Τον γόρδιο δεσμό να κρατηθούν χαμηλά οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων αλλά και παράλληλα να αντιμετωπισθεί και ο «πράσινος» πληθωρισμός, η σημαντική αύξηση του κόστους λειτουργίας των πλοίων λόγω επιβαρύνσεων από νέα πιο ακριβά καύσιμα, αλλά και απαιτήσεις σε… χρήμα που δημιουργούν οι νέοι κοινοτικοί περιβαλλοντικοί κανονισμοί καλείται να λύσει η κυβέρνηση και κυρίως το υπουργείο Ναυτιλίας το 2025.
Το αυξημένο κόστος καυσίμων προκύπτει από τη εφαρμογή με το καλημέρα του 2025 (1η Ιανουαρίου) του νέου κανονισμού FuelEU. Μια επιπλέον επιβάρυνση έρχεται από τον προσεχή Μάιο, από την ένταξη της Μεσογείου στις περιοχές ελεγχόμενων εκπομπών θείου (emissions control areas – ECAs).
Ειδικότερα όσον αφορά το νέο καθεστώς στη Μεσόγειο, σημαίνει ότι θα επιτρέπεται μόνο η χρήση καυσίμου περιεκτικότητας 0,1% σε θείο, ένα καύσιμο 35% τουλάχιστον ακριβότερο από το σημερινό υψηλού θείου, με βάση την τρέχουσα διαφορά τιμών των δύο καυσίμων.
Αυτό σημαίνει μία αύξηση στις τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων κατά 10-12% τουλάχιστον.
«Μιλάμε για μια σίγουρη επιβάρυνση του ακτοπλοϊκού εισιτηρίου, αλλιώς δεν θα μπορεί να λειτουργήσει η ακτοπλοΐα» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) Διονύσης Θεοδωράτος.
Οσον αφορά τον κανονισμό FuelEU που θεσπίζει όρια για την ένταση των αερίων στα πλοία, θα επιφέρει ανάλογη αύξηση του κόστους.
O κανονισμός προβλέπει 2% στην ένταση των αερίων του άνθρακα έως το 2025, 6% έως το 2030, 14,5% έως το 2035, 31% έως το 2040, 62% έως το 2045 και 80% έως το 2050. Αυτό σημαίνει ή την αντικατάσταση ενός μικρού μέρους αρχικά του καυσίμου του στόλου της εταιρείας από εναλλακτικά καύσιμα ή την καταβολή προστίμου.
Για το 2025 και τα αμέσως επόμενα χρόνια θεωρείται πολύ δύσκολη αυτή η αντικατάσταση αλλά και εφόσον γίνει το ερώτημα εάν το καύσιμο που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι φθηνότερο από το συμβατικό, δεν έχει απαντηθεί.
Παράλληλα τρέχει για δεύτερο χρόνο η ένταξη της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων (EU ETS) και μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 θα πρέπει οι εταιρείες να καταβάλουν τα πρώτα τους δικαιώματα για το 40% των επαληθευμένων εκπομπών τους που αναφέρθηκαν για το 2024. Αυτό στη συνέχεια θα αυξηθεί στο 70% των επαληθευμένων εκπομπών που αναφέρθηκαν για το 2025- 2027 και μετά για το 100% των εκπομπών τους.
Προς το παρόν πάντως και με δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή ακτοπλοΐα επωφελείται κάποιων εξαιρέσεων (δεν αφορά πλοία που συνδέουν νησιά με πληθυσμό 200.000 κατοίκους) στη χώρα μας δικαιώματα θα καταβάλλει μόνο η Attica Group για τις γραμμές της Κρήτης και την Αδριατική. Οι Μινωικές Γραμμές, η άλλη εταιρεία που δραστηριοποιείται στη γραμμή Πειραιάς – Κρήτη, δεν καταβάλλει δικαιώματα γιατί στα δρομολόγιά της έχει προσθέσει τη Μήλο που έχει πληθυσμό πολύ μικρότερο των 200.000 κατοίκων με αποτέλεσμα με το «τρικ» αυτό να γλιτώνει την αγορά δικαιωμάτων.
Αλλωστε για τον λόγο αυτό η Attica είχε επιβαρύνει το εισιτήριο για την Κρήτη με δυο περίπου ευρώ ανά επιβάτη, και όπως ανακοίνωσε πρόσφατα το λειτουργικό κόστος του Ομίλου επηρεάσθηκε από την επιβάρυνση για αγορά δικαιωμάτων ρύπων, από ένα πόσο ύψους 14,1 εκατ. ευρώ, στο εννεάμηνο του 2024. Από την άλλη και οι Μινωικές προχώρησαν σε μια μικρή αύξηση της τιμής του εισιτηρίου σύμφωνα με τον ανταγωνισμό.
Τις προκλήσεις αυτές και τις ανατιμητικές τάσεις που θα δημιουργήσουν στο σύνολο του κλάδου οι νέοι κανονισμοί καλείται να τους διαχειριστεί ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης.
Να σημειωθεί ότι οι επιβαρύνσεις στο λειτουργικό κόστος από το νέο καύσιμο μειωμένου θείου δεν αφορά τα ταχύπλοα που καίνε ήδη άλλο μειωμένου θείου και δεν υπόκεινται σε κάποια αλλαγή κόστους και όσα συμβατικά πλοία έχουν εξοπλισθεί με scrubber (δύο πλοία των Μινωικών Γραμμών και οκτώ της Attica Group) που μπορούν να καίνε καύσιμο υψηλού θείου.
Ωστόσο η ανατιμητική τάση δεν αποκλείεται να «παρασύρει» και τα ταχύπλοα, γεγονός που απαιτεί αυξημένη ετοιμότητα από την πλευρά του υπουργείου Ναυτιλίας.
