یک: مانع‌زدایی
اگر خامنه‌ای بخواهد جایزه‌ای برای مانع‌زدایی تعیین کند باید آن را به محسنی اژه‌ای بدهد که حتی یک سال قبل از پیام او، برای مانعان جهش اقتصادی مجازات تعیین کرده بود! او پنجم فروردین ۱۳۹۹ گفته بود «با کسانی که مانع جهش تولید شوند برخورد جدی خواهیم کرد».
اما مانع‌زدایی کار آسانی نبود به همین دلیل برای امسال رسماً خامنه‌ای آن را وارد شعار سال خود کرد. مثلاً یکی از موانع آن بود که وزیر اقتصاد دهم خرداد اعلام کرد برای جهش اقتصادی به یک میلیون میلیارد تومان نیاز داریم.
چند روز بعد هم در بیستم خرداد روحانی اعلام کرد سالانه ۵۰ میلیارد دلار از درآمد دولت کم شده. این واقعاً توطئە‌ای علیه جهش اقتصادی مدنظر خامنه‌ای بود چون با همین یک جمله روحانی دلار به ۱۸۰۰۰هزار تومان جهش کرد که طبعاً منظور خامنه‌ای از جهش اقتصادی جهش دلار نبود.
و در اواسط تابستان به محض آنکه رئیس اتاق بازرگانی اعلام کرد که در سال‌های اخیر مجموعاً ۹۸ میلیارد دلار از کشور خارج شده بلافاصله اقتصاد ایران شاهد یک جهش دیگر بود البته این بار هم دلار به جای اقتصاد جهش کرد و به مرز ۳۰هزار تومان هم رسید.
از این مقطع گفتار درمانی آغاز شد. محمود واعظی برای جبران مافات به میدان آمد و خبر خوش را اعلام کرد: «با علامت‌هایی که از کشورهای اروپایی و آسیایی دریافت می‌کنیم در روزهای پایانی تحریم قرار داریم! (۱۶مرداد ۱۳۹۹) روحانی هم طرح گشایش اقتصادی از طریق فروش اوراق قرضه را اعلام کرد اما با معاونش هماهنگ نکرده بود و اسحاق جهانگیری خبر لغو آن را به رسانه‌ها داد که البته بعداً مجبور به عقب‌نشینی شد تا احیاناً به عنوان مانع جهش اقتصادی توسط محسنی اژه‌ای مجازات نشود.
از آن سو خود اژه‌ای هم در موقعیت دشواری قرار گرفته بود. در حالی که خودش را برای اعدام چند سلطان مانع جهش اقتصادی آماده می‌کرد خامنه‌ای جلسه‌ای با حضور دانشجویان بسیجی برگزار کرد و سؤالی خارج از آنچه تعیین شده بود مطرح شد! یکی از دانشجویان از خامنه‌ای راجع به چگونگی نظارت بر امپراطوری مالی شخص او سؤال کرد و اینکه سازمان‌ها و نهادهای تحت امر او چرا مورد بازرسی و نظارت قرار نمی‌گیرند که طبعاً خامنه‌ای از پاسخ طفره رفت، اما باعث شد که محسنی اره‌ای هم مجازات مانعان را به فراموشی بسپارد و الا مجرم اصلی یعنی خامنه‌ای را می‌بایست مجازات کند.
آشتی اسرائیل و امارات بهانه‌ای شد تا خامنه‌ای جلسه دیگری برگزار کند و اینبار به جای دانشجویان فضول مداحان و شاعران را دعوت کرد و اشعار پر از دشنام به رهبران امارات را تحسین کرد و آورین آورین گفت!
البته همزمان گفتاردرمانی هم ادامه یافت. واعظی که قبلاً گفته بود علامت‌های مثبتی از کشورهای اروپایی و آسیایی دریافت کرده این بار مشخصاً از کره جنوبی نام برد و اول مهرماه اعلام کرد که علامت‌های مثبتی درباره پول‌های بلوکه‌شده در کره گرفته است. همتی رئیس بانک مرکزی هم به یاری او شتافت و اواسط مهرماه از آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده در عراق خبر داد.
هیچ کدام از علامت‌های دیده شده توسط واعظی برای مردم ایران به پول تبدیل نشد اما او حداقل به اندازه همتی خودشیفته نبود که پس از عدم تحقق وعده‌هایش سر مردم هم منت بگذارد. در بهمن ماه همتی ادعا کرد که اگر ما نبودیم دلار به پنجاه هزار هم می‌رسید! جهانگیری هم برای جبران آن ناهماهنگی تابستانی‌اش این بار در بهمن ماه اعلام کرد که در پایانی‌ترین روزهای تحریم هستیم و روزهای خوشی برای هفته‌ها و ماه‌های آینده می‌بینم!
