د ملګرو ملتونو د ابادۍ چارو صندوق یا اداره (یو اېن اېف پي) هر کال د جولای پر ۱۱مه د ابادۍ نړیواله ورځ لمانځي چې موخه یې د نفوس د زیاتوالي منفي اثراتو په اړه اګهي او د ښځو ځواکمنول دي چې نړیواله ابادي کنټرول شي.
د پاکستان حکومت په ملتان کې د نرښځیانو لپاره یو ښوونځی پرانيستی دی. روانه اوونۍ د دغه ځانګړي سکول د خلاصولو د اعلان پر وخت د پنجاب د تعلیم وزیر مراد راس د ټولنې ټولو وګړو ته د یو شان تعلیم ورکولو ژمنتيا وښوده. د نرښځیانو ټولنې د دغه سکول پر خلاصېدو خوشحالي څرګنده کړې ده. اې اېف پي خبري اژانس په دې اړه ویډیويي راپور جوړ کړی چې مليحې اميرزاده پښتو کړی دی.
د افغانستان عامې روغتیا وزارت د امریکا د متحده ایالاتو له خوا مرسته شوی کرونا ضد واکسین پیل کړ. د وزارت چارواکي وايي چې د جانسن او جانسن واکسین تطبیق به سر له نن شنبې (د چنګاښ ۱۹مه) څخه په کابل او یو شمېر نورو ولایتونو کې ترسره شي. د عامې روغتیا وزارت مرستیال ویاند میرویس علیزي ازادي راډیو ته وویل، تمه کېږي د دې واکسین راتلونکي محموله د روانې جولای میاشتې تر پایه پورې افغانستان ته راشي. عليزي زیاته کړه: "هغه خلک چې خورا زیانمنونکي وي، د ۵۵ کلونو څخه پورته عمر لرونکي خلک، هغه خلک چې دوامداره... Читать дальше...
د پروان ولایت سیمه ییزو چارواکو تایید کړه چې د دې ولایت د شیخ علي او سرخ پارسا ولسوالیو مرکزونه د وسله والو طالبانو لاس ته لویدلي دي. د پروان والي فضل الدین عیار نن ازادي راډیو ته وویل چې تیره شپه امنیتي ځواکونه او ولسي پاڅونوال د دې ولسوالیو له مرکزونو ووتل او په نورو برخو کې یې ځای پرځای شول. هغه په نښتو کې یوازې د یوه سرتیري د ټپي کیدو خبره کړې او ویلي یې دې چې اوس په سیمه کې وضعیت آرام دی. تردې مخکې د پروان شینواري او سیاه ګرد ولسوالۍ وسله والو طالبانو نیولې وې.
د سومالیا په پلازمېنه موګه دیشو کې نن شنبه (د چنګاښ په ۱۹مه) په یوه ځان وژونکي برید کې لږ تر لږه اته تنه وژل شوي دي. د الشباب سخت دریځي ډلې یې مسولیت اخیستی. د سومالیا د پولیسو یوه ویاند وویل چې په دې چاودنه کې د موګه دیشو د پولیسو کمېشنر فرهان محمود په نښه شوی چې نوموړی ترې ژغورل شوی دی. د الشباب ډله چې له یوې اوږدې مودې راهیسې شخړو ته مخه کړې، هڅه کوي چې په موګه دیشو کې د نړیوالو ملاتړی حکومت نسکور کړي.
چین په افغانستان کې د تاوتریخوالي زیاتوالي ته په پام خپلو وګړو ته خبرداری ورکړی چې هرڅومره ژر چې کولای شي له دې هیواده دې ووځي. د فرانس پرېس خپري اژانس د راپور له مخې د چین د بهرنیو چارو وزارت دغه خبرداری وروسته له هغې چې د خپل هېواد ۲۱۰ وګړي یې له افغانستانه وایستل ورکړی دی. د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې په افغانستان کې دننه یوه پیچلي او امنیتي وضعیت دوی ته اړ کړل چې خپلو وګړو ته له دې هېواده د وتلو دغه خبرداری صادرکړي. دې وزارت دغه راز ویلي چې له افغانستانه د ایستل شوېو ۲۱۰ وګړو د ۲۲ یې د کرونا آزمیښتونه مثبت و. Читать дальше...
ده په افغانستان کې د روانې جګړې پړه پر طالبانو واچوله او ويې ویل چې هغوی د افغانستان لپاره نه، بلکې دې لپاره جنګیږي، چې افغانستان د نورو هېوادونو لاسته واچوي.
