ORHAN UYARPost-modern düşünceye göre bugüne dair bir şeyin varlığından bahsediliyorsa, öncesi olmaksızın; o şey yalnızc...
ORHAN UYAR
Post-modern düşünceye göre bugüne dair bir şeyin varlığından bahsediliyorsa, öncesi olmaksızın; o şey yalnızca bugün ve bu şekilde varolmuş gibi bahsedilir. Geçmişle bağları kopuk olarak bugüne dair bir şeye dönüşür. Bu durum, tanımlamayı bir gereklilik olarak zorunlu kılar ve bağlayıcı rolü üzerine alır.
Ketebe Yayınları’ndan çıkan Şiirin Sesi/Sesin Şiiri kitabı, bir fikir etrafında 20 adet yazarın metinlerini bir araya getiren hacimli bir eser. Günümüzde şiirin daha iyi anlaşılması için görmezden gelinemeyecek katkıları olacak bir çalışma.
Şiiri, yapıtaşlarıyla ele almak, bir anlamda onu yapıbozuma uğratıp kılcal damarlarına inmek; onu, bir anlamda yeniden tanımlamayı da beraberinde getiriyor. Daha iyi anlamak adına gerçekleşen bir eylem, geçmişle bağlarını koparıp yeni bir tanımlama yapmayı zorunlu kılıyor. Peki bu şiir adına bir sorun mu yaratıyor ya da böyle olmasının ne anlamı olabilir?
Kültürel bir durumu ele almanın anlamı, şüphesiz o günün şartlarını daha iyi anlama ihtiyacının bir yansıması. Şiirin sesinin ve sesin şiirinin ne olduğunu anlama çabasıyla ilkel insanın söz gelimi bir kaşığı anlamlandırmaya çalışması arasında çok fark yok.
Bununla birlikte şiirde sesi düşünürken şiirde imajı düşünmemenin bile bir tercih olarak tekilleştiği günümüz kültür dünyasıyla ilgili çok kapsayıcı bir analizde bulunuyor kendileri de şair olan Şiirin Sesi/Sesin Şiiri kitabının hazırlayanları Marjorie Perloff ve Craig Dworkin.
Kitaptaki tartışmaların Batı şiiri ve düşünce dünyası etrafında dönmesinden yola çıkarak, şiirin sesle olan ilişkisi bağlamında pergelin sivri noktasını Batı klasik müziği olarak almamızda kitabın yazarları da bir sorun görmemiş. Batı müzik tarihine bakıldığında şiir için konuştuğumuz şiir>müzik ilişkisinin müziği konuştuğumuzda da müzik>şiir şeklinde gerçekleştiğini söylemek çok mümkün.
Ortaçağ Klasik Batı müziğinin sesle başlayan yolculuğunun Barok müziğe yaklaştıkça org gibi diğer “ses” enstrumanlarını bünyesine kattığını biliyoruz. İlerleyen yüzyıllarda kurgusal melodinin en ustalıklı dönemlerinin yaşanması ve 1900’lü yılların başıyla birlikte bugün artık kanonlaşan “John Cage” kırılmasının neden olduğu sesin, müziğin kurgusal melodik yapısını sorguladığı gerçeğini hatırlamak gerekir. Bu yıkımın gerçekleşmesiyle hayat bulan sahne, performans ve enstelasyon sanatı gibi akrabalıkları bugünün şiirinin çok uzak olmayan kuzenleri olduğunu görmek, sanırım bu kitabın bize katmayı arzuladığı temel bilgiler arasında yer alıyor.
