Πόσοι μονομάχησαν για το ακριβότερο έργο τέχνης που πωλήθηκε σε δημοπρασία το 2021; Ποιο έργο έκανε την έκπληξη και μπήκε στον κατάλογο με τα δέκα ακριβότερα χωρίς να το περιμένει κανείς και ποιο είναι το μοναδικό γλυπτό του καταλόγου;
Ας δούμε μαζί πώς διαμορφώθηκε η λίστα με τα δέκα ακριβότερα έργα που πωλήθηκαν σε δημοπρασίες μέσα στο 2021 έναντι συνολικά 781 εκατ. δολαρίων, ποσό μεγαλύτερο από τον τζίρο που έκανε παγκοσμίως η νέα ταινία του Τζέιμς Μποντ (768 εκατ. δολάρια σύμφωνα με την ιστοσελίδα the numbers).
Τη θέση του ακριβότερου έργου καταλαμβάνει ο πίνακας του Πάμπλο Πικάσο «Γυναίκα καθιστή μπροστά σε παράθυρο» (1932) που άλλαξε χέρια μέσα σε 19 λεπτά για 103,4 εκατ. δολάρια. Αν και μέχρι το ποσό των 60 εκατ. οι διεκδικητές ήταν αρκετοί, από εκεί και πέρα έμειναν μόνο δύο συλλέκτες που ανέβαζαν την τιμή σε κάθε χτύπημα κατά ένα εκατομμύριο. Ο πίνακας πωλήθηκε τελικά σε ποσό διπλάσιο της αρχικής εκτίμησης.
Με 10 εκατ. δολάρια διαφορά – 93,1 εκατ. – το έργο του Ζαν Μισέλ Μπασκιά «Σε αυτή την περίπτωση» (1983) βρέθηκε στη δεύτερη θέση των ακριβότερων έργων της χρονιάς. Εξι πλειοδότες το διεκδίκησαν σθεναρά με χτυπήματα από ένα έως τρία εκατ. με αποτέλεσμα να πωληθεί και αυτό σε διπλάσια τιμή από εκείνη της αρχικής εκτίμησης, γεγονός που δεν αποτελεί έκπληξη για την αγορά της τέχνης, στην οποία οι δημιουργίες του αμερικανού ζωγράφου – εκφραστή του πρωτόγονου νεο-εξπρεσιονισμού – έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια την ανιούσα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι γνώστες του χώρου σχολιάζουν πως το ίδιο έργο πριν από λίγα χρόνια θα πωλούνταν σε τιμή τρεις με τέσσερις φορές χαμηλότερη από τη σημερινή.
Η πρώτη τριάδα κλείνει με το μόνο έργο που δεν ανήκει στις κατηγορίες της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, τον πίνακα του Σάντρο Μποτιτσέλι «Νεαρός άνδρας που κρατά μετάλλιο» (π. 1480) ο οποίος άλλαξε χέρια για 92,2 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για ένα έργο που αναμενόταν να φτάσει και τα 200 εκατ. δολάρια, αλλά αν αναλογιστούμε ότι το προηγούμενο ρεκόρ για έργο του Μποτιτσέλι ήταν μόλις 10,4 εκατ. δολάρια – σημειώθηκε το 2013 – καθίσταται σαφές ότι δεν υπάρχει δικαιολογία για όσους δηλώνουν απογοητευμένοι από την τελική διαμόρφωση της τιμής.
Σε συλλέκτη από την Ασία ανήκει πλέον το τέταρτο ακριβότερο έργο του 2021 και το δεύτερο ακριβότερο του Μαρκ Ρόθκο, το «Νο, 7» (1951) που πωλήθηκε προς 82,5 εκατ. δολάρια και προερχόταν από την πολυσυζητημένη δημοπρασία έργων των πρώην συζύγων Χάρι και Λίντα Μακλόου. Παρά τις προβλέψεις δεν κατάφερε η τιμή του να σχηματίσει εννιαψήφιο νούμερο.
