Με τη μετανάστευση ξανά στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και τους όρους της συζήτησης, αλλά και τα μέτρα που λαμβάνονται, να υπαγορεύονται ολοένα και περισσότερο από την Ακροδεξιά, η έκθεση που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο Οργανισμός της ΕΕ για το Ασυλο (EUAA), για το πρώτο εξάμηνο του 2024, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γιατί καταρρίπτει ως αναληθείς ή υπερβολικούς, με τον ήσυχο τρόπο που έχουν οι αριθμοί να το κάνουν, πολλούς ισχυρισμούς.
Αποκαλύπτει, για παράδειγμα, ότι από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του έτους υποβλήθηκαν στα κράτη-μέλη της ΕΕ, συν την Νορβηγία και την Ελβετία, στην επονομαζόμενη ΕΕ+, συνολικά 513.000 αιτήσεις για άσυλο, κατά τι λιγότερες σε σύγκριση με τις 520.021 αιτήσεις που είχαν κατατεθεί το πρώτο εξάμηνο του 2023. Και ότι η Γερμανία, παρότι παρέμεινε ο υπ’ αριθμόν 1 προορισμός για τους αιτούντες άσυλο, δέχθηκε 20% λιγότερες αιτήσεις σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2023. Οπως επίσης ότι η Ελλάδα εξέδωσε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 θετικές αποφάσεις στις 20.174 από τις συνολικά 29.586 αιτήσεις ασύλου που εξέτασε, ένα ποσοστό (68%) πολύ ψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (46%), που επιβεβαιώνει εκ των πραγμάτων, και ανεξάρτητα από ό,τι μπορεί να λέγεται, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που ζητούν άσυλο στη χώρα μας είναι πρόσφυγες οι οποίοι το δικαιούνται.
Οτι υπάρχει μεταναστευτική πίεση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ συνολικά (αν και σε ορισμένες χώρες πολύ περισσότερο από ό,τι σε άλλες…), η έκθεση του EUAA προφανώς δεν το αρνείται. Κατά κανόνα, σημειώνει, υποβάλλονται περισσότερες αιτήσεις για άσυλο το δεύτερο εξάμηνο του έτους, εκτιμάται λοιπόν πως η ΕΕ+ θα δεχθεί περισσότερες από ένα εκατομμύριο αιτήσεις μέσα στο 2024, όπως και πέρυσι, οπότε και δέχθηκε τις περισσότερες αιτήσεις για άσυλο μετά την προσφυγική κρίση του 2015-2016.
Ο ευρωπαϊκός Οργανισμός σημειώνει παράλληλα πως πέραν της διεθνούς προστασίας, τον Ιούνιο του 2024 απολάμβαναν καθεστώς προσωρινής προστασίας και κάπου 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπισμένοι εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και πως αυτές οι συγκλίνουσες τάσεις – η αύξηση των αιτήσεων ασύλου και ο αριθμός των εκτοπισμένων από την Ουκρανία – ασκούν τεράστια πίεση στα συστήματα ασύλου και υποδοχής της ΕΕ+. Ο EUAA τορπιλίζει, όμως, ακόμα ένα ακροδεξιό αφήγημα επισημαίνοντας πως δεν είναι όλοι οι αιτούντες άσυλο παράτυποι μετανάστες: στην πραγματικότητα, μία στις τέσσερις αιτήσεις ασύλου κατατίθεται από ανθρώπους που, λόγω της εθνικότητάς τους, μπορούν να ταξιδέψουν στην ΕΕ χωρίς βίζα, όπως είναι οι Κολομβιανοί ή οι Βενεζουελάνοι.
Εκείνο που αναδεικνύει πάντως και για ακόμα μία φορά η έκθεση είναι η έλλειψη συνεκτικής μεταναστευτικής πολιτικής στην ΕΕ, όπως και η έλλειψη αλληλεγγύης, ειδικά από ορισμένα κράτη. Η Ιταλία δέχθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2024 συνολικά 85.000 αιτήσεις για άσυλο, αριθμός που πλησιάζει το εθνικό ρεκόρ της και της ασκεί, αναλογικά με τους κατοίκους της, αντίστοιχη πίεση με εκείνη που ασκείται στη Γερμανία. Αλλά η πίεση αυτή ωχριά σε σύγκριση με εκείνη που ασκείται, αναλογικά με τον πληθυσμό τους, πρωτίστως στην Κύπρο και δευτερευόντως στην Ελλάδα (βλ. γράφημα).
Την ίδια ώρα, και αυτό ήταν μοναδική περίπτωση στην ΕΕ+, η Ουγγαρία, η οποία πρόσφατα ξεσηκώθηκε για τους κανόνες της ΕΕ για το άσυλο και απείλησε να μεταφέρει αιτούντες άσυλο με λεωφορεία στις Βρυξέλλες, δέχθηκε μόλις 13 αιτήσεις ασύλου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024. Γιατί οι υπήκοοι τρίτων χωρών που ζητούν προστασία στην Ουγγαρία μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο αφού καταθέσουν δήλωση προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία σε κάποια χώρα εκτός ΕΕ – κι ας έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2020, επιβεβαιώνοντας τον περασμένο Ιούνιο την απόφασή του, ότι η ουγγρική πρακτική παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ.
Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Ιταλίας και Βρετανίας για την αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού κυριάρχησε στη συνάντηση που είχαν χθες στη Ρώμη η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι με τον βρετανό ομόλογό της Κιρ Στάρμερ.
«Το πρόβλημα της παράτυπης μετανάστευσης αφορά όλη την Ευρώπη, θεωρώ ότι μπορούμε να συνεργαστούμε σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση των διακινητών, δεδομένων και των αποτελεσμάτων που πέτυχε η Ιταλία, με μείωση των αφίξεων διά της θαλάσσιας οδού, της τάξης του 50%», υπογράμμισε ο βρετανός πρωθυπουργός. Την ανάγκη εναρμόνισης των νομικών πλαισίων τόνισε η Τζόρτζια Μελόνι, μιλώντας για συνεργασία που αφορά κυρίως τις Interpol και Europol. Το σχέδιο συνεργασίας με την Αλβανία βρέθηκε επίσης στην ατζέντα.
