Το γεγονός ότι εμφανίζονται όλο και περισσότερες εφαρμογές… πανικού δεν είναι μόδα, είναι απαραίτητες.
Κι αυτό είναι ενδεικτικό ίσως ενός αισθήματος ανασφάλειας αλλά και μιας ζοφερής πραγματικότητας.
Ο λόγος για τα δύο βασικά panic buttons που λειτουργούν πανελλαδικά (το ένα για την ενδοοικογενειακή βία και δεύτερο το safe youth), ένα καινούργιο (μόλις μιας εβδομάδας) που εφαρμόζεται μόνο στα όρια του Δήμου Αθηναίων και ένα παλαιότερο που λειτουργεί πιλοτικά από το 2022 στο campus του ΑΠΘ.
Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό.
Να αναφέρουμε μόνο δύο παραδείγματα, εκτός από τις αντίστοιχες με τις δικές μας εφαρμογές: panic button για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους καθιέρωσε η πολιτεία της Νέας Υόρκης, αλλά και για τους εργαζομένους σε μεγάλα καταστήματα (θα εφαρμοστεί από την Πρωτοχρονιά του 2027).
Κατεβάζει κανείς όλες τις εφαρμογές εύκολα, πανεύκολα.
Μόνο που από εκεί μέχρι να αποκτήσει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το «κουμπί πανικού» και να μπορέσει να καλέσει την Αστυνομία, μεσολαβούν κάποιες διαδικασίες – τόσο στην πρώτη, όσο και στη δεύτερη εφαρμογή.
Για την περίπτωση της ενδοοικογενειακής βίας, θα πρέπει να έχει πάει ήδη πρώτα σε συμβουλευτικό κέντρο ή σε αστυνομικό τμήμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι άλλες δυνατότητες δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικές: συμβουλές και υποστήριξη, γραμμές βοήθειας, ερωτήσεις που βοηθούν να μάθει και να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο κίνδυνο διατρέχει κ.λπ.
Ιδιαίτερα χρήσιμο είναι και το ημερολόγιο, όπου καταχωρίζονται περιστατικά κακοποίησης.
Ολα αυτά είναι προσβάσιμα από όλους στην εφαρμογή, η οποία όμως «κρύβεται» ώστε να μην μπορεί ο «θύτης» να την εντοπίσει.
Γιατί, κι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της πλατφόρμας, αναζητά τη χρυσή τομή ανάμεσα στην προστασία και την ταχύτητα δράσης.
Ενδεικτικό: μόνο μέσα στους 10 πρώτους μήνες του 2024, panic button απέκτησαν 3.500 θύματα ενδοοικογενειακής βίας (ανάμεσά τους και 195 άνδρες) ενώ η Αστυνομία κλήθηκε 400 φορές.
Προεγγραφή απαιτείται για τη χρήση της δυνατότητας να κληθεί η Αστυνομία στην εφαρμογή safe youth.
Ανάμεσα στα προαπαιτούμενα είναι και η δήλωση κάποιου ενηλίκου εμπιστοσύνης.
Κατά τα άλλα, το περιεχόμενο (που είναι προσβάσιμο χωρίς προεγγραφή) είναι πλούσιο ενημερωτικό υλικό για ζητήματα κακοποίησης, παραμέλησης, βίας και παραβατικότητας ανηλίκων και οδηγίες για τρόπους προστασίας, δυνατότητα ανώνυμης ή επώνυμης καταγγελίας και σύνδεσης με την ειδική τηλεφωνική γραμμή 10201.
Και εδώ οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί της χρησιμότητάς της: την πρώτη εβδομάδα της λειτουργίας είχαν κατεβάσει την εφαρμογή 595 άτομα και 158 είχαν συμπληρώσει τη φόρμα της προεγγραφής.
Δύο πολύ σημαντικές καινοτομίες εισάγει η εφαρμογή SafeAthens του Δήμου Αθηναίων που μπήκε σε λειτουργία πριν από περίπου 10 μέρες – λειτουργεί μόνο στα όρια του δήμου.
Αφενός δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη (εκτός από μήνυμα προς την Αστυνομία) να δημιουργήσει τρεις επαφές από αγαπημένα του πρόσωπα (τα οποία πρέπει να έχουν επίσης κατεβάσει την εφαρμογή) και στα οποία, αν είναι σε κίνδυνο, θα σταλεί ένα προαποφασισμένο μήνυμα.
Αφετέρου, παράλληλα με το μήνυμα στέλνεται και ένας live tracking σύνδεσμος που δίνει στο στίγμα του χρήστη και ενημερώνεται κάθε μία ώρα.
Επίσης, όπως μας ενημέρωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΑΕΜ, Λάζαρος Καραούλης, αν ο χρήστης ανήκει σε ευπαθή ομάδα (είναι κωφός, τυφλός κ.λπ.) αυτό αναφέρεται στο μήνυμα, ώστε όσοι έρθουν για τη διάσωση να το γνωρίζουν από πριν.
Ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι λειτουργίες του συναγερμού και της δυνατότητας εικονικής κλήσης – κάτι που μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά σε πιθανό κίνδυνο.
Ηδη 837 άτομα έχουν κατεβάσει την εφαρμογή.
Πιλοτική, τέλος, είναι μια ακόμα εφαρμογή, το AUTh Campus Safety, που δημιούργησε το Κέντρο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αφορά την αναφορά επειγόντων περιστατικών (υγείας, παράνομο ή καταστροφών) μέσα στο κάμπους του ΑΠΘ.
