Коронавирусна дуьхьал кхоьллина вакцина яржош ю Оьрсийчухула; шена ша-шега ирча таIзар а дойтуш, верзинаваьккхина гайтина Нохчийчуьра оппозицин жигархо; Росстат: Марсхьокху-баттахь баларш, даима хуьлучаьрца дуьстича, ах гергга тIекхетта Къилбаседа Кавказехь
Дагестанан Лакхарчу кхело Юмартов Батырбек бехкевина, цо шераш хьалха, ша Басаев Шемалан тобанехь волуш, Iедалан белхахошна тIе куьг дахьарна. 14 шо хан кхайкхийна цунна набахтин луьрачу хьелашкахь такха. Талламан версица, 1999-чу шеран аьхка Нохчийчуьрчу тIемалой Iамочу "Кавказ" лагерехь Iемаш хилла Юмартов, цигахь хIоьттина "НогIийн жамаIате". Набахте хьажийначун адвоката Айрапетян Наринес дийцарехь, кхело тидаме ца эцна тешех цхьамма, шегара Юмартовна дуьхьал дареш етташ дехира, аьлла, яздина кехат. Читать дальше...
Оьрсийчоьнан уьнна дуьхьалоечу Оперативан штабо бечу хаамца, ГIалмакхойчохь коронавирусах велла кхо стаг, Дагестанехь, Ставропол-махкахь, Краснодар-махкахь – шишша. Юьхьанца схьа Къилбаседа Кавказехь уьнах велларг ву 1342 стаг. Дийнахь-буса а, пандемин ерриг хенахь а цомгуш хилла: Ставропол-мохк +124 (13 002) Краснодар-мохк + 92 (11 930) Дагестан + 78 (11 598) Кхарачой-Чергазийчоь +63 (5 586) 1342 ГIалмакхойчоь +59 (4 882) ГIалгIайчоь +41 (4 663) ГIебарта-Балкхаройчоь +33 (6 757) Къилбаседа... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Элпаша левар Iуьйре цIийелча кхоллар кечде. Суьйре цIийелча кхаллар кечде. (Халкъан кица). ДIабуьзи дашон малх. ЦIийели суьйре. Ларъян чу бирзи нах Шайн-шайн и Iуьйре. Цаьрга ла ца дуьйгIи, Ву, эли, мегар. Хьавззийна, тIеюьйхи Хьасана кетар. Новкъахь и мацвели. Кетар совъяьлла, Вохвели, малвели Хьацар и даьлла. ЦIийели малхбалехь Iуьйранна стигла. Кетар яц Хьасанехь Кхаллар ду хIинца. Цергашна цергаш шен Етталуш тIеттIа, Неха нах бийлош шех ВогIу и ведда. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Бешахь Цхьа пхьагал,хьокхам а бина, СадаIан яра дIайижна. ЦIеххьана хьаьжтIе Iаж кхетта, ХIоьтти и шийла мохь беттан. Зу кхечи цига дIа чехка. И корта дIабехкан гIерта. Цициг ду: « Йоьжний-те яьIна, Цхьа бIаьрг бу,-бохуш,-дIатаьIна?» «Йоьжнехь вай ялор ю метта!»- Цхьогало оллушехь, едда, Когашка кхачалий дагар, Iин хадош,дIаяха пхьагал. Цара и цIаялий,лаьцна. ХьаьжтIера мас дIа а хьаькхна, Буьччалг ца ялийтан,хица Дашийна тIедилли киса. Пхьагална гуобина горга... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Аьхка Етташура, Керла морза. Пешачура Сискал горга. Цаьрга хьоьжуш Волчу сох, Хьерчаш,хьоькху Мела мох. Сенчу байтIехь Хелхар дина, Зезаг гу тIехь ДIанисдина, «Комарш яий Лийча гIуо!»- Лерехь хазий Суна цо. Ю ас сискал Йовхха юур. Комарш йиъна Ву со вузур. Iалашйина Ваьлча беш, Ойла ю сан Лийчан еш. Аьхке ношлуш, Дуьне къагош, Дийнан чIеш цу Малхо дагош, Йовхо йиъна Мела мох Ловзуш хир бу Хьерчаш сох. I999 ш.
