Κάθε νέα χρονιά είναι και μία νέα ευκαιρία. Είναι η περίοδος όπου ο καθένας από εμάς ανανεώνει τους στόχους και τις επιθυμίες του, με την ελπίδα να υλοποιηθούν μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Στη λίστα αυτή η φροντίδα της υγείας μας είναι στις πιο ψηλές θέσεις, με τους περισσότερους να αναζητούν τη θέληση και τη δύναμη, ώστε να υιοθετήσουν πιο υγιεινές συμπεριφορές.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναλύει στο κείμενο που ακολουθεί και υπογράφει η δρ Σταματούλα Τσικρικά, πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, «ένα από τα πιο σημαντικά “δώρα υγείας και αυτοφροντίδας” σε εμάς, καθώς και στους αγαπημένους μας, είναι η απόφαση για διακοπή του καπνίσματος».
Πολλαπλά οφέλη. Αν και η έξη της νικοτίνης έχει συνδεθεί με επιβλαβείς επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό σε όλα τα συστήματα, εντούτοις η απεξάρτηση από τον εθισμό δεν είναι μια εύκολη και άνετη διαδικασία για το μεγαλύτερο ποσοστό των καπνιστών. Ωστόσο, η απόφαση για διακοπή και η είσπραξη πολλαπλών οφελών από τα πρώτα κιόλας λεπτά, μπορεί να αποδειχθεί ένα πραγματικά σωτήριο διάβημα το οποίο θα συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην ποιότητα ζωής. Αν κάποιος επιθυμεί να απολαύσει με καθαρές και δυνατές ανάσες μια υγιή νέα χρονιά, ας δώσει στον εαυτό του ως το απόλυτο δώρο την πλήρη απαλλαγή από την τοξικότητα του καπνού του τσιγάρου.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ήδη λίγες μόλις ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο ο οργανισμός αρχίζει να βιώνει ευεργετικές αλλαγές. Για παράδειγμα, οι τιμές της αρτηριακής πίεσης και οι καρδιακοί ρυθμοί επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα, τα επίπεδα νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα μειώνονται στο μισό, ταυτόχρονα παρατηρείται βελτίωση γεύσης και όσφρησης, ενώ η αναπνοή γίνεται πιο ολοένα και πιο εύκολη και πιο ενισχυμένη σε αμυντικούς μηχανισμούς.
Οικονομία. Επιπρόσθετα, επειδή στο νέο έτος συνήθως προγραμματίζεται και ο ετήσιος οικογενειακός προϋπολογισμός, ίσως θα πρέπει να αντιληφθούν οι καπνιστές ότι η διακοπή του καπνίσματος δεν έχει μόνο υγειονομικά οφέλη, αλλά και τεράστια οικονομικά σε βάθος χρόνου, αφού τα χρήματα που δαπανώνται κάθε μέρα για τα τσιγάρα και τα λοιπά αναλώσιμα δεν είναι ένα ευκαταφρόνητο ποσό. Αν κάποιος καπνίζει ένα πακέτο την ημέρα, το οποίο κοστίζει περί τα 4 ευρώ, μόνο για ένα έτος θα ξοδέψει περίπου 1.400 ευρώ, ένα ποσό που θα μπορούσε να διατεθεί σε ταξίδια με στιγμές χαλάρωσης με την οικογένεια και φίλους, στην καθιέρωση προσωπικών χόμπι ευχαρίστησης, σε δραστηριότητες σωματικής άσκησης ή και, γιατί όχι, ακόμη και έναν αποταμιευτικό λογαριασμό για μελλοντική επένδυση.
Η διαδικασία της διακοπής δεν είναι πάντα εύκολη, και για ορισμένους μπορεί να θεωρείται ακόμα και μία προσωπική πρόκληση που απαιτεί προγραμματισμό και σοβαρή δέσμευση. Οι περισσότεροι καπνιστές αναφέρουν εξαιρετικά δύσκολες περιόδους κατά τη διάρκεια της περιόδου μετάβασης, με συμπτώματα στέρησης και αυξημένη όρεξη. Σχεδόν όλοι, οι πρώην καπνιστές έχουν μια εξατομικευμένη εμπειρία συνήθως να μοιραστούν είτε με τη μέθοδο σταδιακής μείωσης ή μια και έξω.
Ομως, πριν ξεκινήσει κάποιος τη διαδικασία διακοπής, πρέπει να κατανοήσει ότι το κάπνισμα δεν είναι απλώς μια «βλαβερή» συνήθεια, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας ισχυρός εθισμός. Η νικοτίνη είναι μια εξαιρετικά εθιστική ουσία και για τον λόγο αυτόν είναι ανώφελο για τον καπνιστή να αυτοκατηγορείται ή να αποθαρρύνεται αν δεν μπορεί να τα καταφέρει.
Τις πρώτες ημέρες, καλό θα ήταν να εκπαιδευτεί σε τεχνικές εκμάθησης αποφυγής συμπεριφορών που συνδέονται με το κάπνισμα όπως η κατανάλωση καφέ ή αλκοόλ, η συναναστροφή με καπνιστές, καθώς και η μη τήρηση των παραμέτρων του αντικαπνιστικού νόμου. Εξίσου σημαντική είναι και η αλλαγή κουλτούρας και τρόπου σκέψης του καπνιστή για αποτελεσματική αντιμετώπιση της έντονης επιθυμίας για νικοτίνη, όπως είναι οι τεχνικές χαλάρωσης, η απόσπαση της προσοχής από το καπνικό προϊόν και η ενδυνάμωση των θετικών στοιχείων της απεξάρτησης.
Ειδικά ιατρεία. Πολύτιμο σύμμαχο για έναν καπνιστή σε διακοπή αποτελεί η τεκμηριωμένη γνώση για τον τρόπο που λειτουργεί ο εθισμός και πώς οι ειδικοί στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορούν να τον στηρίξουν και να ενδυναμώσουν την προσπάθειά του σύμφωνα με τις προσωπικές του επιθυμίες και ανάγκες. Βάσει επιστημονικών δεδομένων, η διακοπή του καπνίσματος με τη βοήθεια εξειδικευμένων επαγγελματιών υγείας καταγράφει 40%-60% αποτελεσματικότητα, ενώ ένας καπνιστής που προσπαθεί να απαλλαγεί μόνος του τα καταφέρνει μόνο σε ποσοστό 3%-5%.
Το νέο έτος είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για θετικές αλλαγές σε κάθε τομέα. Η πρώτη μέρα του νέου χρόνου ας γίνει το momentum ορισμού μιας τελικής ημερομηνίας διακοπής και η αρχή για το πολυπόθητο ταξίδι προς την ελευθερία από το τσιγάρο.
