سید مرتضی میرسراجی (دکتری تخصصی الهیات و مدرس گروه معارف دانشگاه) در پژوهشی به کتابشناسی آثار کهنی پرداخته است که در آنها، دانشمندان جهان اسلام به بررسی و تحقیق مستقل در خصوص «ادرار» پرداخته بودند. او از لابه‌لای این پژوهش و کتابشناسی نکاتی جدید و بدیع را استخراج نموده است.
آنچه از بررسی متون قدیمی در علم طب و همین طور فَهارس و آثار تَراجمیِ دانشمندان اسلامی استنباط می‌شود؛ ظهور این واقعیتِ علمی است که «آزمایش ادرار» و شناخت بهتر و کامل‌تر این مایعِ زائدِ در بدنِ آدمی به جهت تشخیص و تعیین بیماری‌های مختلف در افراد، تاریخچه‌ای بس کهن در میان طبیبان و حکمای جهان اسلام-اعم از مسلمان و غیر مسلمان- داشته است و حتی با جستجوی بیشتر، سابقۀ بهره جستن از این روش به پیش از طلوع آیین‌های اسلام و مسیحیت بازمی‌گردد.
ما در فرصت پیش رو، به اسماء تألیفاتی که در حوزۀ «ادرارشناسی» یا «آزمایش ادرار» در قرون و زمان‌های مختلف به دلیل اهمیت و برجستگی ویژۀ آن در تشخیص و درمان امراض، به طور جداگانه و مستقل-نه به صورت ضمنی- ازسوی دانشمندان علم طب نوشته شده و آن دسته از آثار که تنها در پیشگاه عالمان بزرگ در حوزۀ کتابشناسی یا تَراجِم ثبت شده است؛ اشاره‌ای گذرا خواهیم نمود تا برای همگان، اهمیت این دانش در آرای اطبای ادوار پیشین و تعدد این مکتوبات و مرقومات بیش از پیش نمودار شود. چنان که تأکید شد صرفاً به معرفی آثاری خواهیم پرداخت که سبقه و صبغۀ تاریخی دارد و در محدودۀ نوشتارهای معاصر و نوین روزگار ما نیست.