Хасаров ШаIрани Таппа-Тапар (кIентан йоIана Каметина) Далой хьажал, Таппа-Тапар, Деанна тIе кхаччалц дагар? Дада хено ловза ца во. Даде хIинца дагар ца ло. Эхь ду кетIахь, тIех ца долуш, «Дагардой шун йоIа?»-бохуш. Хьо дIагIолахь, эли аса, Дагардо сан йоIа хаза. ЙоьIан аз ду мазал мерза. Хьо йоI яцчийн керта дерза. Да, нана ду йоьIан гIалахь, Йиц ца еш и балхахь, арахь. Ма йоI хилла Таппа-Тапар! Деанна тIе дин цо дагар. Диъ кор даьккхи хазчу денна* Йиъэ агIор кху дуьненна. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Хьал Ахьаран топ тоьхна, нанас Вижийна дIа жима Анас. Наб-дарба ду цуьнан чевнна, Дахар- цIе ю церан девнан. Дика кIант кхиочул атта Ду олу дийнна лам баккха. Дика кIант дети ас лору, ЦIен деши ду йоI, ас олу, Цаьргара гIиллакхаш тарна, Да, нана дезарна царна. Дика кIант ца хилча гIаттан, Бодане хир дара латта. ЙоI-туьйра ду, дуьне хестон, КIант-бакъдерг ду, цо сох лечкъон. Мехкарий-лаьмнаш ду дешийн. КIентий-кIайн раьгIнаш ю детийн. Цхьаъа а паччахь а воккха Вац сайчул долуш хьал доккха. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Жима кхор Валавейша шена лор, Бохуш бара новкъахь кхор Бераш даха кагдеш га, Цо, лозуш, сан гатдо са. Ца йирзича хилла чов, ДIа ца даьлча деттан ов, БIаьсте лере еъча сайн Муха доккхур заза кIайн? Стенца моьлур бовха малх? Муха бузон беза нах? Бохуш, воьхуш шена лор, Боьлхуш бара жима кхор. Хезна цуьнга деъна вон ТIевеара цхьа къано. ТIуьна сацкъар хьаькхна,дIа Цо дихкира кIеда га. Хазлуо, аьлла, малхана, Стом луо,аьлла,нахана. БIаьсте лере еъча хьайн Зазадаккха,аьлла,кIайн. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани БIаьсте Диттийн тем байна, Дог хилла вайна Денлучу баца КIайн заза ласа. Басахь луо дешна Малхана лиэшна. Дуьне гуш тахна Зезаг гIаддахна. Олхазарш,хьовсал, Зевнийх деш ловзар, Оханан хорша Чу хийшош хьоза?! Дуьненан баьрче СхьагIерта бIаьсте, Шен хьаьркаш хIиттош, Аренаш гIиттош! 1998 ш.
Хасаров ШаIрани Чехка вадар Чехкалла ведда со вогIу. Хьуьхбоьлла некъ дуьхьал богIу, Когаш кIел чекхлелхаш бедда. Стигла а суна тIе едда. Шайн цIалха-когаш*тIехь чехка Дитташ а цаьрца тIехлелха, Аьрру а, аьтту а агIор, БIаьргашна боуьйтуш бIагор. Ткъа лаьмнаш хьалха сол девлла. Шайн мархийн четаршца девдда. «Сацаве! Лаца и !»- бохуш, РаьгIнаш а пурх хьаьвдда йогIу. Дерриг ду-со чехка вадар! Дерриг ду-кIад со ца валар, БIаьстенан малх хилар хьоьжуш, Сан коьртах дайн куьйг шен хьоькхуш. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Диттан къамел - Сан IиндагIе кхийда шу, Боху мерза стоьмаш. Iаьнан шело кхаьчча чу Соьца йохйо пешаш. Дукха ду шун гIуллакхаш Деш сох гIирсаш, цIенош, Ма бехделаш гIиллакхаш Кегий синтарш хедош. 1979 шо.
Стохка Марсхьокху-баттахь беллачу нахал 44,5% дукха нах белла кхушеран оццу баттахь, боху Росстатан талламаша, хаам бина "РБК Кавказо". Дуьстича, баларш уггаре дукха хилла кхушеран Марсхьокху-баттахь ГIалгIайчохь – 92%. Дагестанехь и барам бу 78%, Кхарачой-Чергазийчохь – 74%, Нохчийчохь – 73, 5% гергга. КIеззиг лахара ду и терахьаш ХIирийчохь а, ГIебарта-Балкхаройчохь а. Къилбаседа Кавказехь уггаре кIезиг баларш долу регион ю Ставропол-мохк – цигахь 14% бен сов ца девлла баларш стохкалерчу баттаца дуьстича. Читать дальше...