د افغانستان جمهور رئیس محمد اشرف غني د شنبې په ورځ (د چنګاښ په ۱۹مه) په خوست ولایت کې یو ولسي غونډې ته په وینا کې وویل، دی په سوله باور لري، خو وسله والو طالبانو لاهم د جګړې لار نیولې او د خبرو مېز ته نه کیني. هغه څه چې طالبانو په تېر کې نه دي منلي او ویلي یې دي خبرو او مذاکراتو ته ژمن دي. ولسمشر غني وویل، چې وسله وال طالبان که سبا خبرو ته کیني، نو نن دې رامخې ته شي او د خبرو له لارې دې اوسنی ستونزې حل کړي: "ستاسې خبره پرځای ده دا چې د سولې خبرو ته سبا کینو ولې نن نه کینو؟ ټول په تېږو یعنې په... Читать дальше...
افغان ولسمشر محمداشرف غني وايي، د سولې لپاره د افغان حکومت هڅې د افغانستان په تېرتاریخ کې ساری نه لري او اوس هم په سوله ټینګار کوي. ده په افغانستان کې د روانې جګړې پړه پر طالبانو واچوله او ويې ویل چې هغوی د افغانستان لپاره نه، بلکې دې لپاره جنګېږي چې افغانستان د نورو هېوادونو لاسونو ته واچوي. افغان ولسمشر یادې څرګندونې د شنبې (د چنګاښ ۱۹مه) په ورځ په خوست کې د قومي مشرانو، مدني فعالانو، ښځو او ځوانانو یوې غونډې ته وکړې. ولسمشر غني په دې ورځ د یو شمېر نورو دولتي چارواکو سره د خوست د نوي هوايي ډګر د پرانیستې لپاره دې ولایت ته تللی وو. Читать дальше...
د کندهار ښار اوومه حوزه د میربازار سیمه چېرې چې د تېرو دوو ورځو راهیسې د افغان ځواکونو او وسله والو طالبانو ترمنځ جګړه روانه ده. د کندهار د امنیه قوماندانۍ ویاند جمال ناصر بارکزي د جګړې په سیمه کې ازادي راډیو ته وویل، د ملکي خلکو د تلفاتو د مخنیوي لپاره د افغان ځواکونو عملیات پېچلي شوي او کافي پرمختګ یې نه دی کړی. ښاغلي بارکزي زیاته کړه: "تاسې دلته په ساحه کې یاست چې وسله وال ترهګر د خلکو په کورونو کې ځای پر ځای شوي، تېره ورځ یې خلک په زوره له خپلو کورونو ایستلي، زموږ امنیتي ځواکونه مقاومت ورسره... Читать дальше...
د پښتونخوا ملي عوامي ګوند مشر محمود خان اڅکزي له طالبانو غوښتي چې د افغانستان په سیاسي نظام کې دې ورګډ شي او په انتخاباتو کې دې برخه واخلي. نوموړي دا څرګندونې د جولای پر نهمه د بلوچستان په موسی خېل سیمه کې د خپل ګوند یوې جلسې ته د وینا پر مهال وکړې. دا جلسه د پښتونخوا ملي عوامي ګوند د پخواني صوبايي مشر عثمان خان کاکړ د مړینې په غبرګون کې جوړه شوې وه چې پکې د یاد ګوند سلګونو پلویانو ګډون وکړ. په دې غونډه کې د عثمان خان کاکړ زوی خوشال خان کاکړ او ترڅنګ یې د ګوند نورو مشرانو هم برخه واخېسته او ویناوې... Читать дальше...
له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو له وتلو سره سم د دې هېواد ډېری ولسوالۍ، په ځانګړي ډول د شمال او شمال ختیځو ولایتونو هغه، د طالبانو لاسته ورغلي دي، له دې ډلې یو هم بدخشان دی. دا ولایت په شااوخوا یوه میاشت کې له ۲۷ ولسوالیو څخه ۲۵ د طالبانو تر ولکې لاندې راغلل. طالبان ونه توانېدل چې په خپلې شپږکلنې واکمنۍ کې بدخشان ونیسي، خو اوس یې په جګړه کې توپیر راغلی دی. په څو وروستیو ورځو کې د دغه ولایت ډېره برخه طالبانو ونیوله چې دغې مسالې یو لړ اندېښنې راوپارولې. ۳۸کلن عبدالحفیظ فروزان چې د دولت عادي... Читать дальше...
