Σπάνια ένα δέντρο μπορεί να προκαλέσει τόση συζήτηση για το πώς να εξισορροπηθεί η ανάπτυξη και η ανάγκη για στέγαση με την προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητάς της περιοχής της.
Η υπόθεση γίνεται ακόμα σοβαρή όταν πρόκειται για το αρχαιότερο δέντρο στον πλανήτη.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην άγνωστη πόλη Jurupa Valley, στην κομητεία Riverside, στην Καλιφόρνια, στην οποία ευδοκιμεί ένα από τα πιο παράξενα δέντρα, η βελανδιά Jurupa Oak. Πρόκειται για μια κλωνική αποικία δέντρων στα βουνά Jurupa στο υψίπεδο Crestmore, που έχει επιβιώσει περίπου 13.000 χρόνια μέσω της κλωνικής αναπαραγωγής, καθιστώντας την ένα από τα γηραιότερα ζωντανά δέντρα στον κόσμο.
Είναι μια συλλογή θάμνων φωλιασμένη στην κορυφή ενός λόφου σε μια βραχώδη ρεματιά. Αλλά αυτοί οι θάμνοι είναι απλώς το «στέμμα» μιας γιγάντιας, απλωμένης βελανιδιάς, μήκους 27 μέτρων και πλάτους 9. Το μεγαλύτερο μέρος του δέντρου είναι… υπόγειο, που έχει επιβιώσει από την εποχή των παγετώνων και την ταχεία θέρμανση του κλίματος.
Σήμερα όμως, όπως αναδεικνύει η The Washington Post, περιβαλλοντολόγοι και ντόπιοι ανησυχούν ότι το αρχαίο δέντρο απειλείται από… την ανάπτυξη της περιοχής.
Η Επιτροπή Σχεδιασμού της πόλης των 100.000 κατοίκων, είναι έτοιμη να εγκρίνει μια ανάπτυξη 1,4 τετραγωνικών μιλίων που περιλαμβάνει ένα επιχειρηματικό πάρκο, 1.700 σπίτια και ένα δημοτικό σχολείο.
Τα κτίρια της ελαφριάς βιομηχανίας θα στέκονται λίγες δεκάδες μέτρα το αρχαίο δέντρο και πολλοί στην πόλη πιστεύουν ότι έτσι θα τονωθεί η τοπική οικονομία. Η κατασκευάστρια εταιρεία λέει ότι σχεδιάζει να προστατεύσει το δέντρο, αλλά οι περιβαλλοντολόγοι πιστεύουν ότι η κατασκευή και η επακόλουθη ανάπτυξη θα μπορούσαν να είναι θανατηφόρα για τη βελανιδιά Jurupa.
Το δέντρο δεν θα μπορούσε να είχε βρεθεί σε ένα πιο απίθανο περιβάλλον
«Είναι μοναδικό μεταξύ των περισσότερων πραγμάτων στον πλανήτη», δήλωσε ο Άαρον ‘Έκολς, πρόεδρος διατήρησης του κεφαλαίου Riverside-San Bernardino της Καλιφόρνια Native Plant Society. «Πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι δεν πρόκειται να προκαλέσουμε βλάβη σε αυτό το φυτό».
«Είναι ένα είδος φιλοσοφικής ερώτησης», είπε ο καθηγητής εξέλιξης και οικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Τζέφρεϊ Ρος Ιμπάρα, σχετικά με τη διαφορά μεταξύ κλωνικών δέντρων και παραδοσιακών δέντρων. «Αν έχω ένα δέντρο στην αυλή μου και το κόψω και ένα στέλεχος ξαναβγεί από αυτό, γενικά θα πίστευα ότι είναι το ίδιο δέντρο. Αλλά αν το κάνετε 10.000 φορές στη σειρά, εξακολουθεί να είναι το ίδιο δέντρο;»
Το δέντρο δεν θα μπορούσε να είχε βρεθεί σε ένα πιο απίθανο περιβάλλον, καθώς έχει προσκολληθεί σε μια βραχώδη κορυφογραμμή με θέα σε αποθήκες, μονοπάτια ιππασίας και στα μονοπάτια των αναβατών Οχημάτων Παντός Εδάφους.
Βέβαια, η κοιλάδα δεν είναι επίσης γνωστή για την περιβαλλοντική της ποιότητα: Η πόλη είναι περισσότερο γνωστή σε εθνικό επίπεδο για ένα σύνολο μολυσμένων κοιλωμάτων οξέων που την έκαναν διάσημα τη δεκαετία του 1980.
Η Επιτροπή Σχεδιασμού της Κοιλάδας Jurupa δεν έχει αποφασίσει ακόμη εάν η ανάπτυξη μπορεί να προχωρήσει. Σε μια συνάντηση στα τέλη Ιουνίου, περισσότεροι από τους μισούς ντόπιους προέτρεψαν να απορριφθεί το σχέδιο ή έστω να τροποποιηθεί.
