Ενώ αυτή τη στιγμή στη Συρία και όπου υπάρχουν πληθυσμοί μακριά από τη χώρα κυριαρχεί ένα αίσθημα ανακούφισης για την πτώση του καθεστώτος Ασαντ, το ερώτημα που κυριαρχεί αφορά τα σενάρια της επόµενης µέρας. Μερικές παρατηρήσεις, κάποιες από τις οποίες εκφράζουν την αμηχανία των επαγγελματιών της πληροφόρησης για μεγάλα γεγονότα που αλλάζουν τον κόσμο:
* Η εκδίωξη του ζεύγους Ασαντ ανέδειξε το μέγεθος της τυραννίας που είχε επιβληθεί στη Συρία. Οι εικόνες της εξόδου φυλακισμένων σε άθλιες συνθήκες, οι μαρτυρίες ελεύθερων πια ανδρών που πριν από λίγο απείχαν μερικές μόνο ώρες από την εκτέλεσή τους και οι πληροφορίες για το καθεστώς είναι τρομερές. Και δικαιολογούν τον ενθουσιασμό των ανθρώπων στους δρόμους της Δαμασκού αλλά και του Χαλεπίου, μιας ιστορικής πόλης που καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς.
* Η αυταρχική εξουσία του Ασαντ ήταν ο τρόπος του μπααθικού συστήματος διακυβέρνησης που ήταν δημοφιλές στον αραβικό κόσμο – και επιβίωνε στη Συρία. Τα κόμματα Μπάαθ εκπροσωπούν μια αντιιμπεριαλιστική ιδεολογία που συνίσταται από εθνικισμό, παναραβισμό και σοσιαλισμό, δηλαδή κρατισμό. Στην Ελλάδα γνωρίζουμε καλά τον μπααθισμό, το ΠΑΣΟΚ που κέρδισε την εξουσία το 1981 είχε πολλά χαρακτηριστικά της ιδεολογίας του, με κυριότερα τον αντιδυτικισμό και τον κρατισμό.
* Η εκδίωξη του τυράννου σήμανε την ήττα δύο φονικών στρατιωτικών μηχανισμών: του Ιράν (έστω και αν πολέμησε δι’ εντολοδόχων, διά της Χεζμπολάχ του Λιβάνου) και της Ρωσίας του Πούτιν – η οποία ήδη έδωσε άσυλο στην οικογένεια Ασαντ. Οι βομβαρδισμοί πόλεων της Συρίας από τη ρωσική πολεμική αεροπορία ήταν ιδιαζόντως βάρβαροι και άφησαν πίσω μόνο καταστροφή και θύματα. Κι η ήττα της, δείχνει γυμνά τα πήλινα πόδια της.
* Ειρωνεία: η Χεζμπολάχ αποδυναμώθηκε από το Ισραήλ, το οποίο ωστόσο έχει προσαρτήσει τα υψώματα του Γκολάν από τη Συρία. Το Ισραήλ, που ευθύνεται για την εξέλιξη στη Συρία αφού διέλυσε τη Χεζμπολάχ, ανησυχεί μήπως ανοίξει ένα νέο μέτωπο στον Βορρά και αναμένει τις εξελίξεις που είναι αβέβαιες.
* Η πτώση της τυραννίας πανηγυρίζεται όχι μόνο στη Συρία αλλά και στην Τουρκία και στις χώρες της Ευρώπης, όπου ζουν πρόσφυγες. Με πρώτη τη Γερμανία, οι ευρωπαϊκές χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, σταματούν αμέσως να εγκρίνουν νέες αιτήσεις ασύλου. Κανείς βέβαια δεν ξέρει την εξέλιξη. Εβλεπα, προχτές, στο Σύνταγμα διαδηλώτριες, ντυμένες με ωραία ρούχα και με ξέπλεκα μαλλιά, να γιορτάζουν την πτώση του Ασαντ. Εχοντας όμως ξαναδιαβάσει πρόσφατα την «Περσέπολη», το κόμικς της Μαργιάνε Σατραπί από το Ιράν, φοβάμαι μήπως υπάρξει μια στιγμή που στη Δαμασκό θα εκδοθεί ένα διάταγμα με το οποίο θα είναι υποχρεωτική η μαντίλα στις γυναίκες. Κι αυτό δεν είναι καθόλου απίθανο.
* Η Δύση, και ιδίως οι ΗΠΑ, και στη Συρία, όπως στη Λιβύη, στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν απέτυχαν εντελώς να επηρεάσουν τις εξελίξεις, ενώ ενισχύοντας τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων συνέβαλαν στη γιγάντωση μικρών στρατών που ίσως να τους δούμε το επόμενο διάστημα να διεκδικούν ρόλο, εδάφη και μερίδιο εξουσίας.
* Για την ώρα, η Δαμασκός και η κεντρική εξουσία βρίσκεται στα χέρια του στρατού ενός ισλαμιστή, μέλους της Αλ Κάιντα, που από πολλούς χαρακτηρίζεται ως οπορτουνιστής. Υπό τη μερική εξουσία του, η Συρία, ένα πάτσγουορκ από εθνότητες και θρησκείες (άραβες σουνίτες, αλαουίτες, ισμαηλίτες, ορθόδοξοι χριστιανοί και ασσυροχαλδαίοι, Κούρδοι, Τουρκομάνοι, Δρούζοι…), καλείται να συνθέσει ένα ενιαίο παζλ. Πολλοί πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον.
Μερικές μέρες μετά τα εγκαίνια του μετρό Θεσσαλονίκης, και ενώ σιγά σιγά το νέο συγκοινωνιακό μέσο μπαίνει στη ζωή της πόλης, αυξάνεται η γκρίνια από στρατηλάτες της μιζέριας, κατά τεκμήριο πρόσωπα που δεν είχαν μια κακιά λέξη να πουν για τα εγκαίνια εκδοτηρίων από μουσαμάδες από το σύστημα ΣΥΡΙΖΑ ή, με τα γνωστά προσχήματα, έκαναν τα πάντα να μην τελειώσει το έργο μετά το 2019.
Ε, τα πρόσωπα αυτά, με όση πρόσβαση μπορούν να έχουν στους μηχανισμούς της δημοσιότητας, έστω και ξεκινώντας από τα σόσιαλ μίντια, βλέπουν φοβερά προβλήματα στη λειτουργία του. Πότε δεν λειτουργεί ένα εκδοτήριο, πότε έσταξε νερό σε κάποιο σημείο κάποιου σταθμού, πότε έχει ουρές και συνωστισμό… Κάθε μέρα επισημαίνονται ασήμαντα προβλήματα με ασήμαντη επίδραση στη λειτουργία του μέσου, προκειμένου να σχετικοποιηθεί η επιτυχία του και, ιδίως, προκειμένου να φανεί ότι υπάρχει δυσαρέσκεια από τους επιβάτες.
Ολα αυτά, ασφαλώς, δεν είναι παρά η, έστω και εκ των υστέρων, προσπάθεια να συκοφαντηθεί ένα έργο που αλλάζει την πόλη. Ενα έργο που, κυρίως, προσδίδει στη Θεσσαλονίκη μητροπολιτικό χαρακτήρα, ανασπώντας την από τον επαρχιωτισμό και την γκρίνια.
