Օրերս համացանցում մի տեսանյութ էր հայտնվել, որում մանկապարտեզի աշխատակիցը ծեծում էր երեխային։ Տեսանյութը լայն տարածում գտավ։ Բողոքի ալիք բարձրացավ։ ՆԳՆ-ն արագ զբաղվեց հարցով։ Մեղադրյալը ձերբակալված է, տնօրենին տրվել է խիստ նկատողություն։
Ամեն ինչ ճիշտ է։ Իհարկե կգտնվեն մարդիկ, որ կասեն՝ մեկ դայակ ձերբակալելով հարցը չես լուծի, խնդիրը համակարգային է և անգամ սոցիալ-մշակութային, և ճիշտ կլինեն։ Այստեղ սակայն պետք է հասկանալ, որ հենց համակարգային խնդրի լուծման համար շատ կարևոր է թիրախային, ինչ-որ տեղ անգամ՝ ցուցադրական պատիժը։
Դա ազդակ է ամբողջ համակարգի և հասարակայնության համար, որ բռնության մենաշնորհը տնօրինողը, նույն ինքը` պետությունը, չի հանդուրժում նման քայլեր։ Այն կօգտագործի իր ուժի կիրառման հնարավորությունները մեղավորներին պատժելու համար։
Նման աղմկահարույց գործերը ազդակ են այն մասին, թե ինչն է պետությունը համարում կարելի և ինչը՝ չի կարելի։ Դուք կասեք` այդ ամենը օրենսգրքերում գրված են։ Բայց մենք շատ լավ գիտենք, որ գետնի վրա խաղի կանոնները փոքր-ինչ այլ են։
Դատելով ՆԳՆ արագ արձագանքից և իշխող կուսակցության ներկայացուցիչների իրար հերթ չտվող ֆեյսբուքյան դատապարտող գրառումներից` բռնությունը պարտեզներում անընդունելի է։ Սա միանշանակ ողջունելի է։ Ես երկու ձեռքով կողմ եմ այս դիսկուրսին և սատարում եմ այն։
Բայց արդյո՞ք ընդհանրապես բռնությանն է դեմ մեր ներկայիս կառավարությունը։ Հավանաբար՝ ոչ։ Երբ քաղաքացին վիրավորական խոսք հնչեցրեց ԱԺ նախագահի հասցեին, վերջինս կարող էր դատի տալ նրան, բայց նախընտրեց թքել նրա վրա` օգտվելով սեփական սոցիալական դիրքի առավելություններից։ Դեպքը կրկին մեծ արձագանք գտավ հանրության մեջ։ Արդյոք ոստիկանությունը ձերբակալեց նրան կամ զբաղվե՞ց այս գործով։
Նույն կերպ նաև այլ դրվագներ, մեծ և փոքր, որոնք եղան և չհետաքննվեցին։ Եվ սա նույնպես հատուկ ազդակ է պետությունից սիրելի հայ ժողովրդին։ Այն է` բռնությունը մեր երկրում դատապարտելի է, բայց նայած ի՛նչ բռնություն։ Իսկ ավելի ճիշտ, նայած` ում կողմից իրականացվող բռնություն։
Պետություններ կան, որտեղ քաղաքական էլիտաները արգելքներ են գծում իրենց համար և իրավունքներ` ժողովրդի (սա օգնում է, որ իրար չուտեն, և համակարգը աշխատի): Պետություններ էլ կան, որտեղ էլիտաները արգելքներ են գրում ժողովրդի համար, և իրավունքներ՝ իրենք իրենց համար։
Հետո իհարկե զարմանում են, թե ինչու մի օր այդ ժողովուրդը ամենաթողությամբ գալիս է իշխանության և բարբարոսություններ իրականացնում։ Սա նրանից է, որ ժողովուրդն ուզում է էլիտաների հետ էլիտաների իսկ գրած օրենքներով վարվել։
Եթե քեզ կարելի է անել ամեն ինչ և չպատժվել, ապա ես էլ եմ ուզում անել ամեն ինչ, և ո՞վ է իմ պատժողը։ Սա իհարկե վատագույն սցենարն է, և Աստված չանի մենք սրա պես մի բան տեսնենք։ Բայց եթե պետությունը չվերանայի հանրությանը ուղարկվող իր ազդակները, ոչ մի լավ բան մեզ խոստացված ապագայից սպասել չի կարող։
Լիաննա Խաչատրյան
MediaLab.am
The post Բռնության դեմ ընտրովի պայքար. որոշ մեղավորներ ավելի հավասար են first appeared on MediaLab Newsroom-Laboratory.
