Μετά από πάνω από 14 μήνες αδιεξόδου, υπάρχει αισιοδοξία ότι μία εκεχειρία στη Γάζα αυτή τη φορά είναι κοντά, όπως μαρτυρούν οι δηλώσεις όλων των εμπλεκόμενων.
Ανώτερος Παλαιστίνιος αξιωματούχος που συμμετέχει στις έμμεσες διαπραγματεύσεις δήλωσε την Τρίτη στο BBC ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε «αποφασιστική και τελική φάση».
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατζ, δήλωσε επίσης ότι μια συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αίγυπτος επανέλαβαν τις μεσολαβητικές τους προσπάθειες – αναφέροντας ότι υπάρχει μεγαλύτερη προθυμία και από τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία.
Μια ισραηλινή αντιπροσωπεία που περιγράφεται ως «ομάδα εργασίας» βρίσκεται επί του παρόντος στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, εν μέσω ενός καταιγισμού διπλωματικών κινήσεων στην περιοχή.
Ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος περιέγραψε ένα σχέδιο τριών φάσεων, σύμφωνα με το οποίο οι Ισραηλινοί πολίτες και οι γυναίκες στρατιώτες που κρατούνται αιχμάλωτοι στη Γάζα θα απελευθερωθούν τις πρώτες 45 ημέρες, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τα κέντρα των πόλεων, τον παραλιακό δρόμο και τη στρατηγική λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων με την Αίγυπτο.
Θα υπάρξει ένας μηχανισμός για τους εκτοπισμένους κατοίκους της Γάζας που θα μπορούν να επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα της περιοχής, είπε ακόμα ο αξιωματούχος.
Σε ένα δεύτερο στάδιο θα απελευθερωθούν οι εναπομείναντες όμηροι και θα αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα πριν από το τρίτο στάδιο που θα τερματίσει τον πόλεμο.
Από τους 96 ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, το Ισραήλ θεωρεί ότι οι 62 είναι ακόμη ζωντανοί.
Το σχέδιο φαίνεται να βασίζεται στη συμφωνία που περιέγραψε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στις 31 Μαΐου, και απορρίφθηκε από το Τελ Αβίβ. Τώρα όλες οι πλευρές τονίζουν ότι υπάρχουν ακόμα βασικές λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν.
Ένας γύρος συνομιλιών στα μέσα Οκτωβρίου απέτυχε να οδηγήσει σε συμφωνία, με τη Χαμάς να απορρίπτει μια βραχυπρόθεσμη πρόταση κατάπαυσης του πυρός.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, ο Κατζ δήλωσε στα μέλη της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του ισραηλινού κοινοβουλίου τη Δευτέρα: «Δεν έχουμε βρεθεί τόσο κοντά σε μια συμφωνία για τους ομήρους από την προηγούμενη συμφωνία», αναφερόμενος στην ανταλλαγή ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ τον Νοέμβριο του 2023.
Έκτοτε έγραψε στο Χ: «Η θέση μου για τη Γάζα είναι ξεκάθαρη. Αφού νικήσουμε τη στρατιωτική και κυβερνητική εξουσία της Χαμάς στη Γάζα, το Ισραήλ θα έχει τον έλεγχο ασφαλείας στη Γάζα με πλήρη ελευθερία δράσης», συγκρίνοντας το με την κατάσταση στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
«Δεν θα επιτρέψουμε καμία τρομοκρατική δραστηριότητα εναντίον ισραηλινών κοινοτήτων και ισραηλινών πολιτών από τη Γάζα. Δεν θα επιτρέψουμε την επιστροφή στην πραγματικότητα πριν από τις 7 Οκτωβρίου».
Τέτοια σχόλια είναι πιθανό να θεωρηθούν προβληματικά από τους διαπραγματευτές που προσπαθούν να γεφυρώσουν τα χάσματα με τη Χαμάς. Ωστόσο, στο Ισραήλ, θεωρούνται ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί η υποστήριξη των ακροδεξιών υπουργών του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει προηγουμένως ότι δεν θα συμφωνήσουν σε αυτό που έχουν χαρακτηρίσει ως «απερίσκεπτη» συμφωνία στη Γάζα και απειλούν ότι θα ρίξουν την κυβέρνηση Νετανιάχου.
Στις 7 Δεκεμβρίου, όπως έγινε κατανοητό από παλαιστινιακές πηγές, το Ισραήλ σταμάτησε για έξι ώρες την κίνηση αεροσκαφών και την επιτήρηση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη πάνω από την περιοχή, κατόπιν αιτήματος των μεσολαβητών, επιτρέποντας στη Χαμάς να συλλέξει πληροφορίες για τους ομήρους.
Η φιλο-καταριανή εφημερίδα al-Araby al-Jadeed ανέφερε τότε ότι η Χαμάς είχε παραδώσει σε αξιωματούχους των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών έναν κατάλογο ασθενών και ηλικιωμένων Ισραηλινών ομήρων, καθώς και όσων έχουν αμερικανική υπηκοότητα. Η εφημερίδα ανέφερε ότι υπήρχαν επίσης τα ονόματα των Παλαιστίνιων κρατουμένων που η ομάδα απαιτούσε να απελευθερωθούν ως μέρος της συμφωνίας.
Περισσότεροι από 45.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο στη Γάζα ενώ το μεγαλύτερο μέρος των 2,3 εκατ. κατοίκων του παλαιστινιακού θύλακα έχει εκτοπιστεί πολλές φορές προσπαθώντας να βρει καταφύγιο σε περιοχές που έχουν μετατραπεί σε σωρούς από ερείπια.
Οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας βρίσκονται εδώ και καιρό αντιμέτωποι με την εξάπλωση του λιμού ενώ για πάνω από ένα μήνα βρίσκονται υπό την μόνιμη πολιορκία των ισραηλινών δυνάμεων.
Παρατηρητές σημειώνουν ότι αυτή τη φορά ο Νετανιάχου μπορεί όντως να πει το «ναι» σε μια εκεχειρία καθώς οι ραγδαίες εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος αλλά και η αποτυχία του να φέρει εις πέρας τους διακηρυγμένους του στόχους στη Γάζα τον οδηγούν στην αναζήτηση διεξόδου.
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ έδωσε νέα ώθηση στις διπλωματικές προσπάθειες, αναφέρει το BBC.
Σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, ο επερχόμενος πρόεδρος προειδοποίησε και πάλι ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα πρέπει να επιτευχθεί πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, λέγοντας ότι διαφορετικά «δεν θα είναι ευχάριστο».
Η εκεχειρία στον Λίβανο αλλά και οι αναπάντεχες εξελίξεις στη Συρία με την πτώση του Άσαντ έχουν επίσης τη δική τους δυναμική στις εξελίξεις στη Γάζα.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι αντιλαμβάνονται ότι η περαιτέρω αποσταθεροποίηση μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες στη Μέση Ανατολή και το μέτωπο της Γάζας θα συνεχίζει να προκαλεί περαιτέρω τριγμούς εάν παραμείνει ανοιχτό.
Με πληροφορίες από BBC
