Κάποτε, τις εποχές της παντοκρατορίας του, τα πράγματα ήταν απλά. Υπήρχαν δύο ΠΑΣΟΚ, αυτό που εκπροσωπούσε ο Ακης Τσοχατζόπουλος κι εκείνο που φιλοδοξούσε να εκφράσει ο Κώστας Σημίτης. Οι διαφορές τους ήταν διακριτές. Κι έτσι, μόλις δύο υποψήφιοι αναμετρήθηκαν για την αρχηγία του στο πιο επεισοδιακό συνέδριο της πράσινης ιστορίας, τον Ιούνιο του 1996. Σήμερα, έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να κάτσουν στον προεδρικό του θώκο ήδη οκτώ στελέχη. Φυσικά, δεν θα φτάσουν τόσοι μέχρι την 6η Οκτωβρίου. Θα πρέπει, άλλωστε, να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 5.000 υπογραφές στήριξης της υποψηφιότητάς τους προτού αυτή επισημοποιηθεί στα μέσα Σεπτεμβρίου. Κάποιοι πιστεύουν πως το πλήθος των διεκδικητών της προεδρίας θα αυξήσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τις εσωκομματικές διεργασίες του ΠΑΣΟΚ. Αλλοι διακρίνουν στον ήδη μεγάλο αριθμό τους μια ένδειξη του τωρινού του στάτους ως μικρομεσαίου κόμματος – αφού τόσοι πολλοί νιώθουν ικανοί να πάρουν τα ηνία του. Το πραγματικό ερώτημα, βέβαια, είναι αν όντως υπάρχουν οκτώ διαφορετικά ΠΑΣΟΚ που αναζητούν αρχηγό. Ή, για να το πούμε αλλιώς, τι είδους κόμμα επιθυμεί να ενσαρκώσει ο καθένας τους;
«Εχει αλλάξει πίστα»
Ο νυν πρόεδρος μιλάει συχνά για όσα πέτυχε το ΠΑΣΟΚ υπό την καθοδήγησή του. Για την ακρίβεια, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία πως όταν ανέλαβε ήταν περίπου στο 8% και τώρα έχει αγγίξει το 13%. Ταυτόχρονα, θυμίζει ότι πέρυσι τον ρωτούσαν αν θα συνεργαστεί με τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ φέτος η Χαριλάου Τρικούπη έχει κατακτήσει την «αυτονομία» της. Το ανδρουλακικό μότο είναι πως το κόμμα «έχει αλλάξει πίστα» – έστω κι αν αυτό έγινε με αργά βήματα. Μια κι είναι ο νυν πρόεδρος, στην περίπτωσή του δεν χρειάζεται κανείς να υποθέσει (μελετώντας τις διακηρύξεις του) ποια θα είναι η ρητορική, οι προγραμματικές θέσεις κι ο τρόπος λειτουργίας του Κινήματος επί των ημερών του. Δίνει σαφή δείγματα από τον Δεκέμβριο του 2021.
«Μια νέα παράταξη»
Στην ανάλυση του Παύλου Γερουλάνου, στο ΠΑΣΟΚ έχουν «ό,τι χρειάζεται» για να φτιάξουν «μια νέα παράταξη που θα αντιπροσωπεύει τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, σήμερα, και θα εμπνεύσει τους προοδευτικούς πολίτες, από την Αριστερά και το Κέντρο, ως τους προοδευτικούς πολίτες που σήμερα ψηφίζουν ΝΔ». Οπότε, ένα κόμμα υπό την ηγεσία του θα δώσει έμφαση στον τρόπο με τον οποίο θα επιχειρήσει να αλλάξει το διοικητικό και οικονομικό υπόδειγμα της χώρας. Γι’ αυτό, υποστηρίζει, θέλει να ανοίξει το ΠΑΣΟΚ στις τοπικές κοινωνίες, ώστε έτσι εκείνο να λανσάρει τελικά ένα «αποσυγκεντρωτικό» μοντέλο διοίκησης. Στις κατάλληλες για ένα τέτοιο αποτέλεσμα μεθόδους συμπεριλαμβάνει και τη σύνθεση της πολιτικής με την τεχνοκρατική εμπειρία.
«Πλήρης αναδιάρθρωση»
«Είναι η ώρα να μιλήσουμε για πλήρη αναδιάρθρωση του ΠΑΣΟΚ, αποφάνθηκε η Αννα Διαμαντοπούλου σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις της μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της. Οι παροικούντες την Κεντροαριστερά δεν περίμεναν να ακούσουν αυτή την ατάκα για να καταλάβουν πώς φαντάζεται τη μεθεπόμενη της εκλογής της ημέρα. Η ίδια, εξάλλου, έχει φροντίσει να διαρρεύσει πως είναι υπέρμαχος της «μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας» πριν καν μιλήσει για τη 15χρονη Αννα από την Κοζάνη στο βίντεό της. Σύμφωνα με εσωκομματικούς της αντιπάλους, έχει αρκετές πιθανότητες να απευθυνθεί στους λεγόμενους δεξιόστροφους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ καθώς και σε εκείνους που το εγκατέλειψαν για τη μητσοτακική ΝΔ. Επειδή, σημειώνουν, ένα διαμαντοπουλικό κόμμα θα μπορούσε να μοιάζει με την κεντρώα, πασοκογενή, ΝΔ.