د بادغیس والي حسام الدین شمس وایي، وسله والو طالبانو تېره شپه بیا د دې ولایت پر مرکز قلعه نو له څو لورو بریدونه وکړل چې افغان امنیتي ځواکونو بېرته په شا وتمبول. هغه رسنیو ته په یوه پیغام کې وویل چې په دې نښتو کې طالبانو ته درنه مرګ ژوبله اوښتې او د طالبانو یو شمېر مړي د پېښې په ځای کې پاتې دي: "تېره شپه د یوه ساعت په مخه یوه نښته رامنځ ته شوه. دغه حمله هم شنډه شوه او طالبانو بیا هم ماتې وخوړه او تلفات هم ورته ورسېدل." ښاغلي شمس وسله والو طالبانو ته د اوښتې مرګ ژوبلې دقیق شمېر ونه ښود او نه... Читать дальше...
ملګري ملتونه وایي، د اوکراین په ختیځ هغو سیمو کې چې د روسیې ملاتړي بېلتونپال پرې کنټرول لري هره ورځ بندیان شکنجه کېږي او ناوړه چلند ورسره کېږي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د عالي کمېشنرۍ مرستیالې ندي الناشف Nada Al-Nashif پرون جمعه (د چنګاښ په ۱۸مه نېټه) وویل چې په ډونیڅک او د بېلتونپالو تر کنټرول لاندې د نورو سیمو زندانونو کې جدي سرغړونې ترسره کېږي. ناشف په جنیوا کې مېشتې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ته د اوکراین په ختیځ کې د زندانونو، شکنجې او ناوړه چلند او دغه راز په کریمیا کې د بشري... Читать дальше...
نوموړي دا څرګندونې له خپل امريکايي سيال انتوني بلېنکن سره د جولای پر نهمه، د ټيلي فونې خبرو پرمهال کړې دي.
د ولسوالیو او ځینو ولایتونو د امنیتي قرارګاوو له سقوط ورهاخوا چې د افغانستان دفاع وزارت یې تاکتیکي شاتګ بولي د هېواد د مهمو او سترو سوداګریزو بندرونو ته امنیتي ګواښونه او په دې اړه اندېښنې شته. د افغانستان د کورنیو چارو وزارت وایي، د ټولو مهمو سوداګریزو بندرونه امنیت یې خوندي کړی، خو یوازې د کندز ولایت شېرخان بندر د طالبانو تر ګواښ لاندې دی. د دغه وزارت ویاند طارق ارین ازادي راډیو ته وویل: "یوازې شېرخان بندر تر ګواښ لاندې وه، زموږ امنیتي ځواکونه په ټولو سیمو کې حضور لري، طالبانو په ځینو... Читать дальше...
د تهران په شمال کې نن شنبه (د چنګاښ په ۱۹مه نېټه) سهار وختي د یوې قوي چاودنې غږ اورېدل شوی. د ایران دولتي ټلوېزیون وویل، د یوې نامعلومې وسیلې چاودنه په یوه پارک کې شوې او چاته یې زیان نه دی اړولی. تر اوسه نه ده څرګنده چې دا څه ډول چاودنه وه. د تهران مرستیال والي حمید ګودرزي چې د امنیتي چارو مسول دی وویل، په دې اړه څېړنه پیل شوې ده. هغه نیمه رسمي خبري اژانس تسنیم ته ویلي چې چاودنه د ملت پارک دننه شوې ده. هغه د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا دا یوه حمله وه که نه؟ وویل، د چاودنې د ابعادو او... Читать дальше...
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف وایي، د افغانستان جریانات د روسیې متحدو هېوادونو قلمروونو ته د احتمالي سرایت له کبله د اندېښنې وړ دي. لاوروف دغه څرګندونې پرون جمعه (د چنګاښ په ۱۸مه) په مسکو کې د هند د بهرنیو چارو له وزیر اېس جی شنکر سره په یوه خبري غونډه کې وکړې. نوموړي وویل: "طبعاً د افغانستان پیښې موږ ته د اندېښنې وړ ځکه دي چې له هغه ځایه دغه ستونزې زموږ د متحدینو قلمرو ته سرایت ونه کړي. دې ته په پام چې طالبانو له ایران او تاجکستان سره پر بندرونو کنټرول ټینګ کړی او تر هغو چې دغه پېښې... Читать дальше...
