هادی سروش
به نام خدا
️معروف است اگر کسی ادعایی کند که فراتر از حد توانش باشد درباره او میگویند : “بزرگتر از دهانش حرف میزند!” ، و یا اگر سخنی که میگوید با سراسر زندگی و سرتا پای شخصیتش هم خوانی ندارد ، به او میگویند : “به شما نیامده که چنین بگویی!”
امام علی (ع) درپاسخ به نامه معاویه که در آن ادعای حق طلبی و دفاع از دین و مردم مینمود ، نوشت :
《ای معاویه! تو را نمی آید برای مردم ادعای حق خواهی کنی ، خوب و بدشان را معرفی کنی ! و سیاست و مدیریت را نشان شان دهی! ؛ – و ما أنت و الفاضل و المفضول، و السائس و المسوس؟! 》(نهج البلاغه نامه ۲۸)
علامه جعفری (ره) در شرح این عبارت مینویسد:
“معاویه برو به دنبال خودکامگی و خودمحوری ها و سلطه جویی ها و فرصت طلبی ها و حیله گری ها و مکایدهای خود…آن حرف ها با تو نسبتی ندارد!”
️این جمله امام علی (ع) ابدی است. گرچه “مقصد” نامه امام (ع) ؛ معاویه است ، اما “مقصود” آن ؛ همیشگی و در همه جا و همه اعصار قابل تمسک است .
غرض از “مقصود” ؛ آن فرهنگ استواری است که میتوانیم از نهج البلاغه استفاده کرده به عنوان یک “اصل” استفاده کنیم و بدون خدای نخواسته “مشابه سازی” در تاریخ داشته باشیم.
طبق این توضیح ؛ هر شخص معلوم الحالی که دارای چنان زندگی مرفه ای است که فرزند یا نوه اش باید آن ور آب بدنیا آید ؛ حرف از “پایین شهر” زدن ، به دهانش نمی آید!
همانطوریکه کسی که دارای مدرک قلابی و رانتی است! نمیتواند درباره دانش و سواد دیگری اظهار فضل نماید.
ونیز فردی که دست در بیت المال دارد! نمیتواند ادعای مبارزه با فساد کند.
ویا کسی که افکار عمومی دررابطه او و مسئولیت های مهم گذشته او سوال پشت سوال کرده و جواب نگرفته ! حق ندارد از عدم پاسخگویی رقیب سخنی داشته باشد.
و یا آنکه حالش حکایت از قدرت طلبی و توسعه منمیت دارد ! نمیتواند درس اخلاق با ادبیات حق بجانب دهد که این مسئولیت را من بالاجبار پذیرفتم.
️امیدوارم بگونه ای زندگی نکنیم که اگر حرفی زدیم ؛ افکار عمومی به ما بگوید : “این حرف ها به شما نمی آید!”
