Τα SOS για τεκμήρια από ακίνητα και χρηματικές γονικές παροχές

Κάθε χρόνο ένας στους τέσσερις φορολογουμένους εγκλωβίζεται στην παγίδα των τεκμηρίων και φορολογείται για μεγαλύτερα από τα πραγματικά του εισοδήματα.

Τα τεκμήρια απειλούν κυρίως όσους προχωρούν στην αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου (π.χ. ακινήτου ή αυτοκινήτου) ή αποκτούν κάποιο ακίνητο με γονική παροχή ή κληρονομιά, με αποτέλεσμα το τεκμαρτό τους εισόδημα να υπερβαίνει το πραγματικό. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα.

Ενα από τα όπλα που εξουδετερώνουν τα τεκμήρια είναι η γονική παροχή ή δωρεά χρημάτων.

Οι χρηματικές γονικές παροχές είναι αφορολόγητες έως τα 800.000 ευρώ, αλλά για να μπορέσουν οι φορολογούμενοι να καλύψουν τεκμήρια θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μέσα στο ίδιο έτος απόκτησης του ακινήτου ή άλλου περιουσιακού στοιχείου.

Στην περίπτωση αυτή, η δήλωση για τη χρηματική γονική παροχή θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Οι δηλώσεις γονικών παροχών υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας myProperty, ενώ η ΑΑΔΕ, για να διευκολύνει τους φορολογουμένους που δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους, τους απαλλάσσει από την υποχρέωση να επισυνάπτουν με την ηλεκτρονική δήλωση τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την τραπεζική συναλλαγή.

Η συναλλαγή θα ελέγχεται σε επόμενη φάση από την ΑΑΔΕ με βάση τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες, ενώ σε περίπτωση που η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή και ο φορολογούμενος δεν προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η Εφορία προχωρά στην επιβολή φόρου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο ποσό.

Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς με συντελεστή 10% ή 20% ή 40% (ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας).

Τα τεκμήρια

Οι φορολογούμενοι που αποκτούν ακίνητο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και προνοητικοί καθώς με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης τα τεκμήρια καραδοκούν. Μάλιστα, στο τεκμήριο απόκτησης του ακινήτου θα έρθει να προστεθεί και το τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο υπολογίζεται από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο, ενώ λαμβάνονται υπόψη και οι βοηθητικοί χώροι όπως η αποθήκη ή το γκαράζ. Ειδικότερα:

• Στην αγορά ακινήτων ως ποσό τεκμαρτής δαπάνης λαμβάνεται το ποσό της συνολικής επιβάρυνσης, βάσει του συμβολαίου. Εάν από έλεγχο προκύπτει μεγαλύτερο ποσό, λαμβάνεται υπόψη αυτό.
• Για να υπολογιστεί το ποσό της τεκμαρτής δαπάνης, χρησιμοποιείται ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου εφόσον καταβληθεί ολόκληρο το τίμημα. Δαφορετικά, το ποσό της δαπάνης θα κατανέμεται στα φορολογικά έτη που καταβάλλονται οι δόσεις. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση σύνταξης προσυμφώνου αγοράς.
• Αν η ανέγερση διαρκέσει περισσότερο του έτους, σε κάθε έτος ως ποσό δαπάνης θα ληφθεί το αντίστοιχο του κόστους ανέγερσης. Εκτός εάν ο χρόνος καταβολής έχει οριστεί διαφορετικά (π.χ. χρόνος αποπεράτωσης της οικοδομής).
• Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται για επισκευή και συντήρηση κατοικίας δεν υπολογίζονται ως δαπάνη απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Αν πρόκειται για προσθήκες, επεκτάσεις, τότε τίθεται θέμα δαπάνης απόκτησης.
• Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας, σε καθένα αναλογεί ποσό δαπάνης όσο το ποσοστό συμμετοχής του.