Το παρασκήνιο, οι μνηστήρες και τα παιχνίδια για την αγορά που αποτελεί προτεραιότητα για το Πολεμικό Ναυτικό
«Το Πολεμικό Ναυτικό εκκινεί τις διαδικασίες για την ένταξη στον Στόλο τεσσάρων νέων φρεγατών πολλαπλού ρόλου». Αυτή η φράση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ του περασμένου Σεπτεμβρίου ήταν αρκετή για να πυροδοτήσει το ήδη ζωηρό ενδιαφέρον των «μνηστήρων», που επιδιώκουν να μας πουλήσουν νέες φρεγάτες για την ανανέωση του ελληνικού Στόλου.
Από τη στιγμή δε που η συμφωνία για τα Rafale ολοκληρώθηκε και το ενδιαφέρον του υπουργείου Αμυνας επικεντρώθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό, η... κοσμοσυρροή υποψηφιοτήτων για να αναλάβουν προγράμματα ναυπήγησης νέων φρεγατών και εκσυγχρονισμό παλαιότερων, εντάθηκε και κορυφώνεται αυτές τις μέρες.
Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι προχθές αντιπροσωπείες από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ σχεδόν έπεσαν η μία πάνω στην άλλη, στη Λεωφόρο Μεσογείων, στις συναντήσεις που είχαν με επιτελείς του υπουργείου Αμυνας και του Πολεμικού Ναυτικού προκειμένου να εξειδικεύσουν τις προτάσεις τους. Ο ανταγωνισμός είναι τέτοιος που εκδηλώνεται ακόμη και με κατευθυνόμενες διαρροές για την πρόταση που υποτίθεται ότι έχει προκριθεί. Ακόμη όμως όλα είναι εντελώς ανοιχτά και ρευστά. Για παράδειγμα, επίσημα διατυπωμένη πρόταση για τα δύο πλοία «ενδιάμεσης λύσης» που θέλει η Αθήνα να συνοδεύουν την προσφορά αγοράς των τεσσάρων νέων φρεγατών δεν έχει φτάσει στο «Πεντάγωνο».
Προ ημερών η γαλλίδα υπουργός Αμυνας Φλοράνς Παρλί στην επίσκεψή της στην Αθήνα είχε προαναγγείλει ότι σύντομα οι Γάλλοι θα καταθέσουν μία νέα προσφορά για τις φρεγάτες Belh@rra. Πράγματι η κατασκευάστρια εταιρεία των Belh@rra επισκέφθηκε προχθές το «Πεντάγωνο», συζήτησε με επιτελείς, όμως δεν είχε μαζί της πρόταση από τη γαλλική κυβέρνηση για πλοία «ενδιάμεσης λύσης».
Την τελευταία εβδομάδα έχει επιστρέψει δυναμικά στο προσκήνιο και η αμερικανική πρόταση. Οι Αμερικανοί ξεκίνησαν επικοινωνιακή αντεπίθεση με αλλεπάλληλες ενημερωτικές παρουσιάσεις για τις τέσσερις φρεγάτες MMSC (Μulti Mission Surface Combatant) που προσφέρουν. Επισκέφθηκαν και εκείνοι το υπουργείο Αμυνας και είχαν συναντήσεις με εκπροσώπους ελληνικών αμυντικών εταιρειών. Στις ενημερώσεις δε που έκαναν στον ελληνικό Τύπο υποστήριξαν ότι έρχονται με μία πρόταση για ναυπήγηση τριών φρεγατών σε ελληνικά ναυπηγεία «που μπορούν να προσφέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας σε Ελληνες» και με το πλεονέκτημα ότι η εταιρεία που τις κατασκευάζει έχει 111 πολεμικά πλοία στη θάλασσα. Και πρόσθεταν πως αναμένουν το Letter of Request της Αθήνας. Ωστόσο, ούτε εκείνοι έχουν καταθέσει πρόταση για πλοίο «ενδιάμεσης λύσης».