Το γεγονός ότι τα έργα του Βίνσεντ Βαν Γκογκ είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στις δημοπρασίες επιβεβαιώθηκε για ακόμη μία φορά. Για τον πίνακά του «Ξύλινες καλύβες ανάμεσα σε ελιές και κυπαρίσσια» (1889) έδωσαν σκληρή μάχη επτά διεκδικητές από κάθε γωνιά του πλανήτη. Ηταν ένας από τους τρεις του ολλανδού ζωγράφου που πουλήθηκαν από τους κληρονόμους του βαρόνου του πετρελαίου Εντουιν Κοξ και δημοπρατήθηκε προς 71,4 εκατ. δολάρια, τιμή που τον κατατάσσει στην έκτη θέση του καταλόγου.
Μόλις ένα εκατομμύριο δολάρια λιγότερο πωλήθηκε το έργο που βρίσκεται στην έβδομη θέση. Πρόκειται για τη «Λίμνη με νούφαρα» (1917-19) του σπουδαίου ιμπρεσιονιστή Κλοντ Μονέ, για το οποίο οι εκτιμήσεις ξεπερνούσαν τα 40 εκατ. δολάρια.
«Η μύτη» (1965) του Αλμπέρτο Τζιακομέτι είναι το μοναδικό γλυπτό που μπήκε στη φετινή λίστα με τα δέκα ακριβότερα έργα που πωλήθηκαν μέσω δημοπρασιών.
Η τιμή του – 78,4 εκατ. δολάρια – μπορεί να μην ξεπέρασε τις αρχικές εκτιμήσεις που κυμαίνονταν στα 70 έως 90 εκατ. δολάρια, ωστόσο στάθηκε αρκετή για να του δώσει την πέμπτη θέση ανάμεσα στα έργα τέχνης που πέτυχαν τις μεγαλύτερες τιμές για φέτος.
Το γλυπτό ανήκε επίσης στη συλλογή του ζεύγους Μακλόου και πέρασε στα χέρια του επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στον χώρο των κρυπτονομισμάτων Τζάστιν Σαν.
Ηταν η απόλυτη έκπληξη για όλους: τους οίκους δημοπρασιών, τον κόσμο της τέχνης, ακόμη και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη, τον Μάικ Γουίνκελμαν, γνωστό με το ψευδώνυμο Μπιπλ. Κι όμως το ψηφιακό μωσαϊκό εικόνων, που ήδη είχε δημοσιεύσει στο Instagram, έγραψε μια νέα σελίδα στην ιστορία των δημοπρασιών.
Το NFT του 39χρονου καλλιτέχνη «Η καθημερινότητα του Μπιπλ: οι πρώτες 5.000 ημέρες» πωλήθηκε στην τιμή 69,3 εκατ. δολαρίων και κατέλαβε την όγδοη θέση της λίστας καθιστώντας παράλληλα τον δημιουργό του ως τον τρίτο ακριβότερο εν ζωή καλλιτέχνη μετά τους Ντέιβιντ Χόκνι και Τζεφ Κουνς.
Σε άγνωστα νερά «βουτούσαν» όσοι διεκδικούσαν το «Νούμερο 17» (1971) του Τζάκσον Πόλοκ. Οχι μόνο επειδή τα έργα του είναι πλέον δυσεύρετα στην αγορά, αλλά και επειδή υπάρχει ακόμη ο απόηχος της ιδιωτικής μεν πώλησης ενός πίνακά του το 2006 στην αστρονομική τιμή των 140 εκατ. δολαρίων, οι προβλέψεις για το ποια θα είναι η τελική τιμή ήταν εξαιρετικά δύσκολες.
Η ανώτατη αρχική εκτίμηση ήταν 35 εκατ. δολάρια. Το σφυράκι του δημοπράτη μαζί με τα χειροκροτήματα σταμάτησε στα 61,2 εκατ. δολάρια, ποσό που χάρισε στο συγκεκριμένο έργο την ένατη θέση.
Τελευταίο στη λίστα του 2021 το Ατιτλο (2007) του Σάι Τουόμπλι, το οποίο ναι μεν πωλήθηκε προς 58,9 εκατ. δολάρια, ωστόσο οι προσδοκίες για το όψιμο και μεγάλων διαστάσεων έργο του αμερικανού καλλιτέχνη ήταν υψηλές και πολλοί πίστευαν ότι θα σπάσει το φράγμα των 60 εκατ. δολαρίων που ήταν και η ανώτατη αρχική εκτίμηση.