Χάρης Δούκας
«Χωρίς παρέες, χωρίς οφίτσια»
Στην καμπάνια του Χάρη Δούκα η νίκη επί της ΝΔ στον Δήμο της Αθήνας μερικούς μήνες πριν παίζει κεντρικό ρόλο. Οχι μόνο γιατί ο δήμαρχος αυτοσυστήνεται ως ο πρώτος κεντροαριστερός ο οποίος κατόρθωσε να δημιουργήσει αμφιβολίες για τη δύναμη του κυβερνώντος κόμματος. Αλλά κι επειδή του επιτρέπει να δείχνει ποιον θα έχει αντίπαλο ένα ΠΑΣΟΚ του οποίου εκείνος θα κρατάει το τιμόνι. Εξού και στις περιοδείες του μέχρι τώρα (προτού αναφέρει πως «πρέπει να δημιουργήσουμε ένα κόμμα θεσμικό, σοβαρό, ανοιχτό, αυτόνομο, ανεξάρτητο, όπου όλοι θα αποφασίζουμε. Χωρίς παρέες, χωρίς οφίτσια, χωρίς κλειστά συστήματα») ντοπάρει το πράσινο ακροατήριο δηλώνοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ θα συγκρουστεί με τη ΝΔ! Το ΠΑΣΟΚ θα συγκρουστεί με τον Μητσοτάκη και θα κυβερνήσει!».
Μιχάλης Κατρίνης
Ποντάρισμα στη βάση
«Τα κόμματα έχουν αρχές και αξίες. Δεν είναι κέντρα διερχομένων για να φεύγει κάποιος, να πηγαίνει απέναντι και μετά, με την ίδια ευκολία, να επιστρέφει σαν να μη συμβαίνει τίποτα», είπε μέσα στην εβδομάδα ο Μιχάλης Κατρίνης. Αυτός ο υποψήφιος, λοιπόν, ποντάρει στην απήχηση που θα έχει ο κομματικός πατριωτισμός του. Γι’ αυτό, αναρωτιέται ον δε ρέκορντ μήπως «θέλουν κάποιοι» το ΠΑΣΟΚ να παραμείνει «ένα μικρομεσαίο κόμμα», το οποίο «βρίσκεται σε μια παρατεταμένη περίοδο φθοράς» κι έτσι «αναπόφευκτα προορίζεται για συνιστώσα σε μια κυβέρνηση της ΝΔ». Μια Χαριλάου Τρικούπη μ’ αυτόν στον 6ο όροφο, επομένως, θα συνέχιζε να εφαρμόζει τη χιλιοτραγουδισμένη στρατηγική της αυτόνομης πορείας – τη στρατηγική του διμέτωπου με τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Μιλένα Αποστολάκη
«Συντεταγμένη λειτουργία της ΚΟ»
Η Μιλένα Αποστολάκη θέτει ως στόχο της το ΠΑΣΟΚ να γίνει «μία μαχητική αντιπολίτευση» και θυμίζει πως «όσες φορές κατάφερε να παίξει τον ρόλο του πλειοψηφικού προοδευτικού πόλου το κατάφερε μέσα από πλατιές κοινωνικές συμμαχίες» – για να επισημάνει μετά ότι δεν συμφωνεί με τα «ευκαιριακά αθροίσματα κομμάτων» της Κεντροαριστεράς. Οταν καλείται να περιγράψει το εσωτερικό modus operandi του κόμματος που εκείνη υπόσχεται σε όσους θα προσέλθουν στις κάλπες για την ανάδειξη του αρχηγού του, ευαγγελίζεται τη συχνή συνεδρίαση ενός ολιγομελούς οργάνου το οποίο θα παρέχει «ισχυρή νομιμοποίηση στις αποφάσεις του κόμματος», την «ύπαρξη επιτελείου γύρω από την ηγεσία» και τη «συντεταγμένη λειτουργία της ΚΟ».
Νάντια Γιαννακοπούλου
«Ολοι μαζί για το ΠΑΣΟΚ»
Η Νάντια Γιαννακοπούλου, κατά δήλωσή της, απευθύνεται «στην τεράστια κοινωνική πλειοψηφία που βρίσκεται από τις παρυφές της ΝΔ μέχρι τις παρυφές του ΣΥΡΙΖΑ και που δεν μπόρεσαν να βρουν μια πειστική πολιτική πρόταση στις προηγούμενες ευρωεκλογές». Ενα δικό της ΠΑΣΟΚ νομιμοποιείται κανείς να εικάσει ότι θα ψήφιζε τελικά «ναι» στην κοινοβουλευτική ψηφοφορία για τη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου, θα στήριζε την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και θα τασσόταν ευθέως υπέρ του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών – σε όλα τα παραπάνω θέματα, άλλωστε, δεν έκρυψε την απόσταση που τη χώριζε από την επίσημη κομματική γραμμή, την οποία διαμόρφωσε ο νυν πρόεδρος.
Γιάννης Κανελλάκης
Πιστός στον Ανδρέα
Το ΠΑΣΟΚ που φαντασιώνεται ο έβδομος ο οποίος αυτοσυστήθηκε σαν δελφίνος, ο Γιάννης Κανελλάκης, περιγράφεται ευκολότερα απ’ όλα. Συνοψίζεται στις φράσεις με τις οποίες έκλεισε την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του: «Ανδρέα, δεν θα σε προδώσουμε ποτέ..! Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό..!». Το Κίνημα της δεκαετίας του 1980 είναι το πρότυπο που διατείνεται ότι θέλει να κοπιάρει. Τι κι αν οι σημερινές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες καθιστούν μια αναβίωσή του όνειρο; Ή η πραγματικότητα έχει αποδείξει πως μέχρι κι επαγγελματίες της πολιτικής με επικοινωνιακό χάρισμα δεν έχουν τα φόντα να πείσουν ως Ανδρέας νο 2;