Πάντως, όσο πλησιάζουμε στην τελική ευθεία για την επιλογή που θα κάνει η Αθήνα, ο ανταγωνισμός Γαλλίας - ΗΠΑ, των δύο χωρών που θεωρούνται από τις επικρατέστερες για την ανάληψη του πρότζεκτ ανανέωσης του ελληνικού Στόλου, γίνεται ακόμη πιο σκληρός. Σε μία «ναυμαχία» άνευ προηγουμένου κάθε πλευρά σημαδεύει τις αδυναμίες της άλλης. Αυτό που κυκλοφορεί ευρέως ως μειονέκτημα της αμερικανικής πρότασης είναι ότι το Αμερικανικό Ναυτικό προσφάτως αρνήθηκε να παραλάβει φρεγάτες άλλης κλάσης αλλά της ίδιας εταιρείας που κατασκευάζει τις MMSC, διότι παρουσίασαν πρόβλημα. Αντίστοιχα ως «μείον» της γαλλικής πρότασης υποστηρίζεται ότι οι Βelharra ακόμη δεν έχουν δοκιμαστεί στο νερό.
Ποια είναι τα δεδομένα; Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) θέλει επειγόντως να προχωρήσει σε αγορά νέων φρεγατών. Οι φρεγάτες τύπου «S» χρήζουν αντικατάστασης καθώς έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη. Παράλληλα, επιθυμεί να προχωρήσει ταυτόχρονα και η απόκτηση 2 πλοίων ως «ενδιάμεση λύση» (μεταχειρισμένων ή με δανεισμό) έως ότου ενταχθούν στον Στόλο οι νέες φρεγάτες, αλλά και οι ΜΕΚΟ που θα αναβαθμιστούν. Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο βασική στόχευση του υπουργείου Αμυνας ήταν να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να καταλήξουμε σε μία λύση-πακέτο: δηλαδή σε μία πρόταση που θα μας πρόσφερε τέσσερις φρεγάτες σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΠΝ, συν δύο πλοία «ενδιάμεσης λύσης», αναβάθμιση των ΜΕΚΟ και ενδεχομένως ναυπήγηση αριθμού φρεγατών σε ελληνικά ναυπηγεία. Προτάσεις όμως για τα δύο πλοία «ενδιάμεσης λύσης» που θέλει οπωσδήποτε το Ναυτικό πριν ναυπηγηθούν οι νέες φρεγάτες δεν έχουν διατυπωθεί από τις κυβερνήσεις με τις οποίες συζητεί η Αθήνα. Κι αυτό καθιστά αδύνατη την αξιολόγηση όποιας πρότασης.
Πάντως, ΥΕΘΑ και ΓΕΝ ξεκαθαρίζουν ότι για την αγορά των φρεγατών δεν θα πρέπει να πάμε σε διαγωνιστική διαδικασία διότι θα προκαλέσει τεράστιες καθυστερήσεις. Προκρίνεται δηλαδή η λύση διακρατικής συμφωνίας - όπως με τα Rafale - ώστε να κερδίσουμε χρόνο. Παρά ταύτα η εξέταση των προτάσεων είναι εξονυχιστική καθώς τα νέα πλοία θα τα έχει το Ναυτικό για 40 χρόνια.
Το βέβαιο είναι ότι μέχρι στιγμής υπουργείο Αμυνας και ΓΕΝ δεν έχουν καταλήξει σε απόφαση. Αλλωστε οι προσφορές συνεχίζονται. Εντούτοις, οι πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» αναφέρουν ότι ένα πρώτο deadline που έχει βάλει ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος είναι έως τον Απρίλιο να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση όλων των προτάσεων.
Πάντως, σχεδόν όλοι οι μεγάλοι «παίκτες» στον τομέα της ναυπήγησης πολεμικών πλοίων έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Ανάμεσά τους ναυπηγεία-κολοσσοί από την Ολλανδία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Μ. Βρετανία. Οι Γερμανοί προσφέρουν μία εξελιγμένη εκδοχή των φρεγατών ΜΕΚΟ που ήδη χρησιμοποιεί το ελληνικό Ναυτικό, τις ΜΕΚΟ Α-200 με χαρακτηριστικά Stealth. Οι Βρετανοί προτείνουν τη φρεγάτα Τ31, οι Ολλανδοί - που τους ξέρουμε και μας ξέρουν -, καθώς ολλανδικές είναι οι φρεγάτες «S», μας προτείνουν τις φρεγάτες Sigma και φέρεται ότι έχουν και πρόταση για πλοίο ενδιάμεσης λύσης, ενώ οι Ισπανοί προτείνουν τις φρεγάτες F110.
H ελληνική πλευρά θα αξιολογήσει τα πλοία, σύμφωνα με τις εισηγήσεις του ΠΝ, και βέβαια στην πιο συμφέρουσα τιμή. Εκτιμάται όμως ότι θα συνυπολογίσει και άλλους παράγοντες.
