Με αυτό το προφίλ φτιάχνεις κινηματογραφικό ήρωα: Σαουδάραβας, εχθρός του Ισλάμ, ακροδεξιός και ψυχίατρος. Είναι ένας συνδυασμός που πρέπει να τον πετύχεις στο χαρτί, δεν σου βγαίνει εύκολα στην πραγματική ζωή. Και όμως, αυτός ο άνθρωπος έκανε την επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά στη Γερμανία. Ενδεχομένως ο ίδιος, ως ψυχίατρος, θα μας έλεγε ότι ο ναρκισσιστικός μας πολιτισμός εξωθεί τους ανθρώπους σε ακρότητες προκειμένου να εκτονώσουν την ψυχική τους ενέργεια. Δεν θα ήταν εύκολο να αντικρούσουμε αυτόν τον συλλογισμό. Αλλωστε το βλέπουμε συνέχεια γύρω μας. Ο ψυχίατρος στη Γερμανία, ο Γάλλος στην Κρήτη που δολοφόνησε μία άγνωστη, σε αυτόν, γυναίκα και ο τύπος στα Εξάρχεια που χτύπησε με λοστό την κοπέλα, συνθέτουν τρία περιστατικά με κοινό τόπο την ψυχική διαταραχή. Ομως υπάρχει και κάτι ακόμα, πολύ μεγαλύτερο. Ζούμε σε καιρούς που ένας άνθρωπος με ψυχική πάθηση μπορεί να σηκώσει τεράστιο κύμα με ευρύτερες κοινωνικές ή πολιτικές συνέπειες. Αυτό δεν συνέβαινε στο παρελθόν. Συμβαίνει τώρα.
Ενας ψυχασθενής επιτίθεται στη χριστουγεννιάτικη αγορά και επηρεάζει την πολιτική ατζέντα της Γερμανίας. Ενας άλλος, ορμάει με μαχαίρι σε ανυποψίαστους τουρίστες και αυτομάτως ενισχύει τα φοβικά αντανακλαστικά της κοινής γνώμης. Για να το θέσω ωμά και διόλου πολιτικά ορθά, ποτέ στο παρελθόν η τρέλα του ενός δεν είχε αντίστοιχη ισχύ και επιρροή – θα μπορούσαμε να μπούμε, βέβαια, σε μία συζήτηση για τον Χίτλερ, αλλά θα χάναμε τον επίκαιρο προσανατολισμό μας.
Αλλά ας κοιτάξουμε και τη μεγαλύτερη εικόνα. Πιστεύει κανείς ότι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι εντελώς στα καλά του; Νομίζετε, δηλαδή, ότι όταν ο Μασκ στηρίζει νεοναζί ή γίνεται μαζορέτα του Τραμπ κινείται μόνο βάσει σχεδίου για την εξυπηρέτηση των οικονομικών του συμφερόντων; Μπορείτε μετά βεβαιότητας να ισχυριστείτε ότι ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο Τραμπ, διαθέτει ευσταθή ψυχισμό; Σας φαίνεται ο Πούτιν ισορροπημένος; Και θεωρείτε ότι οι κινήσεις ενός τύπου, σαν τον Κιμ της Βόρειας Κορέας, εκπορεύονται πάντα από τη λογική; Η τρέλα επηρεάζει τις ζωές μας σε μεγαλύτερο βαθμό από όσο πιστεύουμε. Και αυτό, όταν το συνειδητοποιείς, σε τρελαίνει και σένα.
Στην πατρίδα μας ο Πούτιν είναι δημοφιλέστερος του Μακρόν. Οπως άλλωστε και ο Τραμπ. Για την ακρίβεια, Πούτιν και Τραμπ είναι οι ξένοι ηγέτες που συγκεντρώνουν τις περισσότερες θετικές απόψεις σε σχέση με όλους τους άλλους που συμπεριέλαβε η MRB σε σχετικό ερωτηματολόγιο. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Δεν είναι και τόσο περίεργο. Οσον αφορά τον Πούτιν, πέρα από τα παραδοσιακά ερείσματα που διαθέτει η Ρωσία στη χώρα μας, είναι η τάση της κοινής γνώμης να συγχέει τη στιβαρότητα με τον απολυταρχισμό. Είναι και η παράδοση της Αριστεράς που μας έχει μάθει να συμπαθούμε δικτάτορες. Ο Τραμπ έχει θετική απόκριση λόγω του, υποτιθέμενου, αντισυστημισμού που εκφράζει, κατά της woke κουλτούρας κ.λπ. Αλλά τι τα θέλετε; Ζούμε στη χώρα που ο πρόεδρος της Κίνας είναι δημοφιλέστερος του κακομοίρη του Ζελένσκι.
Διάβασα με ευχαρίστηση την αυτοβιογραφία του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη με τίτλο «Στον ίδιο δρόμο» (Πατάκης). Μόλις 250 σελίδες. Οταν ένας πολιτικός καριέρας καλουπώνει τον δημόσιο βίο του σε τόσο λίγες σελίδες, τότε εκτιμάς τη σεμνή στάση του ανδρός. Αλλος θα εξέδιδε δύο τόμους και θα περιέγραφε το άναμμα κάθε τσιγάρου πάνω από μία κρίσιμη υπόθεση. Με εντυπωσίασε και η φωτογραφία του συγγραφέα. Λες και πήγε στη ΓΑΔΑ για φωτογράφιση. Καμία διάθεση για κολακευτικό πορτρέτο. Και τέλος, μου άρεσε η αφήγηση που είναι λιτή, εστιασμένη στα γεγονότα, με μικρές δόσεις συναισθήματος. Και στάθηκα στο σημείο που, ο Χρυσοχοΐδης, μπαίνει στα γραφεία της CIA, ενώ θυμάται ότι όταν δολοφονήθηκε ο Γουέλς, εκείνος οδηγούσε ένα φορτηγό με τεύτλα και αργότερα τον σάπισαν στο ξύλο. Να το διαβάσετε, καλό είναι καθώς περιγράφει και την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη». Α, και μία παρατήρηση προς τον συγγραφέα. Δεν γράφουμε «Παοκτζής» – αν είναι δυνατόν! Το σωστό είναι «ΠΑΟΚτσής».