Ο Τιμ Κραντζ, διευθυντής διατήρησης του Wildlands Conservancy ((Melina Mara/The Washington Post))
«Ανακαλύψαμε έναν θησαυρό στην παγκόσμια σκηνή εδώ στην ταπεινή μας πόλη», είπε μια κάτοικος της πόλης. «Θα πεθάνει ένα από τα παλαιότερα έμβια όντα στον πλανήτη μόνο και μόνο επειδή η Jurupa Valley φτιάχνει βιομηχανικά και επιχειρηματικά πάρκα δίπλα του;»
Μέρος της ανησυχίας είναι ότι η βαλανιδιά Jurupa αναπτύσσεται πολύ έξω από την κανονική ζώνη της. Ενώ η περιοχή γύρω από την κοιλάδα Jurupa ήταν γεμάτη με βελανιδιές του Palmer κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων, όλες έχουν πλέον εξαφανιστεί – εκτός από αυτήν. Κάπως έτσι, το δέντρο επιβιώνει σε συνθήκες που θα έπρεπε να είναι πολύ ζεστές και πολύ ξηρές.
«Έχει ξεπεράσει ήδη τις οικολογικές αντοχές του, Είναι το μόνο εδώ έξω» είπε ο το στέλεχος της California Native Plant Society, μια περιβαλλονικής ΜΚΟ στην Καλιφόρνια, Άαρον Έκολς.
Τοπικοί επιστήμονες και οικολόγοι πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει ένα ειδικό μικροκλίμα ή κάποιο είδος υπόγειας λεκάνης που παρέχει στο δέντρο επιπλέον νερό. Αλλά η επιστημονική ανάλυση των κινδύνων για το δέντρο δεν έχει δημοσιοποιηθεί – η Επιτροπή Σχεδιασμού, η οποία θ αποφανθεί για το έργο, λέει ότι δεν μπορεί να δημοσιεύσει την ανάλυση γιατί θα αποκάλυπτε τη θέση του δέντρου, το οποίο θεωρείται και ιερό για τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Ο Τιμ Κραντζ, διευθυντής διατήρησης του Wildlands Conservancy και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Redlands, πιστεύει ότι το δέντρο τροφοδοτείται από τα υπόγεια νερά που κυλούν από τους κοντινούς λόφους. Εάν αυτοί οι λόφοι καλυφθούν με άσφαλτο και σκυρόδεμα, προειδοποιεί, ότι η ροή των υπόγειων υδάτων θα σταματήσει – ενδεχομένως σκοτώνοντας το δέντρο.
Η υπεύθυνη επενδυτική εταιρεία, Richland Communities, ισχυρίζεται ότι θα προστατεύσει το δέντρο με μια σειρά από στρατηγικές. Δεσμεύεται να κάνει κατασκευές σε απόσταση 60 μέτρων από το δέντρο και να κρατήσει τον εξοπλισμό 78 μέτρα από το δέντρο. Η εταιρεία έχει επίσης υποσχεθεί να δώσει τη γη αμέσως γύρω από το δέντρο σε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, μαζί με δωρεά 250.000 δολαρίων για την προστασία του.
«Η μη έγκριση του έργου δεν προστατεύει το δέντρο», είπε στη συνάντηση ο Τζέρεμι Κρουτ, εκπρόσωπος των Κοινοτήτων Ρίτλαντ. «Εάν το έργο δεν εγκριθεί, δεν θα έχετε την προστασία. Δεν θα υπάρχει υπεύθυνος για την προστασία του δέντρου».
Αλλά οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι η απόσταση των 60 μέτρων για την προστασία της βελανιδιάς δεν είναι αρκετό. Υποστηρίζουν ότι έστω και ένα κτίριο ελαφριάς βιομηχανίας κοντά στη βελανιδιά θα μπορούσε να προκαλέσει υπερβολική κίνηση οχημάτων και μια αστική θερμική νησίδα από τσιμέντο και άσφαλτο που θα μπορούσε να βλάψει το δέντρο.
Ο Jim Pechous, ο κύριος σχεδιαστής της Jurupa Valley, είπε ότι η πόλη εξετάζει τη δημιουργία μιας μεγαλύτερης ζώνης προστασίας γύρω από το δέντρο και σχεδιάζει να διερευνήσει περαιτέρω το ριζικό σύστημα της βελανιδιάς. Στα τέλη Ιουνίου, οι επίτροποι σχεδιασμού άκουσαν με προσοχή τους περιβαλλοντολόγους, που τους προέτρεψαν να απορρίψουν την ανάπτυξη, και τους εκπροσώπους των τοπικών σωματείων υδραυλικών και οικοδομικών έργων, που τους προέτρεψαν να επιτρέψουν να προχωρήσει το έργο.
«Είναι συγκλονιστικό, είναι πραγματικά – ότι έχουμε αυτόν τον θησαυρό που δεν προστατεύεται», είπε η Άρλιν Προιτ, πρόεδρος της Επιτροπής Σχεδιασμού, σε ένα σημείο του Jurupa Oak.
Οι επίτροποι τελικά ψήφισαν την αναβολή της απόφασης μέχρι τις 10 Ιουλίου. Στη συνέχεια ή θα το απορρίψουν ή θα ψηφίσουν υπέρ της έγκρισης του σχεδίου, αποστέλλοντάς το στο Δημοτικό Συμβούλιο για ψήφιση.
