Ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα υπάρχει ένας τόπος όπου οι επισκέπτες του μοιράζονται τα τραύματά τους, μιλούν για τις πληγές τους, κλαίνε και γεμίζουν με τα δάκρυά τους μπουκάλια με νερό της λησμονιάς. Μοιάζει σουρεαλιστική η αφήγηση, αλλά η Αργυρώ Χιώτη τολμά με αυτά τα υλικά να δημιουργήσει το περιβάλλον της ιστορίας που θέλει να πει.
Το «Αναψυκτήριό» της ανοίγει σήμερα τις πόρτες του – και μέχρι τις 25 Ιουλίου στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο της πλατφόρμας εξωστρέφειας «grape» (Greek Agora of Performance) του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2024.
Αποκαλύπτει μέσα από ακραία φανταστικό περιβάλλον τους τρόπους για να δημιουργηθεί ξανά σύνδεση, επαφή, επικοινωνία, άγγιγμα με ό,τι μας περιβάλλει. Είναι μια βασική αγωνία η οποία οδήγησε την καλή σκηνοθέτρια να φτιάξει το νέο καλλιτεχνικό της εγχείρημα. Οχι όμως και η μοναδική. Σε αυτή την ατραπό συνέδραμε και η ανάγκη θέασης ενός κόσμου ανάποδου, η μετατόπιση – ακόμη καλύτερα – της αντίληψης γι’ αυτόν. Ενα ακόμη δημιουργικό σημείο εκκίνησης της Αργυρώς Χιώτη που τροφοδότησε την παράσταση που οραματίστηκε.
«Οι θαμώνες του «Αναψυκτηρίου» μιλούν για ένα τραύμα ή για μια εμπειρία που τους καθόρισε», λέει η σκηνοθέτις
«Αισθάνομαι ότι υπάρχει γύρω μας τόση πίεση – από παντού – που δεν έβρισκα νόημα σε κάτι άλλο πέρα από μια επιστροφή σε μια κατάσταση ασφάλειας και σεβασμού σε έναν μικρό χώρο. Η περιγραφή στο κείμενο αναφέρει πως “όλα σε αυτόν τον τόπο είναι καθαρά, υπάρχει δροσιά, ο καθένας βρίσκει τον χώρο του και μπορεί να υπάρξει μέσα σε αυτόν όπως θέλει”. Ετσι περιγράφει το ιδεατό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να διυλίσουν τα πράγματα. Οι θαμώνες αυτού του αναψυκτηρίου (Νίκος Ζιάζιαρης, Αμαλία Κοσμά, Γιώργος Κριθάρας, Ρίτα Λυτού, Εύη Σαουλίδου, Δρόσος Σκώτης, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη – μαζί με κάποιους ξεχωριστούς καλεσμένους κάθε βράδυ) κάνουν μικρούς απολογισμούς για τη ζωή τους. Ο καθένας μιλάει είτε για ένα τραύμα, για μια εμπειρία που τον καθόρισε. Μ’ έναν τρόπο, από κάτι καθαρίζουν σε αυτόν τον χώρο. Γι’ αυτό είναι σημαντική και η παρουσία του νερού. Πρέπει να πούμε ότι ουσιαστικά ακούμε μερικά σπαράγματα υπαρξιακής αγωνίας, τα οποία έχουν προέλθει από επιστολές λόγου, αλληλογραφία πραγματικών προσώπων. Ακούγεται, για παράδειγμα, ένα απόσπασμα από τα “Κύματα” της Βιρτζίνια Γουλφ, που δεν είναι ακριβώς επιστολή αλλά ένας εσωτερικός μονόλογος. Επίσης ένα υπέροχο απόσπασμα, το οποίο μ’ έναν τρόπο συμπυκνώνει τη νοηματοδότηση του “Αναψυκτηρίου” από το “Σύσσημον” του Νίκου Παναγιωτόπουλου, καθώς επίσης και κάποιες άλλες επιστολές».
Στιγμιότυπο από το «Αναψυκτήριο» της Αργυρώς Χιώτη
Υλικό της παράστασης είναι όμως και οι μύθοι, τους οποίους, όπως τονίζει η σκηνοθέτρια, μαζί με την ομάδα της «Vasistas» μελέτησαν σε βάθος. «Μπορεί να μην ακούγονται, αλλά ήταν πηγή έμπνευσης και καθοδήγησης σ’ έναν βαθμό για να δημιουργήσουμε το “Αναψυκτήριο” και να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί αυτός ο κόσμος. Ολα τα πρόσωπα λειτουργούν σαν αρχέτυπα. Αντιπροσωπεύει ο καθένας δηλαδή μια φιγούρα της κοινωνίας. Και αυτό που τους συνδέει είναι η ανάγκη για μοίρασμα, εξυγίανση και έναν κοινό ρυθμό. Αλλωστε, κατά την άποψή μου, ο συντονισμός είναι ένα ζητούμενο για να ανακτήσουμε τη σύνδεσή μας και να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως ανθρωπότητα».
Εκτός από τα τραπεζάκια, τις καρέκλες τοποθετημένα πάνω σε χαλίκι, που ορίζουν το σκηνικό του «Αναψυκτηρίου», υπάρχει ακόμη, όπως λέει η Αργυρώ Χιώτη, «ένας χώρος που εγώ τον λέω “μοιρολογίτρι”. Θαμώνες, επισκέπτες του αναψυκτηρίου περνούν εκεί τον χρόνο τους σε μια συνθήκη “και μόνοι, και μαζί”. Εκεί εργάζονται μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο. Πώς; Βγάζοντας δάκρυα. Κλαίνε, αλλά όχι για τους εαυτούς τους, για τους άλλους. Αυτά τα δάκρυα μετατρέπονται σε αυτό που ονομάζουμε “νερό της λησμονιάς”. Αυτή είναι η διαδικασία που συμβαίνει σε αυτό το “Αναψυκτήριο”. Ενα νερό που το πίνουμε και μας καθαρίζει…».
