همزمان با فرا رسیدن سوم دسمبر روز جهانی افراد دارای معلولیت، شماری از این افراد در افغانستان از مشکلات مختلف زنده‌گی شاکی اند.
آنان در صحبت با رادیو آزادی عدم پرداخت حقوق به موقع از سوی حکومت طالبان، فراهم نبودن زمینه کار، آموزش و نبود امکانات مناسب صحی را از مشکلات عمده شان خواندند.
محبوبه باشنده ولسوالی بگرامی کابل که حدود سی سال قبل پایش در نتیجه انفجار سرگلوله هاوان قطع شده، می‌گوید با مادر پیرش در وضعیت بد اقتصادی زندگی می‌کند و جز حقوق معلولیت دیگر هیچ عاید برای پیشبرد زندگی ندارد.
او به رادیو آزادی گفت با آن حکومت طالبان حقوق اش را در تناسب به دوره جمهوری مخلوع کاهش داده، اما آن را هم به طور منظم و کامل پرداخت نمی‌کند.
"من اثر جنگ‌ها یک پای خود را از دست دادیم، در دوره جمهوریت سال ۶۰ هزار افغانی میگرفتم از وقتی که امارت آمده حقوق ما نصف شده است سالانه ۳۶ هزارافغانی میداد، اما این دو سال می‌شود که همو حقوق ما را هم نصف کرده است، من به شدت به پول نیاز دارم و مشکلات اقتصادی من بسیار زیاد است غیر معاش معلولیت دیگر هیچ عایدی برای پیش برد زندگی خود ندارم و کسی نان آورهم ندارم."
سید محمد یزدان پرست یعقوبی یک فرد دیگر دارای معلولیت در ولایت بلخ که نابینا است، هم از مشکلات متعدد خود حرف می‌زند:
"افراد دارای معلولیت با چالش‌های جدی اجتماعی، اقتصادی و آموزشی دست و پنجه نرم می‌کنند، نبود فرصت‌های شغلی برای افراد دارای معلولیت تحصیل یافته، تاخیر در پرداخت معاش برای معلولین حوادث طبیعی، کمبود معلمین ورزیده که با شیوه نگارش نابینایان خط بریل و فرهنگ زبان اشاره بلد باشد از چالش‌های عمده افراد دارای معلولیت به شمار میرود."
در این حال برخی از آگاهان حقوق افراد دارای معلولیت رسیده گی به مشکلات این افراد را امر مهم خوانده و از کم توجهی حکومت طالبان برای رسیده‌گی به آن انتقاد می‌کنند.
راضیه میرزایی یکی ازاین فعالان به رادیوآزادی گفت:
" آنها دسترسی به خدمات صحی و مراکز ویژه ندارند، همچنان معلولین در قسمت آموزش تعلیم و تربیه و یاد گرفتن حرفه با مشکلات زیاد مواجه هستند، باید در قسمت حرفه آموزی و شغل مراکز ویژه باشد که عاید داشته باشند، متاسفانه دولت هم در این زمینه توجه ندارد، باید از ظرفیت‌های معلولین استفاده شود تا مشکلات اقتصادی و اجتماعی شان رفع شود.
از سوی هم شماری از آگاهان امور اجتماعی برخورد مناسب با افراد دارای معلولیت در اجتماع را با اهمیت دانسته می‌گویند که در کنار حکومت‌ها نیاز است تا سکتور خصوصی و مردم هم برای آنها زمینه کار و زندگی خوب را فراهم کنند.
شیردل پاسون یکی از این آگاهان در مورد به رادیوآزادی گفت:
"حقوق معلول بالای همه افغان هاست، با آنها باید رویه خوب شود و رهنمایی خوب شود، هرافغان مکلف است که برایشان فرصت‌های کاری را برای معلولین فراهم کند بخاطری که یک طبقه مستحق و مظلوم هستند، هیچ وقت با آنها به شکل تمسخر و توهین صحبت نشود تا آنها نا امید نشوند.»
اما افراد دارای معلولیت به چه کسانی گفته می‌شود و آنان به کدام مراقبت‌ها نیاز دارند؟
داکترمصطفی موسوی در این مورد به رادیو آزادی گفت:
«معلول به فردی گفته می‌شود که به دلیل ناتوانی جسمی و حسی مثل حس بینایی، شنوایی، ذهنی و روانی ناتوانی هایش را در انجام فاعل‌های عادی زندگی محدود کرده باشد، که این ناتوانی میتواند مادر زادی و یا کسبی باشد به دلیل بیماری‌ها، حادثات و شرایط محیطی که ایجاد شده است و نحوه مراقبت افراد معلول شامل مراقبت جسمی، مراقبت روانی، محیط مناسبت و آموزش و توان بخشی در نزد این اشخاص و حمایت قانونی و مالی می‌باشد.»
تلاش کردیم نظر مفتی فیصل سخنگوی وزارت شهدا و معلولین حکومت طالبان را در مورد مشکلات افراد دارای معلولیت بگیریم، اما او به پرسش‌های رادیو آزای پاسخ نداد.
مسئولان وزارت شهدا و معلولین حکومت طالبان به تاریخ ۳۱ اسد سال جاری در نشست خبری زیر نام "حساب‌دهی حکومت به ملت" در کابل، اما ادعا کردند که به مشکلات معلولین دبخش‌های مختلف رسیدگی کرده اند.
مسئولان این وزارت در این نشست همچنان تعداد افراد دارای معلولیت ثبت شده در افغانستان را، نزدیک به ۲۰۰ هزار زن و مرد خواندند.
بر اساس فیصلۀ مجمع عمومی ملل متحد، در سال ۱۹۹۲ هر سال از سوم دسمبر به عنوان روز جهانی افراد دارای معلولیت بزرگداشت می‌شود.
هدف از نامگذاری این روز ارتقاء درک مسائل مربوط به معلولیت و حمایت از کرامت، حقوق و رفاه افراد دارای معلولیت خوانده شده است.
