Konya'da kuraklık ve yer altı sularının azalması nedeniyle oluşumu artan obruklardan sonra yüzey yarıkları da tarım arazilerinin yanı sıra yerleşim yerlerindeki yapılara zarar vermeye başladı.
Konya
Kuraklığın yanı sıra yer altı suyu seviyesindeki azalmaya bağlı oluşan yarıklar, Orta ve Batı Anadolu havzalarının önemli sorunlarından biri haline geldi.
Konya Ovası'nda son yıllarda hızla artan obrukların yanı sıra yarıklar da yöre halkını tedirgin ediyor. Çumra, Emirgazi, Tuzlukçu, Selçuklu, Karapınar ve Altınekin ilçelerinde görülen yüzey yarıklarının sayısı her geçen gün artıyor.
Yaklaşık 1 ay önce Çumra ilçesi Adakale Mahallesi'nde oluşan 2 kilometre uzunluktaki yarık, derinliğiyle görenleri endişelendiriyor.
Altınekin ilçesi Dedeler Mahallesi'nde ise geçen yıl oluşumu başlayan yarıklar, her ne kadar yağışlar ve toprak taşınımı nedeniyle izleri silinse de yerleşim yerindeki yapılarda bozulmalara neden oluyor.
Mahalledeki mezarlıkta, Osmanlı dönemi eserlerinden, kitabesinden 1528'de yaptırıldığı anlaşılan, Horasanlı tasavvuf alimlerinden Taşgun Baba'nın metfun olduğu türbenin duvarlarında yarıklar nedeniyle çatlak meydana geldi.
Dedeler Mahallesi Muhtarı Erdoğan Şen, geçen yıl merada oluşan 2 kilometrelik yarıkların yerleşim yerlerinde hasara yol açtığını söyledi.
Yarıkların hasarının her geçen gün arttığına dikkati çeken Şen, "Yarıklar mahallemizin kuzeyine doğru ilerledikçe yeni restorasyon olmasına rağmen türbenin duvarlarında oynama ve çatlaklar meydana geldi, halen de devam ediyor. Yeni yeni çatlaklar oluşmaya başladı." diye konuştu.
Şen, mahallede sulu tarım yapıldığını belirterek, "Yer altı suyuyla tarım yapıldığı için mahallemizin yüzde 60'ında su bitmiş vaziyette. Şu anda 430 metre derinliğe kadar kuyu kazılıyor. Mısır ya da yeşillik sulandıkça su çekilmeye devam ediyor." dedi.
Yarıklar nedeniyle ev ve garajlarda da çatlakların sürdüğüne değinen Şen, mülk sahiplerinin bunun üzerine tadilat yaptırdığını dile getirdi.
"Kuraklık, yarıkları tetikliyor"
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık da yarık oluşumunun devam ettiğini söyledi.
Çumra, Emirgazi, Tuzlukçu, Selçuklu, Karapınar ve Altınekin ilçelerinde görülen yüzey bozulmalarının hepsinde ekibiyle yüzey araştırmaları yaptıklarını ifade eden Arık, bu 6 bölgedeki en derin ve büyük olanının ise Çumra'daki uzunluğu 2 kilometreyi, yarık açıklığı 1 metre, derinliği ise 7-8 metreyi bulan yüzey deformasyonu olduğunu bildirdi.
Altınekin'de güneyde doğu-batı yönlü faya paralel şekilde yüzey yarıklarının görüldüğünü anlatan Arık, şunları kaydetti:
"Buradakiler sismik değil, depremle çok fazla ilgisi yok ancak havzada uzun yıllardır devam eden kuraklık, iklim değişikliği ve bu havza içindeki yoğun su kullanımı yer altı seviyesini giderek düşürüyor. Suyunu kaybetmiş olan güncel sedimanlar da (kayaç) sıkışıyor. Sıkışmaların olduğu yerde havza kenarındaki ince yerlerden kalınlaşan yere doğru olan bölgelerde bu şekilde yarıklar olacak. Havza içinde kuraklık devam ettiği sürece yarıklar olmaya devam edecek."
