Ίσως ο φαρμακοποιός στο Walgreens του Tucson της Αριζόνα να ενήργησε από θρησκευτική πεποίθηση. Ίσως φοβήθηκε ότι θα μπορούσε να συλληφθεί. Ίσως να μην το μάθουμε ποτέ. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι στις 26 Σεπτεμβρίου, δύο ημέρες μετά την έναρξη ισχύος της απαγόρευσης των αμβλώσεων στην Αριζόνα, η Έμα Τόμσον, ένα 14χρονο κορίτσι με ρευματοειδή αρθρίτιδα και οστεοπόρωση, δεν έλαβε τη συνταγή της για μεθοτρεξάτη.
Η Έμα λάμβανε μεθοτρεξάτη εδώ και αρκετό καιρό – επρόκειτο για μια μακροχρόνια συνταγή, την οποία ήθελε να ανανεώσει. Το φάρμακο, ένα ισχυρό αντιφλεγμονώδες, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ενός ευρέος φάσματος προβλημάτων, από αυτοάνοσες διαταραχές, όπως της Τόμσον, μέχρι αρθρίτιδα και καρκίνο, αναφέρεται σε άρθρο της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian».
Υπολογίζεται ότι στο 60% των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα συνταγογραφείται το συγκεκριμένο φάρμακο, και για την Τόμσον λειτουργούσε καλά.
Μετά από μια παιδική ηλικία που πέρασε μέσα και έξω από τα νοσοκομεία, υπομένοντας χρόνια εξουθενωτικού πόνου, οι γιατροί της είχαν επιτέλους βρει ένα φάρμακο και μια δοσολογία που φαινόταν να λειτουργεί για εκείνη.
Τα συμπτώματά της υποχώρησαν αρκετά, ώστε να μπορέσει να παρακολουθήσει το σχολείο. «Είναι η πρώτη της χρονιά και πηγαίνει στο λύκειο και μοιάζει με όνειρο», δήλωσε η μητέρα της, Kaitlin Preble. «Δεν είναι σε αναπηρικό καροτσάκι, έχει κοινωνική ζωή και φίλους για πρώτη φορά, και μια ζωή που όλοι οι νέοι πρέπει να έχουν».
Σε υψηλές δόσεις, όμως, η μεθοτρεξάτη μπορεί επίσης να τερματίσει μια εγκυμοσύνη.
Το φάρμακο δεν χρησιμοποιείται στις περισσότερες αμβλώσεις, ωστόσο, όταν συμβαίνει αυτό, συχνά χορηγείται ως ένεση για τη θεραπεία μιας εξωμήτριας κύησης – το είδος της μη βιώσιμης εγκυμοσύνης, που συμβαίνει όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται εκτός της μήτρας, η οποία δεν μπορεί ποτέ να οδηγήσει σε κανονική εγκυμοσύνη και συχνά έχει μοιραίες συνέπειες για τις έγκυες γυναίκες.
Για το λόγο αυτό, αρκετές απαγορεύσεις των αμβλώσεων σε πολιτείες των ΗΠΑ αναφέρουν ονομαστικά τη μεθοτρεξάτη.
Όταν το φαρμακείο αρνήθηκε να εκτελέσει τη συνταγή της Έμα Τόμσον, αυτός ήταν ο λόγος: αρνήθηκαν να δώσουν το φάρμακο σε οποιαδήποτε γυναίκα ασθενή σε «αναπαραγωγική ηλικία».
Η Τόμσον δεν είναι η μόνη. Αντιμετωπίζοντας πολιτικά υποκινούμενες αρνήσεις από δεξιούς ή θρησκευτικούς παρόχους υγειονομικής περίθαλψης – και προσοχή και σύγχυση από άλλους, οι οποίοι μπορεί να αρνηθούν να συνταγογραφήσουν ή να χορηγήσουν απαραίτητα φάρμακα, από φόβο μήπως διωχθούν ή μηνυθούν βάσει των απαγορεύσεων των αμβλώσεων – οι Αμερικανίδες, που ζουν σε πολιτείες κατά της άμβλωσης, βρέθηκαν ξαφνικά να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα φαρμάκων.
Φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αμβλώσεις, ή που ενδεχομένως να προκαλέσουν εμβρυϊκές ανωμαλίες, χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των πάντων, από χρόνιο πόνο έως λύκο, έλκος και ακμή.
Πρόκειται για φάρμακα που συνταγογραφούνταν σε αυτούς τους ασθενείς και φάρμακα που μπορούσαν να λάβουν με σχετική ευκολία πριν από την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου των ΗΠΑ να σταματήσει να προστατεύει το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Μάλιστα, πρόκειται για φάρμακα που θα μπορούσαν να πάρουν ακόμα, αν ήταν… άνδρες!
Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι γυναίκες αυτές χρειάστηκε να αλλάξουν την πορεία της ιατρικής τους θεραπείας ή να περάσουν από επαχθείς διαδικασίες, για να βρουν νέους γιατρούς που θα τους γράψουν αυτές τις συνταγές, φαρμακοποιούς ή φάρμακα.
Πολλές γυναίκες και τρανς άτομα έπρεπε εδώ και καιρό να κάνουν τεστ εγκυμοσύνης προτού τους επιτραπεί η πρόσβαση σε ορισμένα φάρμακα, για να αποδείξουν ότι δεν υπάρχει έμβρυο που θα μπορούσε το φάρμακο να βλάψει ή να θέσει σε κίνδυνο, προκειμένου να τους δοθεί τελικά το φάρμακο που χρειάζονται για να γίνουν καλά.
Άλλοι διαπιστώνουν τώρα ότι οι φοβισμένοι ή αντίθετοι με την επιλογή γιατροί απαιτούν από τις ασθενείς να… στειρωθούν, προτού συνεχίσουν τις θεραπείες που τους επιτρέπουν να ζουν μια φυσιολογική, παραγωγική και σχετικά ανώδυνη ζωή.
Αυτή είναι η νέα κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στην Αμερική, σημειώνει το άρθρο του Guardian, όπου οι μισογυνιστικοί νόμοι που απαγορεύουν τις αμβλώσεις έχουν εγκαινιάσει μια εποχή ιατρικής περίθαλψης με διαχωρισμό των φύλων, για όλα τα είδη παθήσεων και καταστάσεων.
Στις πολιτείες όπου απαγορεύονται οι αμβλώσεις, υπάρχουν πλέον de facto δύο πρότυπα ιατρικής περίθαλψης: αυτό που δικαιούνται οι άνδρες και το κατώτερο με το οποίο πρέπει να συμβιβαστούν οι γυναίκες.
Η Τόμσον ήταν σχετικά τυχερή. Είχε ένα γιατρό και μια μητέρα που την υποστήριζαν και οι δύο και είχαν επίγνωση της αδικίας της κατάστασής της.
Η Deborah Power, η ρευματολόγος της Έμα, που συνταγογράφησε τη μεθοτρεξάτη, εξοργίστηκε τόσο πολύ όταν έμαθε ότι η συνταγή είχε απορριφθεί, ώστε εξέφρασε την απογοήτευσή της στο Twitter γι’ αυτό που γινόταν στην ασθενή της.
«Καλώς ήρθατε στην ΑΖ» (σ.σ. Αριζόνα), έγραψε η δρ Power. «Σήμερα ένας φαρμακοποιός αρνήθηκε την αναπλήρωση της MTX για την έφηβη ασθενή μου. Η χορήγηση MTX της αρνήθηκε καθαρά επειδή είναι γυναίκα, μόλις έφηβη». Η ανάρτηση έγινε viral.
Εν τω μεταξύ, η μητέρα της Έμα, Preble, πήγε στο φαρμακείο «και έκανε μεγάλη φασαρία». Τελικά, έμαθε ότι οι φαρμακοποιοί που αρνήθηκαν τη συνταγή της κόρης της είχαν ψάξει την ηλικία και το φύλο της ασθενούς, αλλά όχι το ιατρικό της ιστορικό.
