Qırım sakinleri, Rusiye ve Ukraina arasında yaqın arada ola bilecek cenk mevzusını muzakere etip başladılar. Ve bunıñ sebebi bar, çünki Qırım paytahtında Rusiye arbiy tehnikasınıñ avuşması içün tıqanıqlıq bar, «Tavrida» yolunda ise kilometrlik sıralarnen Rusiye arbiyleri avuşa.
Bu yerde de vaziyet ne qadar ciddiy olğanını añlamaq içün talilci olmaq bile kerek degil. Doğrusını aytqanda, kendimde de qaranlıq tüşünceler bar. Bu tek Qırım ve Ukraina sıñırında Rusiye arbiyleriniñ artması aqqındaki bir çoq haberden soñ degil. Bir kün Aqmescitte Svoboda tarafqa keteken yol boyunca yarım saatqa tıqanıqlıqqa oğradım. Marşrutkada oturğanda, kene arbiler sütüni kete edi. Bu da meni çoq qorqutmadı, çünki Qırımda böyle şeylerge endi alıştıq. Amma biz yañı tehnika, yañı urbada askerleni körmege alıştıq. Bu sefer ise uruşlarnı körgen tehnika edi, askerler ise cenklerde iştirak etkenlerge oşay edi. Añlaşıla ki, bular qomşu Rusiyeden arbiy quvetlerdir. Mına bütün bular ise yaqınlaşqan felâket olacağı ile bağlı qaranlıq tüşüncelerni tasdıqlay.
İçtimaiy ağlarda Qırım sakinleri bomba sığınaqlarınıñ bar olması aqqında mevzunı kötere, amma muzakere vaqtında olarnıñ episi ticariy strukturalarğa ofis ya da anbarlar kibi satılğan. Qısqası, sirena sesini eşitp, Qırım sakinleri yalıñız başlarını ellerinen örtecek ve bomba ya da raketa olarnıñ evine barıp tüşmesin dep Allahqa duva ete bilecek.
Ne içün Rusiye Ukraina sıñırı yanında ordusını toplay? Kremlniñ propagandist haber vastalarınıñ bildirgen resmiy sebep – Ukraina Silâlı quvetleriniñ «DNR» ve «LNR» tarafından zapt etilgen ukrain topraqlarını azat etmek maqsadınen faal arektelerine yol bermemektir. Biz ise bilemiz ki, bugünki Kreml rejimi ögündeki ilk vazife akimiyetni saqlap qalmaqtır. Cenk ve arbiy vaziyetniñ tayin etilmesi – avtoritar ükmüniñ pekitilmesidir. Arbiy çatışma olğan taqdirde (ümüt etem ki, böyle bir şey olmaz) Kreml Ukraina ile tış cenkten ğayrı, daa Rusiye ve işğal etilgen Qırımda başqa fikirde olğanlarnı yoq etmege tırışacaq.
Qırım işğaliniñ yedi yılı içinde mında Rusiye akimiyetiniñ siñirine tiygen küçler peyda oldı. Bu küçlerniñ temsilcileri Qırımda tesirini arttırğanından ğayrı, faal tarzda halqara meydanlardı çıqışlarda bulunıp, yarımada sakinleriniñ aqları ve serbestligi bozulğanı aqqında aytıp bereler. Amma bugünde Rusiye quvetçileri bir-de-bir qaideler uymalılar. Cenk ise quvetçilerniñ qollarını yiberecek ve olar cenk zamanına köre, temizlevni başlaycaq.
Ukraina ile cenk Rusiye içün elverişsizdir ve bu sadece büyük zararlar içün degil, amma daa strategiya olmaması içün. Çünki Kremlniñ Donbasnıñ kelecegi ile bağlı kerçek qararları yoq. Amma cenk akimiyet fırqasınıñ reytinlerinden deşetke kelgen Putin rejimi içün elverişlidir. Şimdi Devlet dumasında Kreml çoqluqtır. Sentâbr ayında neticeleri belli olmağan saylavlarnı nege keçirmek? Böyle ise cenk vaziyeti, saylavlar yoq!
Ükümni saqlap qalmaq içün bu rejim tecrit olunmaq azır. Rusiyeni dünya internentinden ve SWIFT sistemasından kesmek içün işler yapıla. Kremlniñ şiari ise «ne olsa ükümni saqlap qalmaq». Rusiyeniñ qomşusı Qıtay bu yoldan endi keçti. Bu sene Rusiye ve Qıtay arasında yañı arbiy alyansnıñ teşkil etilmesi aqqında laflar da tasadüfen degil.
Bugün qomşum, tüşünde bir qaç kere Aqmescit bombalanğanını körgenini ayttı. Bellesem, böyle tüşlerni ondan ğayrı digerleri de köre. «Qırımbizimkidirler» kökten taşlarmı istey edi? Bunıñ yerine ise bombalar tüşe bile...
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
