Μια μεγάλη διεθνής κρίση είναι «πολύ πιο πιθανή» στη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, δεδομένης της «ανικανότητας του εκλεγμένου προέδρου να επικεντρωθεί» στην εξωτερική πολιτική, υποστήριξε ο Τζον Μπόλτον, ένας πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ).
Ο Μπόλτον, ο οποίος με 17 μήνες ήταν ο μακροβιότερος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, άσκησε δριμεία κριτική για την έλλειψη γνώσεων, ενδιαφέροντος για τα γεγονότα ή συνεκτικής στρατηγικής. Περιέγραψε τη λήψη αποφάσεων του Τραμπ ως καθοδηγούμενη από προσωπικές σχέσεις και «νευρωνικές αναλαμπές» παρά από βαθιά κατανόηση των εθνικών συμφερόντων.
Ο Μπόλτον απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς του Τραμπ κατά τη διάρκεια της φετινής προεκλογικής εκστρατείας ότι μόνο αυτός θα μπορούσε να αποτρέψει έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, ενώ θα έδινε γρήγορο τέλος στις συγκρούσεις στη Γάζα και την Ουκρανία.
«Είναι τυπικός Τραμπ: είναι όλα καυχησιολογία», δήλωσε ο Μπόλτον στον Guardian. «Ο κόσμος είναι πιο επικίνδυνος από ό,τι όταν ήταν πρόεδρος πριν. Η μόνη πραγματική κρίση που είχαμε ήταν η Covid το οποίο είναι μια μακροπρόθεσμη κρίση και όχι εναντίον μιας συγκεκριμένης ξένης δύναμης, αλλά εναντίον μιας πανδημίας.
«Όμως ο κίνδυνος μιας διεθνούς κρίσης της μορφής του 19ου αιώνα είναι πολύ πιο πιθανός σε μια δεύτερη θητεία του Τραμπ. Δεδομένης της ανικανότητας του Τραμπ να επικεντρωθεί στη συνεκτική λήψη αποφάσεων, ανησυχώ πολύ για το πώς θα μπορούσε να φανεί αυτό».
Ο Μπόλτον, 76 ετών, είναι επί μακρόν σκληροπυρηνικός της εξωτερικής πολιτικής, ο οποίος υποστήριξε την εισβολή στο Ιράκ το 2003 και έχει ζητήσει στρατιωτική δράση των ΗΠΑ κατά του Ιράν, της Βόρειας Κορέας και άλλων χωρών για τις προσπάθειές τους να κατασκευάσουν ή να προμηθευτούν πυρηνικά, χημικά ή βιολογικά όπλα.
Υπήρξε πρεσβευτής του Τζορτζ Μπους στον ΟΗΕ για 16 μήνες, αφού είχε υπηρετήσει ως διαπραγματευτής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα όπλα και στις διοικήσεις του Ρόναλντ Ρέιγκαν και του Τζορτζ Μπους. Ο Μπόλτον ήταν σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Σεπτέμβριο του 2019.
«Ο Τραμπ, δεν γνωρίζει πολλά για την εξωτερική πολιτική. Δεν διαβάζει πολύ. Διαβάζει εφημερίδες από καιρό σε καιρό, αλλά τα έγγραφα ενημέρωσης δεν τα διαβάζει σχεδόν ποτέ»
Ο Τράμπ με τον Μπόλτον (δεξιά)
Σε μια απότομη απομάκρυνση από την παραδοσιακή εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ο Τραμπ έκανε προεκλογική εκστρατεία με το σύνθημα «πρώτα η Αμερική», υποστηρίζοντας τον απομονωτισμό, τη μη επέμβαση και τον εμπορικό προστατευτισμό, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών δασμών, με τον Μπόλτον να σχολιάζει: «Δεν έχει φιλοσοφία, δεν ασκεί πολιτική όπως την αντιλαμβανόμαστε, δεν έχει στρατηγική εθνικής ασφάλειας».
Ο 45ος πρόεδρος «θα μπορούσε να είναι γοητευτικός», παραδέχτηκε ο Μπόλτον και έδωσε έμφαση στις προσωπικές σχέσεις με ηγέτες όπως ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας, ο Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας και ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας. Όμως δεν είχε την απαιτούμενη για τη θέση αυτή επάρκεια και έδειξε «κατάφωρη περιφρόνηση» για την ενημέρωση για την εθνική ασφάλεια που λαμβάνουν καθημερινά οι πρόεδροι.
