Երևանի պետական համալսարանի Երկրաբանության ֆակուլտետի դեկան, երկրաբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Մարատ Գրիգորյանը պնդում է, որ Հայաստանում նավթագազատար շերտեր հայտնաբերելու համար բավական լուրջ ուսումնասիրություններ արվել են, սակայն արդյունքը հուսադրող չէ:
Tert.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով տեղեկությանը, որ «Տաշիր Գրուպ» ձեռնարկության սեփականատեր, գործարար Սամվել Կարապետյանը մտադիր է Հայաստանի Հանրապետության 2-րդ պայմանական բլոկում ևս նավթ և գազ որոնել՝ Գրիգորյանը նշեց, թե ինչպես ինքը, այնպես էլ երկրաբանական բնագավառի մասնագետները տեղեկություն չունեն, որ որևէ ընկերության կողմից նախատեսվում է որոշակի մասշտաբի որոնողական աշխատանքներ կատարել և նավթագազաբեր կառույցներ հայտնաբերել:
«Չգիտեմ ում կողմից կամ ինչ է նախատեսվել՝ ուսումնասիրություններ ՀՀ-ի տարածքում, հատկապես Կոտայքի, Արմավիրի տարածքում հանքավայրեր որոնելու, հետախուզելու համար, բայց կարող եմ ասել, որ մինչ օրս բավական մեծ ծավալի աշխատանքներ կատարվել են Արմավիրի, Արարատի, նաև վերջին ժամանակներում Կոտայքի մարզի տարածքներում նավթագազատար շերտեր հայտնաբերելու ուղղությամբ: Դեռ 90-ականների վերջերին խորը հորատանցք եղավ Գեղարդի տարածքում, բայց այդ որոնումներն այսօրվա դրությամբ չեն տվել այն արդյունքները, որոնք կարող են հավատ ներշնչել, որ այս տարածքներում մենք ունենք նավթի, գազի արդյունաբերական կուտակումներ: Տվյալ ընկերությունը պետք է մասնագետների հետ խորհրդակցի, դրանք հսկայական ներդրումներ են, քիչ չեն: Այնպես որ հստակ ասել՝ ինչ նախադրյալից ելնելով են նորից սկսում՝ ոչինչ չեմ կարող ասել»,-ասաց նա:
Մասնագետը նշեց, որ իհարկե գազի և նավթի երևակումներ եղել են: «Առանձին տարածքներից որոշակի ճնշման գազի քանակ է դուրս եկել, որոշ հորատանցքերից նաև նավթի նմուշներ են վերցվել որոշ խորություններից, բայց հետագայում ոչ մեկը չի հստատվել որպես արդյունաբերական հանքավայր, և աշխատանքներն այդպես էլ ավարտվել են»,-ասաց նա:
Գրիգորյանը, ով մասնակցել է այդ աշխատանքներին, նշեց, թե խորհրդային տարիներին Հայաստանի տարածքում նավթագազաբեր շերտերի որոնողական աշխատանքներ իրականացնող հորատման արշավախումբ կար, դրանից հետո նոր թափով շարունակվել են աշխատանքները նույնիսկ նոր տեխնոլոգիաներով:
«Առանձին հորատման անցքեր բացվեցին, մեծ ճնշման գազի երևակումներ եղան, առանձին կառույցներ առանձնացվեցին հորատման համար՝ հատկապես Մխչյանի ճեղքվածում հորատում կատարվեց 3,5 կմ խորության վրա, բայց արդյունքները դրական չէին, և աշխատանքները դադարեցվեցին: Դրանից հետո ամերիկյան, կանադական ընկերությունները աշխատանքներ սկսեցին, որոնք նույնպես դադարեցվեցին: Մերձսևանյան շրջանում ևս տեղեկություն եղավ, որ ցանկանում են սկսել, բայց դա էլ չհաստատվեց»,-ասաց նա:
Մարատ Գրիգորյանը շեշտեց, որ իհարկե ՀՀ-ի տարածքում նավթի և գազի հայտնաբերման գաղափարը չի մերժվել ամբողջությամբ: «Ինչ-որ տեղ որոշ մասնագետներ հավատ են ներշնչում, որ եթե ուսումնասիրություններ կատարեն նորագույն մեթոդներով, գուցե արդյունքների հասնեն, բայց դրանք բոլորը ենթադրություններ են։ Կրկնում եմ՝ այսօր եղած փաստերը չեն հիմնավորում դրանց հեռանկարային լինելը»,-ասաց նա:
Իսկ թե ինչպես է որ հարևան երկրներում այն առկա է, իսկ ՀՀ-ում չեք հիմնավորում հարցին, Մարատ Գրիգորյանը պատասխանեց, թե հիմնավորում է՝ հաշվի առնելով ՀՀ-ի երկրաբանական տեսքը: «ՀՀ-ի երկրաբանական կառուցվածքը բավական լավ է ուսումնասիրվել մասնագետների կողմից և նախադրյալներ, որոնք կարող են ինչ-որ տեղ հույս հավատ ներշնչել, չկան»,-ասաց նա:
Նշենք, որ 2-րդ պայմանական տարածքը ներառում է հանրապետության կենտրոնական հատվածը՝ Երևան քաղաքը, Արմավիրի, Արագածոտնի մարզերն ամբողջությամբ, Արարատի, Կոտայքի և Շիրակի մարզերի տարածքները մասնակի: Ընդհանուր մակերեսը կազմում է շուրջ 7250 քառ. կմ: Տարածքի մի հատվածը եզրագծվում է հայ-թուրքական սահմանով:
Կարապետյանների «Հայկական նավթի և գազի ընկերություն» ՍՊԸ-ն, հիշեցնենք, երկրաբանաորոնողական աշխատանքներ իրականացնելու հայտ էր ներկայացրել 1-ին և 3-րդ ենթաբլոկների համար, այժմ նաև՝ 2-րդ բլոկի համար: Աշխատանքներն իրականացվելու են 2018-2023թթ.:
