Bosanskohercegovački entitet Republika Srpska egzistira unutar države Bosne i Hercegovine od datuma potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, izjavio je član Predsjedništva BiH Denis Bećirović, osvrćući se na obilježavanje neustavnog dana RS 9. januara.
Ustavom BiH je jasno propisano da kontinuitet ima samo država Bosna i Hercegovina, rekao je on i dodao da entiteti nemaju kontinuitet i da nikakvo obilježavanje nelegalnih praznika ne može promijeniti tu činjenicu.
Bećirović je naveo da nepoštivanje odluka predstavlja krivično djelo prema Krivičnom zakonu BiH, te da je važno da pravosudne institucije i organi za provođenje zakona hitno reagiraju.
Dodao je i da su vlasti Srbije dužne poštivati Dejtonski mirovni sporazum.
"Dužni ste poštovati Dejtonski mirovni sporazum i Ustav Bosne i Hercegovine. Svako drugačije ponašanje zvaničnika Srbije predstavlja kršenje međunarodnog prava i osnovnih vrijednosti na kojima se zasniva Evropska unija", kaže Bećirović.
Prethodno je Ministarstvo vanjskih poslova Bosne i Hercegovine uputilo protestno pismo Srbiji zbog dolaska zvaničnika te zemlje na obilježavanje neustavnog dana Republike Srpske, 9. januara.
Uoči obilježavanja neustavnog Dana RS u Banjaluku su 8. januara došli premijer Srbije Miloš Vučević sa ministrima i predsjednica Skupštine Srbije Ana Brnabić.
Osude međunarodne zajednice
Delegacija Evropske unije u Bosni i Hercegovini 8. januara pozvala je političke lidere bh. entiteta RS da odbaci provokativnu retoriku, uključujući dovođenje u pitanje suvereniteta, cjelovitosti i teritorijalnog integriteta zemlje.
Prethodno je 8. januara Visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt izjavio da je proslava 9. januara kao Dana RS jasan i direktan propust u sprovođenju obavezujućih odluka Ustavnog suda BiH, kao i odluka visokog predstavnika od 1. jula 2023.
Iz američke ambasade u Sarajevu očekuju da će organi za sprovođenje zakona i pravosudni organi u BiH, preduzeti brze i odlučne mere da istraže svako kršenje zakona u vezi s proslavom neustavnog Dana RS.
Ustavni sud BiH nije osporio pravo na dan RS, ali je utvrdio da taj dan ne može da bude 9. januar.
Osim što se u obrazloženju osvrnuo na događaje iz 1992. godine kada je proglašena "Republika srpskog naroda BiH", Ustavni sud je utvrdio da se na 9. januar obeležava i krsna slava RS – Sveti arhiđakon Stefan, pa se doživljava i kao verski praznik.
U donošenju deklaracije iz 1992. nisu učestvovali predstavnici Bošnjaka i Hrvata. Ova dva naroda na 9. januar gledaju kao na početak rata u BiH, i na početak etničkog čišćenja, ratnih zločina i genocida nad nesrpskim stanovništvom na teritoriji RS.
