Τελικά τι σηματοδοτείται με τη μεταβολή στη Συρία και την πτώση του Ασαντ; Ζούμε ή παρακολουθούμε μια είδους μεταπολίτευση με εγγυητές της Δημοκρατίας τους άλλοτε τζιχαντιστές (ας τους ονομάσουμε τζιχάντ εσωτερικού αν αρέσκονται κάποιοι να βλέπουν τα πράγματα όπως τους βολεύει) με βελούδινο πρόσημο; Είναι μήπως το χαμένο νήμα μιας αραβικής άνοιξης που πριν από δέκα χρόνια εμπόδισαν οι Ρώσοι, το Ιράν και η Χεζμπολάχ; Μήπως ζούμε την επιστροφή σε ένα νέου τύπου οπισθοδρομικό καθεστώς που απλώς ευνοεί το Ισραήλ και την Τουρκία; Σίγουρα πάντως η Δύση θα πρέπει να επιλέξει με ποιον ακριβώς είναι και τι ακριβώς θέλει. Δεν γίνεται τις μονές ημέρες να καταφέρεται κατά της αναθεώρησης των συνόρων από δυνάμεις όπως η Τουρκία ή η Ρωσία και τις ζυγές να συναινεί ακριβώς στη μεταβολή. Γιατί προφανώς η πτώση του καθεστώτος Ασαντ δεν έρχεται από μία δημοκρατική αντιπολίτευση που θα εναλλαχθεί στη συριακή εξουσία. Ούτε θα λάβει την εξουσία μια μεταρρυθμιστική – προοδευτική δύναμη με στρατιωτικούς όρους.
Η όλη μεταβολή δεν είναι στατικά μια ήττα για τη Ρωσία και το τόξο της αντίστασης με κέντρο το Ιράν. Είναι μια επιστροφή του ισλαμικού πέπλου, ακόμη και ένα ενδεχόμενο αναβίωσης του χαλιφάτου. Ενα πισωγύρισμα σε πολλά πεδία. Ενα τέτοιο είναι οι άμεσα αναπτυσσόμενες ροές προσφύγων που θα θέσουν ζητήματα για τη συνοχή των κρατών ενώ η μετά- Ασαντ εποχή στη Συρία και η εκεί επόμενη ημέρα θα είναι αχαρτογράφητη όσο κι αν κάποιοι θεωρούν πως θα κανονικοποιηθεί μια είδους ανασυγκρότηση προφανώς προς όφελος των σωτήριων ανοικοδομητών. Ολα αυτά εννοείται πως είναι προβληματισμοί και μόνον πάνω σε ένα νωπό φόντο που η Ιστορία είναι σε εξέλιξη και η κατάρρευση ενός μπααθικού καθεστώτος είναι γεγονός αλλά και σε κίνηση.
Η ανθρωπιστική κρίση που πιθανώς θα σηματοδοτηθεί στη Συρία αλλά και ένα είδους ρεβανσισμός για τις φίλιες φυλές και δυνάμεις στον Ασαντ επίσης δεν θα πρέπει να υποτιμώνται. Ο ιδιότυπος διαμελισμός της Συρίας και μία λογική που θέλει τον τεμαχισμό άλλοτε μεγάλων κρατών σε προτεκτοράτα υπό την επιρροή των μεγάλων δυνάμεων δεν θα πρέπει να χαροποιεί τουλάχιστον τους νοήμονες αναλυτές. Ποιοι πανηγυρίζουν λοιπόν; Σίγουρα η Τουρκία, που ενισχύει την εικόνα μιας μεγάλης περιφερειακής δύναμης όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή μα και συνολικά. Ο νέος κόσμος δεν είναι σχηματικά (ακόμη) ψυχροπολεμικός, μα πολυπολικός με διασταυρούμενα πυρά και επιμέρους πολέμους διά αντιπροσώπων. Η Αγκυρα το ξέρει καλά και έχει ενεργή συμμετοχή σε αυτό εδώ και χρόνια. Δεν θα γινόταν επιχείρηση κατά του Ασαντ χωρίς ο Ερντογάν να το ξέρει εξάλλου. Η Δύση γιατί πανηγυρίζει;
Γιατί είναι μεγάλη η απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου; Γιατί πέραν όλων των άλλων η κριτική στη χώρα ασθενεί και ατονεί μεταξύ δελτίων Τύπου, σέρβις και δημοσίων σχέσεων με ελάχιστες έως πολύ ελάχιστες εξαιρέσεις. Πρόσωπα σαν τον Γεωργουσόπουλο – επιπρόσθετα – ήταν κυριολεκτικά «κινητό αρχείο» παραστάσεων και ρόλων, στιγμών του θεάτρου που χάνονταν στη λήθη (το θέατρο είναι η πιο θνησιγενής τέχνη εξάλλου). Μπορούσε να συγκρίνει και να συσχετίσει. Να θυμηθεί αν κάτι είναι όντως πρωτοποριακή τομή ή όχι. Γιατί και η Κριτική έχει την αυτοτέλεια και τη λειτουργία της.
Πιλάτες, γυμναστήρια, μασάζ. Στις πιο λαϊκές γειτονιές κέντρα ευεξίας και άθλησης ξεφυτρώνουν συνεχώς. Ο κόσμος θέλει και πιο αθλούμενος να είναι και πιο όμορφος. Σαν να ξορκίζει τη φθορά και το γήρας. Oι τριαντάρες έχουν δεδομένο ήθος το ελαφρύ μπότοξ. Κι όμως. Ενώ στο κυνήγι της ατομικής ευεξίας τα πάμε καλά, στο συλλογικό η χώρα πάσχει από διαρκή μελαγχολία. Είναι η ακρίβεια; Τα κοινωνικά δίκτυα που σε εξαναγκάζουν να είσαι καλά; Μια μετάβαση σε νέους τρόπους ζωής που εκ των πραγμάτων αφήνει μετεξεταστέους πολλούς; Η Δύση σήμερα πάσχει από αυτό που εντόπιζε δεκαετίες πριν ο Πασκάλ Μπρυκνέρ. Την τυραννία της ευτυχίας. Τον φόβο της αποτυχίας.
