Οπως ο τσάρος Νικόλαος Β’, έτσι και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αναγνωρίσει εσφαλμένα τον κύριο εχθρό του. Διεξάγοντας έναν πόλεμο επιλογής, επιτρέπει στην πραγματική απειλή για τη χώρα του να συγκεντρώσει δύναμη.
Η Κίνα, όχι η Ουκρανία, αποτελεί την υπαρξιακή απειλή της Ρωσίας.
Στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο (1904-05), ο Νικόλαος πολέμησε την Ιαπωνία σχετικά με τη Μαντζουρία για παραχωρήσεις που η Ρωσία δεν μπορούσε να μετατρέψει σε κέρδος, αντί να επενδύσει σε σιδηροδρόμους και πυρομαχικά που απαιτούνταν για να πολεμήσει τον πραγματικό εχθρό της χώρας, τη Γερμανία, μία δεκαετία αργότερα.
Η ήττα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στοίχισε στον Νικόλαο και την οικογένειά του τη ζωή τους μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους μπολσεβίκους. Οι ευγενείς που δεν είχαν την ίδια βίαιη μοίρα με τον τσάρο διέφυγαν στο εξωτερικό και πολλοί πέθαναν από εξαθλίωση.
Η Δύση και η Ουκρανία δεν σκόπευαν ποτέ να εισβάλουν στη Ρωσία, πόσο μάλλον να καταλάβουν το έδαφός της. Ποιος στη Δύση θα το ήθελε; Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, μπορεί άνετα. Ο μακρύς κατάλογος των παραπόνων της χρονολογείται αιώνες πίσω, από τους τσάρους που αφαίρεσαν μεγάλες εκτάσεις εδάφους από τη σφαίρα επιρροής της Κίνας.
Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία ήταν ένα κομβικό λάθος – το είδος που αποκλείει την επιστροφή στο προπολεμικό status quo. Αντίθετα, τέτοια σφάλματα οδηγούν σε εναλλακτικές λύσεις που είναι πολύ λιγότερο επιθυμητές. Το ερώτημα δεν είναι αν η Ρωσία θα χάσει τον πόλεμο της Ουκρανίας (σε στρατηγικούς όρους, έχει ήδη χάσει), αλλά μόνο πόσο μεγάλη θα είναι η απώλεια.
Ο πόλεμος κόστισε στη Ρωσία περισσότερα από 700.000 θύματα. Ανάγκασε τη Μόσχα να επαναπροσανατολίσει το επικερδές ευρωπαϊκό εμπόριο ενέργειας σε λιγότερο κερδοφόρες αγορές. Εχει μειώσει την παραγωγικότητα μέσω των κυρώσεων. Οδήγησε στη δέσμευση των συναλλαγματικών της αποθεμάτων, με τους τόκους να εκτρέπονται στην Ουκρανία. Εχει πυροδοτήσει τη φυγή εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών σε ηλικία εργασίας (συχνά υψηλού μορφωτικού επιπέδου και στον κρίσιμο τομέα της τεχνολογίας). Εχει προκαλέσει τους βομβαρδισμούς ρωσικών εργοστασίων, στρατιωτικών βάσεων και υποδομών, καθώς και την πρώτη εισβολή στο έδαφός της (στην περιοχή του Κουρσκ) μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και έχει επιφέρει την επέκταση και την αναζωογόνηση του ΝΑΤΟ, με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία να μεταμορφώνει τη Βαλτική Θάλασσα σε νατοϊκή λίμνη.
Ακόμα κι αν ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τερματίσει με κάποιον τρόπο τη σύγκρουση στην Ουκρανία, ο Πούτιν δεν μπορεί να αναστρέψει αυτές τις απώλειες. Και όσο περισσότερο συνεχίζεται ο πόλεμος της Ουκρανίας τόσο πιο αδύναμη θα γίνεται η Ρωσία, με αποτέλεσμα πολλοί να αναρωτιούνται πότε θα αποφασίσει να σταματήσει τις απώλειές της. Οι Ρώσοι έδιωξαν τον Νικόλαο Β’ για κακή διαχείριση του πολέμου, επειδή κατέστρεψε την οικονομία και σακάτεψε τις ζωές των υπηκόων του. Οπως το περιβάλλον του τσάρου, έτσι και το περιβάλλον του Πούτιν τον βοήθησε να πάρει τη λανθασμένη απόφαση να εισβάλει στην Ουκρανία αντί να διασώσει όσα ακόμη μπορεί. Αλλά όσο περισσότερο ο Πούτιν παραμένει στη Ρωσία τόσο πιο ευάλωτη θα είναι η χώρα απέναντι στην Κίνα.
