Την ανοικοδόμηση της Συρίας, μετά την πτώση του Άσαντ, με βάση τις αρχές της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας για όλους, ζητά ο γαλλο-συριακός δοκιμιογράφος και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα Firas Kontar, με άρθρο του στη Le Monde.
Τα όσα περιγράφει ο Kontar, δείχνουν την σκληρότητα του Άσαντ, που δεν υπολόγιζε τίποτα, ούτε τις αθώες ψυχές μικρών παιδιών που κρατούσε φυλακισμένα από την ημέρα που γεννήθηκαν μέσα σε κελιά χωρίς παράθυρα.
Στο άρθρο του στη Le Monde ο Kontar περιγράφει μεταξύ άλλων την εξής ιστορία:
Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, υπάρχουν παιδιά στη Συρία που μεγάλωσαν στις φυλακές του Μπασάρ αλ Άσαντ χωρίς να έχουν δει ποτέ τον ουρανό. Ο αείμνηστος, χαρισματικός Μισέλ Κίλο* (1940-2021), επί μακρόν αντίπαλος του καθεστώτος του αλ Άσαντ, μοιράστηκε τη σπαρακτική ιστορία ενός παιδιού που συνάντησε στη φυλακή, μια ιστορία που τον στοίχειωσε σε όλη του τη ζωή. Αυτό το 5χρονο παιδί ζούσε με τη μητέρα του σε ένα κελί απομόνωσης χωρίς παράθυρα, αποκομμένο από τον έξω κόσμο. Γεννημένο και μεγαλωμένο στις φυλακές του αλ Άσαντ, δεν ήξερε τι είναι ο ουρανός ή τι είναι το πουλί.
Ένας δεσμοφύλακας είχε ζητήσει κρυφά από τον Κίλο, ο οποίος ήταν επίσης φυλακισμένος, να έρθει και να πει σε αυτό το παιδί μια ιστορία. Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, δεν μπορώ να συγκρατήσω τα δάκρυά μου γι’ αυτό το παιδί, αλλά και για τον Μισέλ, ο οποίος πέθανε στις 19 Απριλίου 2021 στο Παρίσι, μακριά από τη Συρία που τόσο αγαπούσε. Είχε ζητήσει από τον δεσμοφύλακά του να σταματήσει να τον πηγαίνει να δει αυτό το παιδί: Ο πόνος ήταν πολύ μεγάλος, πιο έντονος από τα βασανιστήρια, πιο ανυπόφορος από τη φυλάκιση ή τη στέρηση. Αυτός ο πόνος δεν άφησε ποτέ τον Michel. Κάθε φορά που θυμόταν αυτή την ιστορία, έτρεχαν τα δάκρυά του, δάκρυα γεμάτα αγάπη για τη Συρία και τους Σύρους.
Την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου, όταν άνοιξαν τα κελιά της φυλακής Saydnaya, βρέθηκαν γυναίκες και τα παιδιά τους. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά είχαν γεννηθεί από βιασμούς που διέπραξαν οι δεσμοφύλακές τους. Και αμέσως σκέφτηκα εκείνο το παιδί, στο οποίο ο Κίλο είχε προσπαθήσει να πει μια ιστορία, χωρίς αποτέλεσμα: Πώς μπορείς να πεις μια ιστορία σε ένα παιδί που δεν ξέρει τι είναι ο ουρανός και τα πουλιά; Κάθε φορά που απελευθερώνεται μια φυλακή στη Συρία, παρουσιάζονται οι ίδιες σκηνές: Άνδρες και γυναίκες που ήταν φυλακισμένοι για δεκαετίες, μερικές φορές ακόμη και για 40 χρόνια, χωρίς δίκη. Ανάμεσά τους βρίσκονται Σύροι όλων των θρησκειών και προελεύσεων – χριστιανοί, δρούζοι, αλαουίτες, Κούρδοι, σουνίτες – αλλά και Λιβανέζοι, Παλαιστίνιοι, Ιορδανοί κ.λπ.
Μακάρι ο Michel να ήταν εκεί για να παρακολουθήσει αυτή τη στιγμή της νεοαποκτηθείσας ελευθερίας μας, ως χριστιανός που αγωνιζόταν κατά της τυραννίας του Άλ Άσαντ από τη δεκαετία του 1970 και για τον οποίο η πίστη του δεν αποτέλεσε ποτέ τον πυρήνα της δέσμευσής του στη Συρία. Ήταν πάντα Σύρος, πάνω από κάθε ιδεολογική και θρησκευτική άποψη, και ήταν προϊόν διασταύρωσης μέσα στη συριακή κοινωνία. Γόνος της πόλης Λατάκια, έτριψε τους ώμους του και συναδελφώθηκε με αλαουίτες, σουνίτες, χριστιανούς κ.λπ».
*Ο Μισέλ Κίλο ήταν Σύρος χριστιανός συγγραφέας και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «ένας από τους κορυφαίους στοχαστές της συριακής αντιπολίτευσης»