«Δεν γνωρίζει πολλά για την εξωτερική πολιτική. Δεν διαβάζει πολύ. Διαβάζει εφημερίδες από καιρό σε καιρό, αλλά τα έγγραφα ενημέρωσης δεν τα διαβάζει σχεδόν ποτέ, επειδή δεν τα θεωρεί σημαντικά. Δεν πιστεύει ότι αυτά τα γεγονότα είναι σημαντικά. Νομίζει ότι κοιτάζει τον άλλον απέναντι στο τραπέζι στα μάτια και κάνουν μια συμφωνία και αυτό είναι το σημαντικό».
Ο Τραμπ πιστεύει ότι έχει φιλία με τον Πούτιν, πρόσθεσε ο Μπόλτον. «Δεν ξέρω ποια πιστεύει ο Πούτιν ότι είναι η σχέση του με τον Τραμπ, αλλά πιστεύει ότι ξέρει πώς να παίζει με τον Τραμπ, ότι ο Τραμπ είναι εύκολος στόχος. Ο Τραμπ δεν το βλέπει αυτό καθόλου.
Αν βάζεις τα πάντα στη βάση των προσωπικών σχέσεων και δεν καταλαβαίνεις πώς σε βλέπει ο συνομιλητής σου στην άλλη πλευρά, αυτό είναι μια πραγματική έλλειψη επίγνωσης της κατάστασης που μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει».
Σχολιάζοντας τα επαινετικά λόγια του Τραμπ για τον Πούτιν και τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας είπε: «Υποθέτω ότι ένας ψυχίατρος θα μπορούσε να το κατανοήσει καλύτερα, αλλά νομίζω ότι στον Τραμπ αρέσει να είναι ένας μεγάλος άνδρας, του αρέσουν οι άλλοι μεγάλοι άνδρες».
«Αυτοί οι άλλοι μεγάλοι τύποι δεν έχουν ενοχλητικά ανεξάρτητα νομοθετικά σώματα και δικαστήρια και κάνουν πράγματα για μεγάλους τύπους που ο Τραμπ δεν μπορεί να κάνει και απλά εύχεται να μπορούσε να κάνει. Είναι πολύ πιο διασκεδαστικό αν δεν έχεις τα είδη των περιορισμών που επιβάλλουν οι συνταγματικές κυβερνήσεις», συνέχισε.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Τραμπ ταρακούνησε και πάλι τους διπλωμάτες απειλώντας να πάρει πίσω τη διώρυγα του Παναμά, ζητώντας από τις ΗΠΑ να αγοράσουν τη Γροιλανδία και προτείνοντας να γίνει ο Καναδάς το 51ο κράτος.
Ο Kim Darroch, ο οποίος ήταν πρεσβευτής της Βρετανίας στην Ουάσινγκτον για τέσσερα χρόνια από το 2016, δήλωσε στο Sky News ότι η δεύτερη θητεία του Trump θα είναι «σαν καβγάς σε μπαρ όλο το 24ωρο».
Ο Μπόλτον συμφωνεί ότι θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο αλλοπρόσαλλη και αποδιοργανωτική από την πρώτη: «Τώρα αισθάνεται πιο σίγουρος για την κρίση του αφού επανεξελέγη, γεγονός που θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο να επιβάλει οποιοδήποτε είδος πνευματικής πειθαρχίας στη λήψη αποφάσεων».
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία εντός μιας ημέρας, προκαλώντας φόβους για έναν συμβιβασμό που θα σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και θα υποχρεώσει την Ουκρανία να παραδώσει εδάφη. Ο Μπόλτον σχολίασε: «Ανησυχώ πολύ για το γεγονός ότι θέλει αυτό να φύγει από το τραπέζι. Πιστεύει ότι αυτός είναι ο πόλεμος του Μπάιντεν.
Είπε στην προεκλογική εκστρατεία, ότι αν ήταν πρόεδρος, δεν θα είχε συμβεί ποτέ, κάτι που, φυσικά, δεν μπορεί να αποδειχθεί ή να διαψευστεί. Θέλει να το αφήσει πίσω του, κάτι που υπονοεί έντονα ότι δεν τον ενδιαφέρει με ποιους όρους και υποψιάζομαι ότι δεν τον ενδιαφέρει. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για την Ουκρανία».
