عضو هیات علمی پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار سازمان حفاظت محیط زیست ایران گفت: برخی از مناطق جهان در برابر اثرات تغییر اقلیم، آسیب‌پذیرتر هستند و منجر به مهاجرت و خشکسالی طولانی‌مدت و در نتیجه مواجهه مردم با خطر قحطی شده است. به طوری که پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش تعداد پناهندگان اقلیمی در سال‌های آتی است.
محمدرضا فرزانه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره حقابه هیرمند و همچنین لزوم احیای تالاب هیرمند توسط دو کشور ایران و افغانستان اظهار داشت: آب منبع حیاتی است و در کنار اینکه می‌تواند بعنوان پتانسیلی برای ایجاد مناقشات گسترده و چالش‌های ژئوپلیتیکی بزرگ با‌شد؛ با آگاهی در مورد تغییر اقلیم و تنش‌ها و حکمرانی مناسب این "طلای آبی" پتانسیل تبدیل به عاملی برای صلح و ثبات در منطقه را دارا است. آب‌های فرامرزی، آبخوان‌های زیرزمینی، دریاچه‌ها و حوضه‌های رودخانه‌ای مشترک بین دو یا چند کشور مشترک هستند و حدود ۶۰ درصد از جریان آب شیرین جهان را تشکیل می‌دهند. بر اساس آمار بین المللی منتشر شده بوسیله سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۲، ۱۵۳ کشور حداقل در یکی از ۲۸۶ حوضه رودخانه و دریاچه فرامرزی و ۵۹۲ سیستم سفره‌های زیرزمینی فرامرزی، قلمرو مشترک دارند. پس از توسعه سرزمین‌ها و مرزهای جدید، چالش‌های استفاده از آب‌های فرامرزی آغاز شده است. همچنین فعالیت‌های انسانی انجام‌شده برای افزایش منافع حاصل از رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دشت‌های سیلابی آنها، پتانسیل هزینه‌ها و خسارت‌ها را در زمانی که رودخانه یا تالاب، جریان‌های حدی را تجربه می‌کند، افزایش داده است. این هزینه‌ها و آسیب‌ها به صورت اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی هستند و به دلیل عدم تطابق بین آنچه انسان‌ها انتظار یا تقاضا دارند و آنچه طبیعت عرضه می‌کند، رخ می‌دهند.
وی افزود: فرآیند استفاده و بهره‌برداری از آب‌های فرامرزی بین دو یا چند کشور، انسان را به فکر حقوق آب کشورهای ساحلی و همچنین حقوق اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی آنها انداخته است. امروزه بسیاری از کشورهای جهان قراردادهای دو یا چندجانبه در مورد منابع آب مشترک و منابع آب فرامرزی دارند و در راستای تبدیل پتانسیل مناقشه به پتانسیل همکاری گام برمی‌دارند. همچنین بسیاری از چالش‌های حل‌نشده دیگر در آب‌های فرامرزی وجود دارد که نیازمند دیدگاه‌ها و چارچوب‌های قانونی جدید برای بهبود امنیت و صلح در تمام نقاط جهان در اطراف آب‌های فرامرزی است.