د کابل ښار امنیه قوماندانۍ د دې ښار په اتمه ناحیه کې د یوې چاودنې په نتیجه کې د دوو ملکي وګړو د وژل کېدو او څلورو نورو د ټپي کېدو خبر ورکوي. د دې قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز وویل چې دا پېښه د کارته نو په سرتپه کې نن سهار هغه مهال وشوه چې د رهنمایي معاملات په یوه دفتر کې ځای پرځای شوي چاودیدونکي مواد وچول. فرامرز په دې اړه نور جزییات ورنه کړل، خو دومره یې وویل چې په دې اړه څېړنه پیل شوې ده.
په تاجکستان کې د یوې زلزلې له امله چې قدرت یې د ریښتر په کچه ۵،۹ ثبت شوی، پنځه کسان مړه شوي دي. د تاجکستان د بیړنیو حالاتو کمېټې وویل، دغې زلزلې چې مرکز یې د خجند په جنوب ختیځ ۱۵۳ کیلومترۍ کې ۴۰ کیلو متره تر ځمکې لاندې وه، شل کورونه وران کړي دي.
په دې اړه به د اګست په میاشت کې په کابل کې یوه غونډه کېږي چې ورکې به یاد تړون د شپږو میاشتو لپاره وغځول شي.
امریکايي رسنۍ وايي چې په دې هېواد کې د کرونا په نوېو پېښو کې زیاتوالی زیاتره په محلي کچو دی. امریکا د کووېډ-۱۹ د نوېو پېښو په سلو کې شااوخوا ۹۳ یې په هغو سیمو کې دي چېرې چې د عملي شوېو واکسینونو کچه په سلو کې څلوېښت ده. د چارواکو په وینا دا ښيې چې کرونا واکسین د دې نوې ډېلټا بڼې پر وړاندې هم موثر دي. د امریکا نژدې نیمايي وګړي د کرونا پر وړاندې په بشپړه توګه واکسین شوي دي او په سلو کې اویا برخې بیا لږ تر لږه د واکسینونو یوه ستن کړې، خو اوس ویل کېږي چې په دې هېواد کې د واکسینونو کمپاین ورو شوی دی. Читать дальше...
د پاکستان د کورنيو چارو وزير شېخ رشيد احمد د جولای پر شپږمه اعلان کړی و چې د کورونا وايرس د څار او کنټرول ملي ادارې پر سپارښتنه يې په سمدستي توګه د تورخم دروازې تړلو پرېکړه کړې ده، خو په تورخم کې ايسار وګړي وايي چې دا بنديزونه په افغانستان کې خرابېدونکو امنيتي حالاتو ته په کتو لګول شوي دي. نور حال د رويټرز اژانس په ويډيويي راپور کې واورئ چې احمد شاه اعظمي پښتو کړی دی.
د اوکراین دفاع وزارت وایي چې د روسي حکومت اړوند هککرانو د اوکراین د سمندري ځواکونو پر وېب پاڼې برید کړی دی او په تور سمندرګي کې یې د روانو ګډو تمریناتو په اړه ناسم معلومات خپاره کړي دي. د اوکراین دفاع وزارت پرون جمعه (د چنګاښ په ۱۸مه) په یوه بیان کې وویل، د کرملین د پروپاګندې ټول ماشین په دې برید کې شامل دی چې غلط اسناد او جعلي خبرونه یې د روانو سمندري پوځي تمریناتو په اړه خپاره کړي دي. په دې تمریناتو کې دوه دیرش هېوادونو برخه اخیستې ده. د اوکراین دفاع وزارت زیاتوي چې دا ستونزه تر اوسه... Читать дальше...
د امریکا په متحد ایالاتونو کې د هغو کسانو په منځ کې د کرونا مثتبې پيښې زیاتې شوي دي چې تراوسه یې واکسین نه دی کړی. په متحد ایالاتونو کې تېره اوونۍ هره ورځ شااوخوا دیارلس نیم زره کسان په کورونا اخته کېدل، خو نوې مثبتې شمېرې په ۲۴ ساعتونو کې تر شپاړسو زرو اوښتي دي. د دغو مثبتو پېښو نیمایي د ډیلټا ډول دي، دا ډول کرونا ژر خپریږي. په متحد ایالاتونو کې د کرونا مثبتې پېښې په داسې وخت کې زیاتې شوي دي چې په دغه هېواد کې د کرونا د خپرېدو د مخنیوي لپاره اکثر بندیزونه لېرې شوي دي.
