بنا بر آمار اتاق بازرگانی ایران، میزان صادرات نفت ایران به چین در ۷ ماه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۱۱ میلیون دلار بوده است. آن هم در حالی که چین تا پیش از این یکی از اصلی‌ترین مشتریان نفت ایران بوده است.
به نظر می‌رسد چینی‌ها در این هفت ماه نفت خود را از مجرای دیگر تامین کرده‌اند. زیرا درست در زمانی که میزان صادرات نفت ایران به چین به ۱۱ میلیون دلار رسیده، عربستان ۲۳ میلیارد دلار نفت به چین فروخته. دو هزار برابر ایران!
تجارت نفتی با چین متوقف شد؟
رضی حاجی آقامیری، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در همین باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: اتفاقی که رخ داده بسیار غیرمنتظرانه بوده و تنها فرضیه‌ای که می‌توان برای آن متصور شد، عدم تمایل چینی‌ها برای خرید نفت ایران است.
رضی میری ادامه می‌دهد: به هرحال چنین اتفاقاتی قطعا پشتوانه سیاسی دارند. احتمالا دلیل عدم تمایل چینی‌ها، سیاست‌های بین‌المللی علیه ایران است. چین قبلا هم نشان داده که می‌تواند از تحریم‌ها تبعیت کند.
البته چین تنها کشور دوستی نیست که به ناگهان سیاست‌های خود را تغیییر می‌دهد. روسیه هم همین چند وقت پیش برای تحویل واکسن‌های کرونا به ایران کارشکنی کرد و با توجه به روابط ایران و روسیه این عمل هم عملی غافلگیرانه بود.
عربستان، بازار را می‌گیرد
رویترز در پایان ماه آگوست گزارش داده بود که عربستان در چند ماه اخیر، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت به چین بوده است. بر اساس آمار اداره گمرک چین، صادرات نفت عربستان به چین در این ماه، نسبت به سال گذشته ۵۳ درصد افزایش داشته است.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران توضیح می‌دهد: سیاست‌های اقتصادی مبتنی بر روابط استراتژیک است و چینی‌ها هم از این قانون مستثنی نیستند. به همین دلیل هم نباید به یک کشور وابسته باشیم.
رضی میری اظهار می‌کند: کاهش صادرات ما با وجود امضای قرارداد ۲۵ ساله بسیار دور از انتظار بود. وقتی چنین قرارداد طولانی و استراتژیکی امضا می‌شود، معمولا سیاست‌های عمومی هم در آن لحاظ می‌شوند.
رضی میری می‌گوید: متاسفانه، محتویات قرارداد ۲۵ ساله هنوز هم منتشر نشده است. نمی‌توانیم بگوییم چینی‌ها کارشکنی کرده‌اند یا نه زیرا ما هنوز هم از مفاد قرارداد ۲۵ ساله اطلاعی نداریم.
حالا باید صبر کرد و دید کاهش خرید چینی‌ها از ایران صرفا اتفاقی مقطعی بوده یا این تصمیم نشان از موضع‌گیری خاصی داشته است.
براساس آمار رویترز از گمرگ چین، چین ماهانه ۴۱ میلیون بشکه نفت وارد می‌کند اما کل صادرات نفت ایران به چین در این هفت ماه، به یک میلیون بشکه هم نمی‌رسد.