Επαγγελματίες συντηρητές στην Ισπανία ζητούν εξηγήσεις μετά την τολμηρή μεταμόρφωση μιας ιστορικής εκκλησίας στη βορειοανατολική πόλη Σόρια, η οποία άφησε τα χερουβείμ… τρομαγμένα.
Οι συντηρητές, λάτρεις της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς, βρίσκονται στα… κάγκελα με την μεταμόρφωση των χερουβείμ.
Η προσοχή που δόθηκε στην Ermita de Nuestra Señora del Mirón, η οποία χτίστηκε το 1725 πάνω στα ερείπια μιας ρωμανικής και γοτθικής εκκλησίας, έχει προκαλέσει συγκρίσεις με την περιβόητη αποκατάσταση «Ecce Homo/Monkey Christ» που έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο πριν από 12 χρόνια.
Για την ηλεκτρονική εφημερίδα El Confidencial, οι παραλληλισμοί ήταν σαφείς. «Ένα άλλο Ecce Homo, αλλά με χερουβείμ;», αναρωτήθηκε ο τίτλος της την Πέμπτη.
Ένα χερουβείμ που μοιάζει με καρικατούρα στο διατηρητέο κτίριο μετά τις εργασίες αποκατάστασης. Πηγή φωτο: soriapatrimonio / Guradian
Η εφημερίδα είχε ασχοληθεί με τις ανησυχίες μιας ομάδας, της Soria Patrimonio (Κληρονομιά της Σόρια), η οποία είχε αναρτήσει φωτογραφίες πριν και μετά από το βάψιμο στο Χ, δείχνοντας πώς το κάποτε λευκό κλίτος είχε ριγωθεί σε ένα σκούρο ροζ και τα χερουβείμ του είχαν φρεσκαριστεί ζωηρά, αν και ακατέργαστα.
«Τι έκαναν στην Ermita de Nuestra Señora del Mirón;» ρώτησε η ομάδα.
«Είναι διατηρητέο κτίριο, αλλά ακόμη και αν δεν ήταν, κάθε εργασία σε ένα μνημείο όπως αυτό θα έπρεπε να υπόκειται σε ελάχιστες εγγυήσεις».
Η Soria Patrimonio δήλωσε στην El Confidencial ότι οι εργασίες δεν ήταν ικανοποιητικές, καθώς πραγματοποιήθηκαν χωρίς τις απαραίτητες προκαταρκτικές μελέτες και είχαν αλλοιώσει την εμφάνιση που είχε η εκκλησία τον τελευταίο αιώνα, σύμφωνα με τον Guardian.
«Καταλήξαμε στο να σκιαγραφούνται τα διακοσμητικά στοιχεία και τα χερουβείμ -που πριν ήταν λευκά- να μοιάζουν με καρικατούρα», δήλωσε η ομάδα.
«Το βάψιμο μιας εκκλησίας όπως αυτή δεν εμπίπτει στις καλές πρακτικές επέμβασης που ισχύουν για κτίρια με αξία πολιτιστικής κληρονομιάς».
Η Επαγγελματική Ένωση Συντηρητών και Αναστηλωτών της Ισπανίας (Acre) δήλωσε ότι το έργο αυτό δείχνει την ανάγκη οι τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις να διαθέτουν ομάδες επαγγελματιών αναστηλωτών και συντηρητών.
«Πρέπει να υπάρχουν διεπιστημονικές ομάδες για να αποφεύγονται τέτοιου είδους προσπάθειες», ανέφερε η Acre σε ανακοίνωσή της.
Άποψη του κυρίως ναού μετά τις εργασίες αποκατάστασης. Πηγή φωτό: soriapatrimonio / Guardian
«Πρέπει να υπάρχουν εβδομαδιαίες επιθεωρήσεις για να παρακολουθούνται τα έργα και να αποτρέπονται οι επεμβατικές και ασεβείς αλλοιώσεις». Η ένωση δήλωσε ότι ζήτησε εξηγήσεις από το τμήμα πολιτιστικής κληρονομιάς της περιφερειακής κυβέρνησης της Καστίλης και Λεόν.
Ο πρόεδρος της Άκρε, Φρανσίσκο Μανουέλ Εσπέχο, δήλωσε ότι οι εργασίες θα έπρεπε να έχουν αναληφθεί μόνο από επαγγελματία συντηρητή.
«Δεν επρόκειτο για μια αποτυχημένη αποκατάσταση», δήλωσε στον Guardian.
«Μια αποκατάσταση -επιτυχημένη ή όχι- πραγματοποιείται από εξειδικευμένο, επίσημο αναστηλωτή. Αυτή ήταν μια επίθεση στην πολιτιστική κληρονομιά που δεν πραγματοποιήθηκε από έναν συντηρητή ή συντηρητή».
Ο Espejo δήλωσε επίσης ότι το έργο θα έπρεπε να είχε εξεταστεί από τις αρχές πριν από την έναρξη των εργασιών.
«Ευτυχώς, τέτοιες περιπτώσεις είναι αρκετά σπάνιες, αλλά λυπούμαστε που εξακολουθούν να συμβαίνουν – ειδικά όταν εξακολουθούμε να ζητάμε από τις αρχές να αλλάξουν τη νομοθεσία, επειδή πιστεύουμε ότι οι κανόνες για την πολιτιστική κληρονομιά είναι πολύ χαλαροί και ελαφροί και δεν αναγνωρίζουν το ρόλο του συντηρητή και του αναστηλωτή”, πρόσθεσε.
H τοιχογραφία «Ecce Homo» του Ελίας Γκαρσία Μαρτίνες αποτελεί ίσως την πιο πολύκροτη υπόθεση καταστροφής έργου Τέχνης. Η τοιχογραφία κοσμούσε την εκκλησία της πόλης Μπόρχα. O ιερέας ανέθεσε σε μια ηλικιωμένη ενορίτισσα την Σεσίλια Χιμένεθ την αποκατάστασή της. Η Χιμένεθ κατέστρεψε το έργο, ζωγραφίζοντας από πάνω ένα απλοϊκό πρόσωπο που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως ο «Ιησούς-Μαϊμού».
«Αυτό σημαίνει ότι η κληρονομιά μας δεν προστατεύεται πλήρως και αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συμβούν πράγματα όπως αυτό».
Η περιφερειακή κυβέρνηση της Καστίλλης και Λεόν δήλωσε ότι η εκκλησία δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά της, καθώς το κτίριο δεν έχει επαρκώς υψηλό επίπεδο προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το δημοτικό συμβούλιο της Σόρια επικοινώνησε για σχόλια.
Εκπρόσωπος της επισκοπής Όσμα-Σόρια, η οποία είναι υπεύθυνη για την εκκλησία, δήλωσε: «Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι οι εργασίες στην εκκλησία πραγματοποιήθηκαν με τις απαιτούμενες άδειες και ότι σε κάποιους αρέσει το τελικό αποτέλεσμα και σε κάποιους όχι».
*Τα χερουβείμ ή χερουβίμ είναι υψηλόβαθμα αγγελικά ή πνευματικά πλάσματα στην υπηρεσία του Θεού. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία περιγράφονται ως τάγμα ασωμάτων, το οποίο πλαισιώνει τον Θρόνο του Θεού.
