Яўген Вапа, старшыня Беларускага саюза ў Польшчы і кіраўнік Беларускага Радыё Рацыя ды праваабаронца Уладзімір Хільмановіч каментуюць падзею атрымання Нобелеўскай прэміі Алесем Бяляцкім.
Artykuł „Гэта выклік супраць дыктатуры” pochodzi z serwisu БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ.
Алесь Бяляцкі, кіраўнік праваабарончага цэнтра “Вясна” атрымаў Нобелеўскую прэмію разам з праваабарончымі арганізацыямі Расеі і Украіны. Яўген Вапа, старшыня Беларускага саюза ў Польшчы і кіраўнік Беларускага Радыё Рацыя ды праваабаронца і публіцыст Уладзімір Хільмановіч каментуюць гэтую падзею. З імі размаўляе праграмны дырэктар Юрка Ляшчынскі.
РР: Ці было гэта для вас нечаканасцю?
Яўген Вапа: Здаецца, што гэтая ўзнагарода была нечаканасцю, калі казаць пра ўсялякія стаўкі букмекераў. А для нас, беларусаў, гэтая ўзнагарода важная, бо яна адбывалася ў такі момант, што Алесь Бяляцкі атрымоўвае яе за сваё асабістае жыццё, за свой асабісты прыклад. Яна атрымліваецца ў трохкутніку сённяшняй вайны Беларусь-Расея-Украіна. Сёння 70-ая гадавіна Пуціна, і вось прызнанне ўзнагародай тых асноўных выклікаў для часткі Еўропы, гэта ёсць таксама выклік супраць дыктатуры. Як бачыцца, што ні Беларусь, ні Украіна, ні сама Расея не можа жыць пад ярмом той сітуацыі і быць закладнікамі ўсім гэтым народам і ўсім дзяржавам гэтых двух ашалелых дыктатараў – Пуціна і Лукашэнкі.
Менавіта ў гэтую дату, дзень народзінаў Пуціна, а ён любіць усялякія даты, ён хворы на гэтым пункце, прызнанне гэтай узнагароды тым асобам і тым арганізацыям – гэта выклік сістэме.
Уладзімір Хільмановіч: Для мяне больш было б чакана ў час першага намінавання Алеся Бяляцкага, калі ён сядзеў, тады было больш спадзеваў у грамадзянскай супольнасці Беларусі на такое прызнанне, але ж маем прызнанне зараз, што ўсцешвае і дае значную маральную сатысфакцыю ўсім тым, каго пераследуюць, і блізкім Алеся Бяляцкага і, спадзяюся, яму самому і тым калегам Бяляцкага, сябрам, якія знаходзяцца таксама ў зняволенні. І згодны, што гэта такі выразны палітычны пасыл дыктатарам-цемрашалам, якія хочуць знішчаць народы, народы суседнія, сумежныя, якія развязалі вайну. І гэта выразнае такое пасланне Нобелеўскага камітэта з папярэджаннем, можна сказаць, і нейкі дадатковы шанец на мірнае ўрэгуляванне той трагічнай сітуацыі, якая склалася на нашай прасторы.
РР: І знішчаюць свой народ. У Беларусі перш-наперш знішчэнне свайго народу, ды і ў Расеі таксама Пуцін-дыктатар знішчае свой народ. Уладзімір, я дапоўніў бы цябе. Ты казаў, што калі ён сядзеў у турме, то тады больш разлічваў на гэта. Але Алесь Бяляцкі і зараз сядзіць у турме, гэта ўжо другое зняволенне Алеся Бяляцкага.
Уладзімір Хільмановіч: Так, і вельмі важна з майго пункту гледжання, што датычна Беларусі гэтае прызнанне Нобелеўскай прэміі міру носіць персаналістычны характар, падкрэслена асабістая роля канкрэтнага праваабаронцы, аднаго з заснавальнікаў праваабарончага руху Алеся Бяляцкага, які дзесяцігоддзямі змагаўся і змагаецца надалей, нягледзячы на зняволенне, за грамадзянскія правы, за нацыянальнае адраджэнне і за сацыяльную ды іншую справядлівасць.
Яўген Вапа: Мне падаецца, што калі мы разглядаем гэтыя ўзнагароды ў арганізацыйным плане, то ёсць прызнанне менавіта таго шляху народа беларускага, украінскага, прадстаўніцтва часткі расейскага. У выпадку Алеся Бяляцкага з пачатку 1980-ых гадоў – гэта шлях і ўпэўненасць у незалежную, дэмакратычную беларускую Беларусь. Гэта ёсць таксама, што тая асоба персаніфікуе не апошнія два гады, пасля выбараў 2020 года, яна персаніфікуе той шлях і тых аднадумцаў, і тых усіх старэйшых. І тых праваабаронцаў і ўсіх, якія нішчыліся, змагаліся за беларускасць. Ён такі пераемнік пачатку 80-ых гадоў.
Я памятаю, калі мы былі студэнтамі і слухалі першую інфармацыю пра разгон мітынгаў, якія былі ў абарону Курапатаў, то менавіта таго, хто там удзельнічаў, і ў выдавецкіх, падпольных розных структурах, і там было прозвішча Алеся Бяляцкага.
Таму гэта вялікая падзея для ўсяго таго пакалення, якое вяло змаганне дзясяткамі асобаў і якое пасля вылілася рухам ці Беларускага народнага фронту, ці грамадскімі арганізацыямі. І заўсёды вера ў бел-чырвона-белы сцяг і герб “Пагоня”. Ад гэтага ніколі менавіта Алесь Бяляцкі не адракаўся.
Але, як бы не затрымлівалі гэтую інфармацыю, яе атрымаюць усе, хто ў турмах, хто абвінавачаны сядзіць у турмах. Гэта той прамень надзеі, што ніхто не будзе кінуты, пра ўсіх будзем памятаць і ўсё будзе менавіта для таго, каб не адчуваць сябе ў самоце. Гэта важна і для людзей, якія мусілі з’ехаць.
І той лозунг, які быў у 2020 годзе і раней “Верам! Можа! Пераможам!” дае новую сілу, гучанне. Раней ці пазней, але тая перамога мусіць быць!
Цалкам матэрыял слухайце ў далучаным файле:
Беларускае Радыё Рацыя
Artykuł „Гэта выклік супраць дыктатуры” pochodzi z serwisu БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ.