هرچند جهانگیری تاریخ مشخصی برای پیش‌بینی‌های خود تعیین نکرد اما دو ماه بعد یعنی در فروردین ۱۴۰۰ مردم ایران تورم سه رقمی را برای برخی کالاهای ضروری خود می‌بینند و رکورد دومین نرخ تورم بعد از انقلاب شکسته شد.
دو: کرونا
بعد از مسئله مبارزه با مانعان جهش اقتصادی که در اوایل فروردین پارسال توسط محسنی اژه‌ای مطرح شد داغ‌ترین موضوع سال کرونا بود که سپاه خواست مبارزه علیه کرونا را هم به کنتراکت بگیرد. اوایل فروردین سپاه از تشکیل قرارگاه پیشگیری و مقابله با کرونا خبر داد.
اولین اقدام را هم با ضدعفونی کردن ماشین‌های خودپرداز بانک‌ها آغاز کرد البته نصب برچسب سپاه و بسیج هم بر روی خودپردازها از قلم نیفتاد اما بعد از مدتی به دلایلی نامعلوم سپاه پروژه ضدعفونی را تعطیل کرد. شاید به این دلیل که خامنه‌ای گفته بود کرونا ممکن است جنگ بیولوژیک آمریکا علیه ایران باشد و ضدعفونی کردن خودپردازها زیاد کاربردی نداشت.
سپاه در حال زیر و رو کردن فرهنگ واژه‌ها برای پیدا کردن معنی جنگ بیولوژیک بود که یک مرتبه ارتش دست پیش گرفت و اعلام کرد که در پی دستور رهبر مانور پدافند بیولوژیک انجام می‌دهد! حوزه هم فراتر رفت و فقط به انجام مانور اکتفا نکرد و عملاً اطبای اسلامی را بر بالین بیماران کرونایی فرستاد.
همه در فکر جهش بودند به جز دولت که ادعا کرد کیت‌های تشخیص کرونا را خریداری کرده اما مشمول تحریم شده است. خود خامنه‌ای هم این ادعا را جدی نگرفت و تشخیص داد که حتماً دولت از جهش‌های سپاه و ارتش و حوزه ناراحت است و دروغ می‌گوید. اما سپاه ریسک نکرد و این خطر تحریم کیت تشخیص کرونا را جدی گرفت و سعی کرد این بار به صورت بنیادی به جنگ کرونا برود تا نیازی به کیت و حتی پدافند بیولوژیک و اطبای اسلامی نباشد. اواخر فروردین حسین سلامی رسماً از دستگاه کرونایاب رونمایی کرد.
بقیه موفقیت‌ها را مردم خود می‌دانند. حتی زبان خامنه‌ای از بیان عظمت این اختراع سپاه عاجز بود و در ۱۲ ماه گذشته نتوانسته احساسات خود را از این جهش بزرگ بیان کند. اما خود حسین سلامی پس از معلوم شدن کارایی این دستگاه کرونایاب خواست که مردم از سایر موارد هم خاطرشان آسوده باشد. در مهرماه به مردم اعلام کرد که «مردم عزیز ایران هیچ نگرانی نداشته باشند و با آرامش زندگی کنند چون آمریکا در درون پوسیده است و در بیرون منزوی شده است». از آن زمان مردم ایران در آرامش کامل زندگی می‌کنند.
سه: برجام و آمریکا
سومین تم ثابت تحولات پارسال مسئله برجام و آمریکا بود. خامنه‌ای در دوم فروردین ۱۳۹۹ خطاب به آمریکایی‌ها که پیشنهاد کمک‌های کرونایی را داده بودند گفته بود که «هیچ نیازی به کمک شما نداریم. اگر می‌توانید به خودتان کمک کنید!» خوب آمریکایی‌ها انصافاً به خودشان کمک کردند اما خامنه‌ای که قبلاً درخواست کمک از صندوق بین‌المللی پول را کرده بود نمی‌دانست که صندوق هم همان آمریکاست. به همین دلیل صندوق بین‌المللی پول ترجیح داد به ۷۰ کشور جهان کمک کند نه به ایران که نیازی به کمک ندارد!
