Avrupa tüketici hakları grupları, Facebook ve Instagram'ın sahibi Meta'yı, bölgedeki yüz milyonlarca kullanıcının verilerini toplamakla "kapsamlı" ve "yasadışı" bir operasyon yürütmekle suçladılar.
Haber: Damla Oya Erman
Avrupa Tüketici Örgütü (BEUC), 45 tüketici grubunu çatısı altında bulunduran bir kuruluş, sekiz grubun bu konuda perşembe günü kendi ülkelerinin ulusal veri koruma otoritelerine şikayette bulunduğunu belirtti. Gruplar, Meta'nın kullanıcıları hakkında gereksiz miktarda bilgi topladığını iddia ediyorlar - cinsel yönelimlerini, duygusal durumlarını veya hatta bağımlılığa yatkınlıklarını çıkarsamak için kullanılan veriler de dahil olmak üzere - ve kullanıcıların özgürce onaylayamadıkları bu durumu dile getiriyorlar.
Şirketin uygulamalarının, gruplar iddia ediyor, Avrupa Birliği'nin imza niteliğindeki veri gizliliği yasası olan Genel Veri Koruma Tüzüğü veya GDPR'nin bazı hükümlerine aykırı olduğunu savunuyorlar. Meta iddiaları reddediyor. Bir şirket sözcüsü, "Düzenleyici yükümlülüklerimize son derece ciddiyetle yaklaşıyoruz ve yaklaşımımızın GDPR'ye uygun olduğundan eminiz" dedi. "2019'dan beri, Meta'daki gizliliği temelden değiştirdik.
İnsanların gizliliğini korumakla ilgili olarak düzenleyiciler, politika yapıcılar ve uzmanlar tarafından hesap veriyoruz. Onlarla birlikte çalışıyor ve inşa ettiğimizin en iyi uygulamaları izlediğinden ve veri koruması için yüksek standartları karşıladığından emin oluyoruz" diye ekledi. Bugünkü şikayetler, yıllardır Avrupa'da yoğun bir düzenleyici denetime konu olan şirketi, daha fazla yasal işleme maruz bırakabilir. Geçen Mayıs ayında AB düzenleyicileri, Facebook kullanıcılarının kişisel verilerini Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sunuculara aktarma kuralını ihlal ettiği için teknoloji devini rekor bir 1.2 milyar euro (1.3 milyar dolar) ceza verdi.
Avrupa Veri Koruma Kurulu'na göre, bu ceza hala yasa altında uygulanan en büyük ceza, ki bu, 2018'den beri AB'de uygulanıyor olan yasadır. "Meta'nın uygulamalarından son derece endişeliyiz," dedi bir Norveç Veri Koruma Otoritesi sözcüsü CNN'e Perşembe günü. "Veri koruması, tüm insanlar için bir insan hakkıdır, zenginler için ayrıcalıklı bir özellik değil. Umudumuz, şikayetlerin Avrupa düzeyinde daha fazla düzenleyici denetime yol açabileceğidir," dedi ve Norveç'in şikayeti Meta'nın Avrupa'daki başlıca düzenleyicileri olduğu İrlanda yetkililerine ileteceğini ekledi.
İrlanda Veri Koruma Komisyonu'nun başkan yardımcısı Graham Doyle, yetkililerinin henüz başka ülkelerden gelen hiçbir şikayeti almadığını söyledi. "Şikayetlerin, ilgili (veri koruma otoriteleri) tarafından ilk şikayet incelemesinden geçirilmesini ve ardından incelenmek üzere DPC'ye gönderilmesini bekleriz," dedi.
'Öde ya da onayla' Ekim ayında, AB düzenleyicileri Meta'yı, kullanıcılarından hedeflenmiş reklamlar sunmak amacıyla kişisel bilgilerini işlemek için açık onay istemeye zorladı. Birkaç gün sonra, Meta, Avrupalı kullanıcılarının, Facebook ve Instagram'ı reklamsız kullanmak için aylık 12.99 euro (14 dolar) ödemesine olanak tanıyan bir abonelik hizmeti başlattı.
Cuma gününden itibaren, bu teklifin bir parçası olarak bir kullanıcının kurduğu her yeni hesap için ek aylık ücretler de getirmeyi planlıyor. Meta, bu hizmetin GDPR'ye uyum sağlama çabalarının bir parçası olduğunu söyledi. " 'Reklamsız abonelik', son yı
llarda önde gelen Avrupa düzenleyicileri ve mahkemeler tarafından paylaşılan son düzenleme, rehberlik ve kararlarla ilgili olarak GDPR tarafından uygulanan en iyi uygulamaları izler," şirket, Ekim ayında bir blog yazısında söyledi. Ancak BEUC, Meta'nın abonelik hizmetinin, veri işlemenin şeffaf olmadığı için kullanıcıların bilgi işlemelerinin nasıl değişeceğini bilmedikleri için kullanıcılar için "adaletsiz ve yanıltıcı bir seçenek" sunduğunu savundu.
Dahası, Meta'nın piyasa hakimiyeti, kullanıcıların aileleri ve arkadaşlarından kendilerini koparmadan platformlarından ayrılamayacakları anlamına geliyor. Kuruluş, bu "öde ya da onayla" yaklaşımının, AB yasaları tarafından yasaklanan adil ve "saldırgan" bir ticari uygulama örneği olduğunu iddia ederek, Kasım ayında Avrupa tüketici koruma otoritelerine bir şikayette bulundu.
"Meta'nın tüketiciye sunduğu teklif, temelde, tüm hassas bilgileri toplamak ve bunları işletim modeliyle reklam göstermek olan, başlangıçta var olan bir dizi sigara ve ayna," dedi BEUC'nin Genel Müdür Yardımcısı Ursula Pachl, Perşembe günü bir açıklamada. Brian Fung bu makaleye katkıda bulundu.