Το ερώτημα δεν είναι αν η Κίνα θα στραφεί στη Ρωσία, αλλά πότε. Η Κίνα θα φάει τελικά το γεύμα της Ρωσίας. Η μόνη αβεβαιότητα είναι πόσο μεγάλο θα είναι το γεύμα. Η Ρωσία έχει ξοδέψει μεγάλο μέρος του οπλοστασίου του Ψυχρού Πολέμου στην Ουκρανία, αφήνοντας τη Σιβηρία ανοιχτή στις κινεζικές φιλοδοξίες. Η Σιβηρία έχει τους πόρους που επιθυμεί η Κίνα: όχι μόνο ενέργεια και ορυκτά, αλλά – το πιο σημαντικό – νερό. Η λίμνη Βαϊκάλη είναι μεγαλύτερη από το Βέλγιο και περιέχει το 20% του γλυκού επιφανειακού νερού του κόσμου, το οποίο χρειάζεται απεγνωσμένα η Βόρεια Κίνα.
Ο Πούτιν προφανώς σκοπεύει να κλιμακώσει τον δρόμο του προς τη νίκη. Ο πόλεμος ξεκίνησε με την εισβολή και την απόπειρα αλλαγής καθεστώτος στο Κίεβο, και ακολούθησαν προσπάθειες να υποταχθούν οι Ουκρανοί με σφαγές αμάχων σε πόλεις όπως η Μπούτσα, άσκοπες καταστροφές σπιτιών και κωμοπόλεων και διασυνοριακές απαγωγές χιλιάδων παιδιών. Στη συνέχεια ήρθε η στόχευση καταφυγίων, νοσοκομείων, σχολείων, μουσείων και σταθμών παραγωγής ενέργειας· οι συνοπτικές εκτελέσεις και τα βασανιστήρια αιχμαλώτων στρατιωτών· η καταστροφή του τεράστιου φράγματος Καχόφκα στον ποταμό Ντίπρο· απειλές για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και η χρήση ναρκών, τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, βαλλιστικών πυραύλων, πυρομαχικών διασποράς και τώρα βορειοκορεατικών στρατευμάτων.
Εάν ο Πούτιν χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα, κάτι που κατά καιρούς έχει απειλήσει να κάνει, οι Ρώσοι θα γίνονταν οι παρίες του 21ου αιώνα, αντικαθιστώντας τους Ναζί του περασμένου αιώνα. Οπως οι Γερμανοί πριν από αυτούς, οι Ρώσοι υποστηρίζουν επίσης πολέμους εδαφικής κατάκτησης. Αφού η εξαγωγή του οικονομικού της μοντέλου από τη Σοβιετική Ενωση εξαθλίωσε τόσο μεγάλο μέρος του κόσμου, η πυρηνική επίθεση σε γείτονα θα παγίωνε το καθεστώς της Ρωσίας ως της πιο οπισθοδρομικής χώρας στον κόσμο και του λαού της ως του πιο βάναυσου στον κόσμο. Οι αρνητικές στρατηγικές επιπτώσεις για τη Ρωσία και τους Ρώσους θα διαρκέσουν για γενιές – απλώς ρωτήστε τους Γερμανούς.
Οπολιτικοί αξιωματούχοι της Ρωσίας θα πρέπει να ρωτήσουν τίνος τα συμφέροντα εξυπηρετεί τώρα ο πόλεμος της Ουκρανίας. Σε αυτό το στάδιο, η απάντηση είναι ξεκάθαρη: ο Πούτιν είναι μόνος. Οι υπόλοιποι μπορούμε να παρατηρήσουμε την εθνική καταστροφή που εξελίσσεται καθώς αποφασίζουν μεταξύ του να σώσουν ό,τι μπορούν ή να βυθιστούν μαζί με το πλοίο.
Για να αποφευχθεί η μοίρα της ρωσικής αριστοκρατίας – ή το να πέσουν από ψηλά παράθυρα –, η ρωσική ελίτ θα μπορούσε να παρακινήσει τον Πούτιν να αποσυρθεί και να μειώσει τις απώλειες της χώρας τους επιστρέφοντας εδάφη με αντάλλαγμα τη διατήρηση της προσωπικής τους περιουσίας. Δυστυχώς, οι Ρώσοι φαίνεται να απαιτούν εθνικές καταστροφές για να επισπεύσουν την επανεκτίμηση της στρατηγικής τους.