«Σε όλη μου τη ζωή μπαινόβγαινα στο νοσοκομείο», δήλωσε η Τόμσον σε τοπικό ειδησεογραφικό σταθμό. «Ποτέ δεν μπόρεσα να μείνω στο σχολείο μέχρι τον περασμένο χρόνο, ποτέ δεν μπόρεσα να κάνω ποδήλατο ή να ανέβω στο μονόζυγο όπως τα άλλα παιδιά».
«Δεν είναι σωστό. Προσπαθούν να αναγκάσουν κάθε κορίτσι που παίρνει αυτό το φάρμακο να κάνει τεστ εγκυμοσύνης όταν παίρνει το φάρμακό του και νιώθω ότι είναι πραγματικά άδικο», δήλωσε το κορίτσι.
Τελικά, η Έμα Τόμσον μπόρεσε να πάρει τα φάρμακά της και ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να συνεχίσει να τα παίρνει – για να κρατήσει τον πόνο της ελεγχόμενο, να παραμείνει στο σχολείο και να ζήσει τη ζωή που της αξίζει.
Άλλοι ασθενείς δεν ήταν τόσο τυχεροί και άλλοι γιατροί δεν ήταν τόσο καλοί συνήγοροι των ασθενών τους. Στο Τενεσί, η Μπέκι Χάμπαρντ, μια 46χρονη, της οποίας η ρευματοειδής αρθρίτιδα έγινε τόσο εξουθενωτική, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη δουλειά της ως νοσηλεύτρια, ενημερώθηκε από τον ίδιο τον επί χρόνια ρευματολόγο της ότι θα έπρεπε είτε να κάνει αντισύλληψη, είτε να στειρωθεί αν ήθελε να συνεχίσει να παίρνει τα φάρμακά της.
Αν αρνούνταν, δεν θα έπαιρνε τη συνταγή. «Είναι πολύ απογοητευτικό», δήλωσε η Χάμπαρντ στην εφημερίδα Washington Post. «Αν δεν μπορείς να πάρεις το φάρμακο που θα σε βγάλει από τις εξάρσεις της ασθένειας, πρέπει απλώς να ζήσεις με τον πόνο».
Η λογική του μισογυνισμού συχνά υπαγορεύει στις γυναίκες να θυσιάζουν τις δικές τους ανάγκες και την ευημερία τους για την άνεση των άλλων. Είτε ως στοργικές σύζυγοι, είτε ως πάντα διαθέσιμες μητέρες, είτε ως αυτο-εξευτελιζόμενες εργάτριες, είτε ως διακοσμητικά σεξουαλικά αντικείμενα, η σεξιστική κουλτούρα απαιτεί συχνά να παραμεριστούν οι φιλοδοξίες, οι ανέσεις, οι επιθυμίες και, ναι, η υγεία των γυναικών, ώστε να είναι πιο κατάλληλες για να υπηρετήσουν και να υποστηρίξουν τους γύρω τους.
Το κίνημα κατά της άμβλωσης βασιζόταν πάντα σε αυτή τη λογική, επεκτείνοντας την υποχρέωση των γυναικών να θυσιάζονται για τους άλλους ανθρώπους, ή τους… μελλοντικούς ανθρώπους, όπως τα έμβρυα, τα συμφέροντα των οποίων φαίνεται να υποκαθιστούν τις όποιες αξιώσεις μπορεί να έχει η έγκυος γυναίκα για το δικό της μέλλον, τις φιλοδοξίες ή το σώμα της.
Η άρνηση στις γυναίκες να λαμβάνουν φάρμακα που θα μπορούσαν να βλάψουν μια εγκυμοσύνη, ακόμη και όταν δεν υπάρχει εγκυμοσύνη, απλώς πηγαίνει την ίδια λογική ακόμη πιο μακριά.
Το ονομαστικό όφελος για τους άλλους διαγράφεται – δεν υπάρχει καν το πρόσχημα ενός άλλου προσώπου, τα συμφέροντα του οποίου μπορούν να δικαιολογήσουν την εντολή να υποφέρουν οι γυναίκες.
Η μόνη αρχή που απομένει είναι να κάνουμε τις γυναίκες να υποφέρουν. Αν η περίπτωση της Έμα Τόμσον είναι ενδεικτική, τότε απλά η αρχή αυτή επεκτείνεται και στα κορίτσια…
