Dört farklı imparatorluğa başkentlik yapan İstanbul’un, üstü olduğu gibi altından da tarih fışkırıyor. Binlerce yıllık kalıntılara şehrin hemen yer yerinde rastlamak mümkün. Kazlıçeşme Sanat Merkezi’nin altı da bu zenginlikten nasibini alan yerlerden. Asırlar boyu keşfedilmeyi bekleyen mozik ve lahitler, tarihi başkanlık binasının restorasyon sürecinde ortaya çıkmaya başladı. Bir kısmı binanın içinde sergilenen mozaiklerin, yapının dışında kalan kısmındakiler de bakımları yapılıp serilmeye başladı.
Zeytinburnu Kazlıçeşme Sanat Merkezi’nin, 2015 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında, zeminin bir buçuk metre altında keşfedilen Geç Roma – Erken Bizans dönemi mozaikleri, binanın içinde yer alan cam tabanla koruma altına alınarak 2018 yılından beri sergileniyor. Binanın dışında devam eden çalışmalar sırasında bulunan mozaikler öncelikle yerinden sökülüp bakımları yapıldı, geçen hafta da numaralandırılmış olarak serilmeye başlandı. Titiz bir çalışmayla yerlerine konan mozaikleri hem dış etkenlerden koruyacak hem de rahatça gezilip görülebilmelerini sağlayacak Zeytinburnu Belediyesi tarafından yapımına başlanan Mozaik Müzesi’nin çalışmaları ise önümüzdeki günlerde tamamlanması bekleniyor.
Tamamlandığında İstanbul sur dışında bulunan en eski mozaiklere ev sahipliği yapacak olan müze, M.S. 5. yüzyıl dönemi mimari tarihine ışık tutacak. İstanbul’un tarihine de yeni bir katkı sağlayacak olan mozaikler, uzun yıllar belediye binası olarak kullanılan Kazlıçeşme Sanat Merkezi’nin otopark kısmının yaklaşık bir buçuk metre altında bulunmuştu. Bu çalışmalar sırasında iç kısımda yer alan mozaiklerin geometrik desenlerinden, mozaiğin bina dışında da devam ettiği düşünüldü. İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde bu alanda deneme kazıları yapıldı. 2019 Haziran ayında deneme kazısında yeni mozaikler bulundu ve kazı işlemleri yapıldı. Restorasyon ve konservasyon çalışmaları biten alanda mozaiklerin serimi gerçekleşiyor. İç kısımla beraber toplamda yaklaşık 186 metrekarelik bir mozaik dokusu, sur dışında bulunan en büyük doku olarak kabul ediliyor.
Zeytinburnu Mozaik Müzesi açıldığında, çalışmalar esnasında bulunan mermer lahit ve iki adet sandık tipi mezar da görülebilecek. Mermer lahitte bulunan biri erkek diğeri kadın bireylerin kemikleri incelenmek üzere TÜBİTAK’a gönderildi. DNA testleri içinse Orta Doğu Teknik Üniversitesine gönderilecek. Bu sayede lahitte yer alan ve altın sırmalı, mor bir kadife üzerinde bulunan kemiklerin bilgisi, bireylerin akrabalık ilişkisi, hastalıkları, tam dönemleri ve yaşları gibi detaylara da ulaşılacak. Arkeoloji uzmanlarının verdiği bilgiye göre kadın bireyin 30 ila 40 yaş arasında, erkeğin ise 50 ila 60 yaş arasında olduğu tahmin ediliyor.