شاید به همین دلیل خامنه‌ای قهر کرد و پیشنهاد کمک پزشکان بدون مرز را هم رد کرد و غربی‌ها را وحشی نامید چرا که برای خرید دستمال توالت به فروشگاه‌ها هجوم برده بودند. در فرمانی که ظاهراً بی‌ربط به نظر می‌رسید خامنه‌ای چند روز بعد در اردیبهشت ماه دستور مسکونی کردن جزایر خلیج فارس را صادر کرد. بعدها معلوم شد می‌خواهد یک الگوی غیروحشی از مسکونی کردن ارائه دهد به مراتب بهتر از الگوی مسکونی شدن آمریکا و جزایر غرب اروپا (یا به قولی آفریقا) به این امید که ساکنان جزایر جدیداً مسکونی خلیج فارس برای خرید دستمال توالت به فروشگاه هجوم نبرند.
مبارزه با آمریکا و دشمن خارجی تنها به عرصه کرونا محدود نشد. پس از چند عملیات فریب، جمهوری اسلامی توانست جاسوسان آمریکایی اسرائیلی را به انجام چند عملیات کذایی در نطنز و پارچین و ترور یک دانشمند هسته‌ای ترغیب کنند تا واقعاً معلوم شود که میزان نفوذ و قدرت آنها در داخل ایران چقدر است.
با همین ترفند توانستند یک عامل نفوذی را کشف کنند اما بعداً معلوم شد که آن عامل نفوذی به خارج فرار کرده است. یک ناهماهنگی کوچک بین وزارت اطلاعات و سپاه باعث عدم اقدام به موقع برای دستگیری این نفوذی شده بود. اما به هر حال عملیات فریب در کل موفق بود و توانست ابعاد نفوذ و قدرت جاسوسان خارجی را برای خامنه‌ای روشن کند.
خامنه‌ای در مورد انفجارهای نطنز و پارچین کلاً سکوت کرد اما در مورد ترور فخری‌زاده در هشتم آذرماه دستور داد که باید همه عاملان و آمران این ترور مجازات شوند. البته شش روز بعد در چهاردهم آذر اذعان کرد که انتقام و مجازات صرفاً نظامی نیست. او که قبلاً وعده انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی را داده بود نهایتاً توانسته بود کنگره بین‌المللی «شعر انتقام سخت» را برگزار کند. ایرج مسجدی سفیر جمهوری اسلامی این کوتاه آمدن خامنه‌ای در مورد انتقام فخری‌زاده را به انتقام قاسم سلیمانی هم تعمیم داد. او در آستانه سالگرد کشته شدن سلیمانی گفت که انتقام سخت یک اقدام نظامی نخواهد بود. مثلاً همین خروج آمریکایی‌ها از عراق انتقام سخت است. البته آمریکایی ها هنوز از عراق خارج نشده‌اند و ناتو اعلام کرد نیروهایش را در عراق تا چهار برابر افزایش می‌دهد.
و همه این تحولات درحالی است که نتیجه یک تحقیق دانشگاه ال‌اس‌ای لندن نشان می‌داد که محبوبیت ایران در میان عراقی‌ها تقریباً صفر شده است! در سطح جهان هم همین طور. در بین ۱۴ کشور صنعتی جهان بیش از ۷۰ درصد مردم نگرش منفی نسبت به جمهوری اسلامی دارند و این میزان در کشورهای سوئد و دانمارک به ۸۰ درصد هم رسیده است! شاید این هم نوعی انتقام سخت باشد.
اما اگر اصل مطلب را تحریم در نظر بگیریم به بغرنج‌ترین بخش مواضع خامنه‌ای می‌رسیم که تقریباً غیرقابل تحلیل است. او در آذرماه که فشارها به اوج رسیده بود گفته بود که حتی اگر یک ساعت هم زودتر تحریم‌ها برداشته شوند، بهتر است. اما چند روز پیش در پیام نوروزی گفت که برای برجام و برداشتن تحریم‌ها عجله‌ای نداریم.
قبلاً مجلس گفته بود که ایران بابت خروج آمریکا از برجام ۱۵۲ میلیارد دلار ضرر کرده است. تنها تحلیل ممکن می‌تواند این باشد که ۱۵۲ میلیارد دلار برای خامنه‌ای رقمی نیست که ارزش عجله کردن داشته باشد. او دغدغه‌های مهم‌تری دارد: ایران یکی از ۱۰ کشور جهان است که شاهد پرشتاب‌ترین کاهش فرزندآوری است. خامنه‌ای مصمم است برای ۱۴۴۰ این روند را تغییر دهد. البته اگر براندازان و کمپین نه به جمهوری اسلامی بگذارند. سپاه به او وعده داده است که با ارتش سایبری خود متشکل از ۱۴۴ گردان سایبری توطئه براندازان را خنثی کند. اگر این وعده‌اش هم به مانند مبارزه با کرونا نباشد.
نظرات طرح شده در این یادداشت الزاماً بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.
