Κόλαφος είναι το πόρισμα της Ευρωπαίας Συνηγόρου του Πολίτη, Εμιλι Ο’ Ράιλι, για το ταξίδι της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του συζύγου της στα Χανιά τον Αύγουστο του 2023 και τη φιλοξενία τους στο σπίτι του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η Συνήγορος κατηγορεί την πρόεδρο της Κομισιόν ούτε λίγο ούτε πολύ για σύγκρουση συμφερόντων και κακοδιαχείριση, καθώς, όχι απλώς δέχθηκε φιλοξενία, αλλά αρνήθηκε και να συνεργαστεί με όποιους της ζήτησαν να χορηγήσει πληροφορίες για το ταξίδι της αυτό, παρά την υποχρέωσή της για διαφάνεια. Για να το πιάσουμε από την αρχή, να σας πω ότι το ταξίδι αυτό έχει προκαλέσει δύο έρευνες της Συνηγόρου. Η πρώτη, της οποίας το πόρισμα βγήκε χθες, προκλήθηκε μετά από καταγγελία πρώην ευρωβουλευτή για την άρνηση του γραφείου της προέδρου της Κομισιόν να παράσχει οποιοδήποτε έγγραφο (όπου «έγγραφο» μπορεί να είναι και sms, μηνύματα κ.λπ.) σχετικό με το ταξίδι. Σημειώνεται ότι αυτές οι «διακοπές» στο σπίτι του Μητσοτάκη έγιναν λίγες μέρες πριν αποφασιστεί αν θα είναι ξανά υποψήφια για δεύτερη θητεία στο αξίωμά της, ενώ και η ίδια η Φον ντερ Λάιεν υπέπεσε σε αντιφάσεις, αφού τη μια έλεγε ότι στην Κρήτη έγιναν κάποιες συζητήσεις για θέματα των αρμοδιοτήτων τους και από την άλλη επέμενε ότι η επίσκεψη ήταν καθαρά «ιδιωτική». Εξ ου και η Ο’ Ράιλι την κατηγορεί ευθέως ότι «έδωσε αντιφατικές αναφορές για το ταξίδι του Αυγούστου του 2023», αναφέροντας ότι η «ακατανόητη» και «παράνομη» ετήσια καθυστέρησή της να απαντήσει στις καταγγελίες ισοδυναμεί με κακοδιοίκηση.
Οι αντιφάσεις
και τα… απίθανα
Το ακόμη χειρότερο που περιγράφεται στο πόρισμα της Συνηγόρου είναι πως η Φον ντερ Λάιεν δεν αρνήθηκε μονάχα να συνεργαστεί με την ευρωβουλευτή που επί έναν ολόκληρο χρόνο ζητούσε στοιχεία. Εξίσου αρνητική ήταν και με τη Συνήγορο. Επί 6 μήνες και παρά τις πολλαπλές κρούσεις της Ο’ Ράιλι, το γραφείο της προέδρου της Κομισιόν δεν παρείχε καμία εξήγηση, γεγονός που δεν είναι απλώς ενοχλητικό αλλά και παράνομο με βάση τον κανονισμό λειτουργίας της ΕΕ. Επιπλέον, η Συνήγορος συμφώνησε με την καταγγέλλουσα ευρωβουλευτή ότι η θέση της Φον ντερ Λάιεν ότι δεν υπήρχε κανένα έγγραφο, ούτε καν ένα mail ή ένα μήνυμα που να αφορά το ταξίδι και τη φιλοξενία της από τον Μητσοτάκη, ήταν «απίθανη». Εδώ που τα λέμε, είναι δυνατόν να οργανώσεις διακοπές σε σπίτι κάποιου και να μην έχετε ανταλλάξει ούτε ένα μήνυμα; Ενώ δε της ζήτησε να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό, εξήγηση δεν πήρε καμία. Η Συνήγορος λοιπόν (και η κοινή λογική) υποστηρίζουν ότι «η οργάνωση μιας επίσκεψης της προέδρου της Κομισιόν στον πρωθυπουργό ενός κράτους-μέλους θα απαιτούσε προηγούμενες διαβουλεύσεις και ανταλλαγές εντός της Επιτροπής, καθώς και μεταξύ της Επιτροπής και τρίτων». Σημείωσε δε ότι «η ίδια η Κομισιόν είχε ενημερώσει ότι η διεύθυνση ασφαλείας (της Φον ντερ Λάιεν) είχε διασφαλίσει την ασφάλειά της κατά την επίσκεψη και ότι η επίσκεψη επέτρεψε «σε βάθος συζητήσεις με τον έλληνα πρωθυπουργό». Οι αντιφάσεις που λέγαμε…
Παράτυπη η φιλοξενία
Η Ο’ Ράιλι ξεκαθάρισε χθες ότι διεξάγει και ξεχωριστή έρευνα «για την ακριβή φύση του ταξιδιού της Φον ντερ Λάιεν» και της φιλοξενίας της στην κατοικία του Μητσοτάκη καθώς αυτή, όπως τόνισε, «θα έπρεπε να ήταν δημόσια εξαρχής». Ηταν, ωστόσο, κατηγορηματική σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα της συγκεκριμένης κίνησης. Παραπέμποντας μάλιστα σε δυο ξεχωριστά άρθρα του Κώδικα Δεοντολογίας της Κομισιόν (που είναι ευρωπαϊκός νόμος). Σύμφωνα με αυτά, τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «δεν δέχονται φιλοξενία, παρά μόνο ως μέρος της διευκόλυνσης και υποδοχής τους ως διπλωματικής αποστολής». Επίσης, «δεν ενεργούν ή εκφράζονται με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο που επηρεάζει αρνητικά τη δημόσια αντίληψη για την ανεξαρτησία τους και την ακεραιότητά τους» ενώ οφείλουν «να αποφεύγουν κάθε κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων ή που μπορεί εύλογα να εκληφθεί ως τέτοια». Επισημαίνεται δε πως «τα προσωπικά συμφέροντα περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται σε οποιοδήποτε πιθανό όφελος ή πλεονέκτημα για τα ίδια τα μέλη, τους συζύγους, τους συντρόφους τους ή τα άμεσα μέλη της οικογένειάς τους».
Προβληματισμός για την κυβερνοασφάλεια
Προβληματισμό έχει προκαλέσει σε νομικούς κύκλους και στην Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών το νομοσχέδιο για την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας (ΕΑΚ) που συζητήθηκε χθες στη Βουλή και που επιχειρεί να ενσωματώσει ευρωπαϊκή οδηγία στο εγχώριο οργανόγραμμα. Πέραν της αφαίρεσης κάποιων αρμοδιοτήτων από την ΑΔΑΕ, δημιουργείται ζήτημα επικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΑΔΑΕ, της ΕΑΚ, της ΕΥΠ, ακόμη και της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται ο φόβος πως αν υπάρξουν πραγματικά περιστατικά κυβερνοεπίθεσης θα δημιουργηθεί «μύλος». Σημειώνω ότι στην Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, που δεν έχει καν ιστότοπο (!), επικεφαλής έχει τοποθετηθεί πλέον ο Μιχάλης Μπλέτσας, καθηγητής στο αμερικανικό πανεπιστήμιο ΜΙΤ. Από ό,τι μου λένε, τα καθήκοντά του, όταν δεν είναι εδώ, ουσιαστικά ασκεί η υποδιοικήτρια Αντιγόνη Γιαννακάκη, πρώην νομική σύμβουλος του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής.
