το αγαπημένο φαγητό από τα χέρια της μητέρας του και απάντησε «τα λαζάνια, τα οποία μπορείς να φας παντού αλλά όχι σαν της μητέρας μου» (όπως και της κόρης του που διδάχθηκε από τη γιαγιά της). Στην ερώτηση που τον έφερε σε αμηχανία, «ποια είναι τα πιο σημαντικά 30 δευτερόλεπτα της ζωής σας» απάντησε «τα 30 δευτερόλεπτα που διήρκεσε ένα διαφημιστικό που είχα γυρίσει για τον Τζόρτζιο Αρμάνι στη δεκαετία του 1980. Διότι μέσα σε εκείνο τον μικρό σε διάρκεια χρόνο έπρεπε να συμπυκνώσω μια ιστορία και έπρεπε να το κάνω με ακρίβεια, οικονομία και πειθαρχία».
Ομως ο δημιουργός του «Ταξιτζή», του «Οργισμένου ειδώλου», του «Τελευταίου πειρασμού», των «Καλών παιδιών», του «Καζίνο» και του «Ιρλανδού», χειμαρρώδης όπως πάντα στην ομιλία του, δεν έκανε τόσο μια αναδρομή στην κινηματογραφική του καριέρα, αλλά προσάρμοσε τις απαντήσεις του στην ουσία της τέχνης του κινηματογράφου, ο οποίος όπως είπε «δεν έχει πεθάνει, ούτε πρόκειται να πεθάνει. Απλώς αλλάζει. Η τεχνολογία εξελίσσεται με ραγδαίο τρόπο και σήμερα το σινεμά δεν είναι πια το ένα πράγμα που γνωρίζαμε παλαιότερα. Σήμερα ο κινηματογράφος είναι πολλά πράγματα. Ομως το μοδάτο είναι εκείνο που πεθαίνει αμέσως».
Ενας ακόμα λόγος για τον οποίο ο Μ. Σκορσέζε επισκέφτηκε φέτος το φεστιβάλ είναι και το ντοκιμαντέρ «Made in England: The Films of Powell and Pressburger» πάνω στη ζωή και το έργο ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της κινηματογραφικής του πορείας, του Μάικλ Πάουελ (1905-1990), του οποίου οι διασημότερες ταινίες γυρίστηκαν σε συνεργασία του ούγγρου σκηνοθέτη Εμερικ Πρέσμπουργκερ (1902-1988). Ανάμεσά τους οι «Ζήτημα ζωής και θανάτου», «Μαύρος Νάρκισσος», «Η ζωή και ο θάνατος του Συνταγματάρχη Μπλιμπ» και «Τα κόκκινα παπούτσια». Το ντοκιμαντέρ του Ντέιβιντ Χίντον, στο οποίο ο Σκορσέζε έχει τον ρόλο του αφηγητή, προβάλλεται στη διοργάνωση.
Ο Μάρτιν Σκορσέζε είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους του κινηματογράφου που μαζί με τη δημιουργία έχουν αφιερωθεί και στη διαφύλαξη και προστασία της κινηματογραφικής κληρονομιάς. Διόλου τυχαία στη συνέντευξη Τύπου ονόματα όπως Κέντζι Μιζογκούτσι, Ακίρα Κουροσάβα, Τζον Φορντ, Σατγιαζίτ Ρέι, Ζαν Ρενουάρ, Μαρσέλ Καρνέ και κινηματογραφικά κινήματα όπως ο ιταλικός νεορεαλισμός και η γαλλική νουβέλ βαγκ αναφέρονταν συνεχώς από εκείνον.
Στο ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία του διά βίου έρωτά του με τις ταινίες των Πάουελ και Πρεσμπέργκερ, ανάμεσα στις οποίες, εκτός των προαναφερθέντων, είναι και «Τα παραμύθια του Χόφμαν» (The Tales of Hoffmann). Για τον Μ. Σκορσέζε «ορισμένες ταινίες πολύ απλά τις βλέπεις και τις ξαναβλέπεις όλη την ώρα – ζεις με αυτές. Καθώς μεγαλώνεις, χαράσσονται όλο και πιο βαθιά μέσα σου. Δεν είμαι σίγουρος πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό, πάντως συμβαίνει. Και δεν εννοώ με έναν νοσταλγικό τρόπο αλλά γιατί όταν τις είδες σε σημάδεψαν. Σε άλλαξαν. Για μένα, αυτό το έργο, των Πάουελ και Πρέσμπουργκερ, είναι μια θαυμάσια παρουσία, μια συνεχής πηγή ενέργειας και μια υπενθύμιση του τι είναι ζωή και τέχνη».
