Një komision ndërparlamentar mes BE-së dhe Kosovës i ka bërë thirrje të martën Këshillit të BE-së t’i japë mandat Komisionit Evropian për ta shqyrtuar aplikimin e Kosovës për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE).
Komisioni, i cili vepron në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit mes Kosovës dhe BE-së, gjithashtu u ka kërkuar pesë vendeve anëtare të bllokut që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës, ta bëjnë “sa më parë” një gjë të tillë.
“Mbështesim aplikimin e Kosovës për anëtarësim në BE, përsërisim se shtetet e ardhshme anëtare duhet të vlerësohen në bazë të meritave individuale”, thuhet në rekomandimin e përbashkët të komisionit.
Kosova ka aplikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian, më 15 dhjetor të vitit 2022.
Prej atëherë, presidenca e Këshillit të BE-së është ndarë mes pesë shteteve anëtare: Çekisë, Suedisë, Spanjës, Belgjikës dhe Hungarisë. E para e ka pranuar aplikimin, por asnjë tjetër nuk e ka shqyrtuar atë.
Këshilli, përkatësisht përfaqësuesit e 27 shteteve anëtare vendosin se kur aplikacioni i dërgohet Komisionit Evropian, i cili ftohet të përgatisë një opinion për meritat e vendit aplikues për të marrë statusin e vendit kandidat dhe për të hapur negociatat e anëtarësimit.
Kosova është vendi i vetëm në Ballkan që ende nuk e ka statusin e vendit kandidat.
Në rekomandimet që janë miratuar përshëndetet përkushtimi i Kosovës për anëtarësim në BE, që është synim me mbështetje të fuqishme nga qytetarët.
“Shprehim bindjen e thellë se procesi i integrimit në BE sjell një fuqi domethënëse transformuese dhe konsolidim demokratik, integritetit institucional dhe kohezionin socio-ekonomikë”, thuhet në rekomandimet.
Temë kryesore e diskutimeve ishin përparimi i Kosovës në reformat e lidhura me BE-në, sundimi i ligjit dhe të drejtat e pakicave në Kosovë, dialogu me Serbinë, bashkëpunimi rajonal dhe anëtarësimi i Kosovës në organizatat ndërkombëtare.
Ndërkohë, komisioni gjithashtu theksoi se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë duhet të përmbyllet me njohje të ndërsjellët mes dy vendeve fqinje. Këto kërkesa u miratuan nga delegacioni i përbashkët në takimin e parë të zhvilluar në Bruksel të martën.
Takimi u bashkëkryesua nga shefi i delegacionit të Parlamentit Evropian, Davor Ivo Stier, dhe nga Mimoza Kusarit, shefja e delegacionit të Kuvendit të Kosovës.
Në këto rekomandime vlerësohet edhe vendimi i Kosovës për ta hequr kufizimet për importin e mallrave nga Serbia dhe heqja e njëanshme e vizave për shtetasit e Bosnje e Hercegovinës si kontribut për bashkëpunimin rajonal.
Po ashtu, është përshëndetur edhe përparimi i Kosovës në përmbushjen e kritereve për përfitime nga Plani i Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor.
Ky komision i ka dënuar sulmet në veri të Kosovës, ai atë në Banjskë në vjeshtën e vitit 2023, ashtu edhe sulmin e fundit në kanalin Ibër-Lepencit, si dhe ka kërkuar që kryesit e këtyre sulmeve sa më parë të nxirren para drejtësisë.
Komisioni ka shprehur keqardhje për vazhdimin e masave që BE ka në fuqi ndaj Kosovës dhe ka bërë ftesë që ato të hiqen “menjëherë”.