Гезгмашин-беттан 19-хь Америкерчу Невада штатехь UFC чемпионатехь шен кхоалгIа латар дIахьура ду Швецехь вехачу нохчийн спортхочо, журналисташа UFC-н схьакхета седа аьлла цIе тиллинчу Чимаев Хьамзата (83, 91 кила веза, 187,96 см локхалла). Цуьнца тасалур ву Америкера латархо Мершарт Джеральд (83, 91 кила веза, 185,42 см. локхалла). «Борз» шех олу 26 шо долу Чимаев 2-зза летта UFC чемпионатехь. Шоззе а тоьлла иза. Маршо Радион корреспонденто хIара интервью йира Чимаевца цуьнан дуьхьалонча билгалвалале цхьа де хьалха.
Кавказерчу массех пабликаша яржийна, шена тIе а луьйш, ша-шена маьттаза таIзар деш, Нохчийчуьрчу Iедална оппозицехь долчу IADAT телеграм-каналан администратор ву ша, бохуш, жимчу стага къамел ден видео. Шегара даьллачу вонашна нах къинтIера а бохий, верзина, шишанна тIехуу иза. "ТаIзар до ас сайна, изза шайна дан рагI IADAT-каналан администраторшка дIа а луш", - боху ша 19 шо долу Тепсуркаев Салман ву олучо. IADAT телеграм-каналан цхьана векала хаам бира Кавказ.Реалиига, Тепсуркаев цкъа а ца хилла оцу каналан администратор, аьлла. Читать дальше...
"Спутник V", COVID-19 уьнна дуьхьал кхоьллина вакцина, юкъайоккхуш, хьалхара дакъа арахецна Оьрсийчохь. Оцу хьокъехь хаам бина пачхьалкхан могашаллин министралло. Гамалейн цIарахчу эпидемиологин а, микробиологин а Iилман-талламан центро арахецна вакцина зийна могашаллин министраллерчу молханашна тIехьожучу урхаллин лабраторешкахь, боху хаамехь. Кестта вакцина дIасахьажор ю регионашка. Оьрсийчохь коронавирусан вакцинаци бахархошна ян йолор ю 2020-чу шеран ГIадужу-баттахь. Регистрацех чекхъялла... Читать дальше...
Соьлж-ГIалахь полицино лецира 33 шо долу меттигера вахархо Умаров Мовсар. Цуьнан цIинах болчара дIахьедарца, бахьана ду – оппозицин блогеран видеошка иза хьежна хилар. Ткъа хIинца боху полисхоша, шайгахь иза вац, ведда карара ваьлла. Кхаа доьзалхочун да Умаров Мовсар лачкъийра Товбеца-беттан 18-чохь суьйранна, ша болх бечу гIалин юккъерчу ресторанера. Ленинскан кIоштарчу чоьхьарчу гIуллакхийн декъехь карийра иза шолгIачу дийнахь. Ницкъахоша дIахьедина хиллера, шайн бIаьрг тIехIоьттинера цунна,... Читать дальше...
"Гуьржийчоьнан патриотийн альянсан" лидерша, партин агIончаша, мозгIарша Ингурин тIай тIехь схьаэцна, шена совгIат йича, Абхазино юхаелла икона. Партин хьалханчас, Гуьржийчоьнан парламентан вице-спикера Инашвили Ирмас икона шаьш Кутаиси гIаларчу Багратан килсе хьажор ю аьлла, яздо Маршо Радион "Эхо Кавказа" проекто. Инашвилис критика йина икона, цуьнан дешнашца аьлча, "юхаяийтарх баккхийбечу" журналисташна а, гуьржийн политикашна. "Оха машарехьа гIулч яьккхинера, оцу бахьаница тхо аьшнаш до"... Читать дальше...
Дагестанан чоьхьарчу гIуллакхийн министраллин а, ФБС-н а цIеношна хьалха рогIера пикеташ дIаяьхьина Iедална "Черновик" газетера журналист Гаджиев Iабдулмумин арахецар тIедожош кест-кеста гуллучу бахархоша. "Тхо тхайн хьалхалеррачу метте гулделира – Гамзатовн а, Дахадаевн а урамаш цхьаьнакхетаче. Дукха яра сигналаш етта машенаш, цара гойтура шаьш тхоьгахьа хилар. ТIехбуьйлучу нахах кхо стаг, сецна, тхоьца пикет дIакхехьа а хIоьттира", - дийцира Кавказ.Реалиига "Черновик" газетерчу журналиста Магомедов Мохьмада. Читать дальше...